သတင္းမီဒီယာသမားေတြကို ေမးခ်င္တယ္

( ေဇာ္သက္ေထြး )
==============================
၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ႏွစ္ကုန္က စၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ သတင္း လြတ္လပ္ခြင့္ေတြ ရၿပီလို႔ ႏိုင္ငံတကာက
ေျပာၾကပါတယ္။ စာေပ စိစစ္ေရး ႏွင့္ မွတ္ပံုတင္ ဌာန ဖ်က္သိမ္း ၿပီးတဲ့ေနာက္ သတင္း ဂ်ာနယ္ေတြဟာ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ေရးသားလာ ၾကပါတယ္။ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ တရားစီရင္ေရးႏွင့္ ဥပေဒျပဳေရး မ႑ိဳင္ သံုးရပ္ကို ေစာင့္ၾကည့္ဖို႔ အတြက္ သတင္း မီဒီယာ အခန္းက႑ဟာ စတုတၳ မ႑ိဳင္အျဖစ္ ေရပန္းစား လာပါတယ္။


ဂ်ာနယ္လစ္ေတြ၊ အယ္ဒီတာေတြလည္း အရင္ေခတ္ ကလို မဟုတ္ဘဲ လြတ္လပ္စြာ ေရးသား ေဖာ္ထုတ္လာ ၾကပါတယ္။ တစ္ဖက္မွာလည္း အစိုးရရဲ႕ လုပ္ေဆာင္မႈ မွန္သမွ်ကို အၿမဲတေစ ေထာက္ခံ အားေပးေနတဲ့ စာေပ စာနယ္ဇင္း အဖြဲ႕ႀကီးကို ဖ်က္သိမ္းၿပီး လြတ္လပ္တဲ့ စာနယ္ဇင္း အဖြဲ႕ေတြ ေပၚေပါက္လာပါတယ္။

ထင္ရွားတဲ့ အဖြဲ႕အစည္း သံုးခုကေတာ့ ျမန္မာ သတင္းစာဆရာ အသင္း(MJA)၊ၿမန္မာ ဂ်ာနယ္လစ္ ကြန္ရက္(MJN)၊ ျမန္မာစာနယ္ဇင္းသမဂၢ(MJU)တို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ျပန္ၾကားေရး ၀န္ႀကီးဌာန ၀န္ႀကီးအေျပာင္းအလဲ ျဖစ္ေပၚၿပီးတဲ့ ေနာက္ပိုင္းမွာ မီဒီယာ သမားေတြ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ပါ၀င္တဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံ စာနယ္ဇင္း ေကာင္စီ (ယာယီ)လည္း ေပၚထြက္လာပါတယ္။ ဒီေကာင္စီရဲ႕ အဓိက လုပ္ငန္း တာ၀န္ကေတာ့ ဒီမိုကေရစီ ႏိုင္ငံနဲ႔ လိုက္ေလ်ာ ညီေထြတဲ့ မီဒီယာ ဥပေဒ ေရးဆြဲေရးပဲ
ၿဖစ္ပါတယ္။ တစ္လက္စတည္းမွာ သတင္းသမားေတြရဲ႕ ျပႆနာေတြကို ၾကား၀င္ေစ့စပ္ေပးဖို႔နဲ႔ သတင္းသမားေတြရဲ႕ အခြင့္အေရးကို ကာကြယ္ေပးဖို႔ၿဖစ္ပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရးေတြ လုပ္ေနတယ္လို႔ ေႂကြးေၾကာ္ထားေပမယ့္ အစိုးရပိုင္းမွာ ေႏွးေကြး ေလးလံေနတာေတြ ရွိေနပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ေတြဟာေခတ္ေနာက္ျပန္ ဆြဲေနၿပီး သတင္း သမားေတြကို ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ဖို႔ စိတ္ပါလက္ပါ မရွိပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္လည္း သတင္း လြတ္လပ္ခြင့္ေပးတဲ့ ႏွစ္ႏွစ္တာ ကာလ အတြင္း သတင္း မီဒီယာသမား အခ်ိဳ႕ဟာ ေထာင္ဒဏ္ခ်မွတ္ ခံရျခင္း၊ တရားစြဲ ခံရျခင္းေတြ ရွိလာပါတယ္။ ဒီလို အေျခအေနနဲ႔ ႀကံဳတိုင္း သတင္းသမားေတြက ျမန္မာႏိုင္ငံ စာနယ္ဇင္း ေကာင္စီ အပါအ၀င္ MJA, MJN, MJUတို႕ကို ဘာလုပ္ေပးမွာလဲလို႔ ေမးေလ့ ရွိပါတယ္။ ေလာေလာဆယ္ ႏိုင္ငံေတာ္ လွ်ဳိ႕၀ွက္ခ်က္ ဥပေဒ ေဖာက္ဖ်က္မႈနဲ႔ တရားစြဲဆို ခံေနရတဲ့ ယူနီတီ သတင္းဂ်ာနယ္နဲ႔ ပတ္သက္လို႔လည္း အထက္ပါ အတိုင္းပဲ ေမးျမန္း ျပန္ပါတယ္။

သတင္းသမားေတြ မၾကာခဏ တရားစြဲဆို ခံေနရတာေတြဟာ အစိုးရရဲ႕ စိုးရိမ္ ပူပန္မႈေၾကာင့္ ေပၚေပါက္ ခဲ့ရတာ ျဖစ္ၿပီး ႏိုင္ငံတကာက မီဒီယာ သမားႀကီးေတြ ကလည္း က်င့္၀တ္ပိုင္း ဆိုင္ရာမွာ အားနည္းခ်က္ေတြ ရွိတယ္လို႔ ေ၀ဖန္ေထာက္ျပ ပါတယ္။ Code of Ethic လို႔ေခၚတဲ့ စာနယ္ဇင္း က်င့္၀တ္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးၿမန္မာႏိုင္ငံ စာနယ္ဇင္း ေကာင္စီက ၂၀၁၂ ခု ႏို၀င္ဘာလ ၁၃ ရက္ေန႔မွာ အားလံုး လက္ခံႏိုင္မယ့္ က်င့္၀တ္ ၁၅ ခ်က္ကို ထုတ္ျပန္ေၾကညာ ခဲ့ပါတယ္။

ဒါေပမဲ့ သတင္း မီဒီယာ နယ္ပယ္မွာ က်င့္၀တ္ ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြဟာ တစ္စတစ္စ မ်ားျပားလာၿပီး အစိုးရရဲ႕ လက္ညႇိဳး ထိုးစရာလည္း ျဖစ္လာ ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ႏိုင္ငံတကာ မီဒီယာ အေထာက္အပံ့ေပးေရး အဖြဲ႕(IMS)မွ က်င့္၀တ္ သုေတသီ တစ္ဦး ျဖစ္တဲ့ တိုဘီမန္ဒဲလ္ဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံ စာနယ္ဇင္း ေကာင္စီနဲ႔ ပူးေပါင္းၿပီးၿမန္မာ သတင္းစာ ဆရာမ်ား က်င့္၀တ္ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရး အလုပ္႐ံု ေဆြးေႏြးပြဲကို ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွာ ၂၀၁၄ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၁ ရက္ေန႔က ျပဳလုပ္ခဲ့ပါတယ္။

၀မ္းနည္းစရာ ေကာင္းတာက ဒီက်င့္၀တ္ ေဆြးေႏြးပြဲကို သတင္း မီဒီယာႀကီးေတြရဲ႕ တာ၀န္ရွိ သတင္း အယ္ဒီတာေတြ တက္ေရာက္လာတာ မေတြ႕ရဘဲ အသက္ ၂၀ေက်ာ္ သတင္းေထာက္ေတြကိုပဲ ေစလႊတ္လိုက္တာ ေတြ႕ရပါတယ္။

ဒီသတင္း ေထာက္ေလးေတြကလည္း အလုပ္႐ံု ေဆြးေႏြးပြဲ ၿပီးဆံုးတဲ့ အထိ မေနၾကဘဲ ဓာတ္ပံု႐ိုက္ သတင္းယူၿပီး ျပန္သြား ၾကပါတယ္။ သတင္းသမား တစ္ေယာက္ အတြက္ က်င့္၀တ္ ဘယ္ေလာက္ အေရးႀကီးသလဲ ဆိုတာကိုေဆြးေႏြး ပို႔ခ်မယ့္ တိုဘီမန္ဒဲလ္လည္း စိတ္ပ်က္ သြားပါတယ္။ သတင္းမီဒီယာ နယ္ပယ္ ဂုဏ္သိကၡာ အတြက္ အင္မတန္ အေရးႀကီးတဲ့ က်င့္၀တ္ အေၾကာင္းကို အဓိက ပေလယာေတြက စိတ္၀င္စားပံု မေပၚပါဘူး။ တကယ္ေတာ့လည္း က်င့္၀တ္ ဆိုတာ ဥပေဒတစ္ခု မဟုတ္ဘဲ သက္ဆိုင္သူရဲ႕ အသိ၊ ဉာဏ္ပညာနဲ႔သာ လိုက္နာရျခင္းမ်ိဳး ျဖစ္ပါတယ္။

တာ၀န္ရွိသူ အယ္ဒီတာ တစ္ေယာက္ အေနနဲ႔ Code of Ethic, Code of Conduct, Code of Pratice ေတြကို ပေရာ္ဖက္ရွင္နယ္ ပီသခ်င္ရင္ ေသခ်ာ နားလည္ထားရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

လက္ရွိ အေျခေနမွာေတာ့ က်င့္၀တ္ ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြဟာ ေန႔စဥ္နဲ႔အမွ် မျမင္ခ်င္ အဆံုးပါပဲ။ အင္တာဗ်ဴးေတြ လုပ္ၿပီး ကိုယ္လိုခ်င္တဲ့ အခ်က္လက္ေတြ ပိုင္းၿပီးယူတယ္။ တယ္လီဖုန္းထဲက အလာပသလာပ ေျပာတာေတြ၊ Off the Record ေျပာတာေတြကို ကာယကံရွင္ရဲ႕ ခြင့္ျပဳခ်က္ မပါဘဲ သတင္းလုပ္တယ္။ေၿပာဆိုသူရဲ႕ ရည္ရြယ္ခ်က္ အဓိပၸာယ္ေတြကို ေျပာင္းျပန္ ျပန္ေရးတယ္။ မွားသြားတဲ့ အခါမွာလည္း လြယ္လြယ္ကူကူပဲ ေတာင္းပန္လိုက္တယ္။ အခုဆိုရင္ တခ်ိဳ႕ေသာ သူေတြဟာ မီဒီယာ သမားေတြနဲ႔ ေတြ႕ဆံုရမွာကို ေၾကာက္ေနၿပီလို႔ ေတာင္ဆိုပါတယ္။ ဒီအေျခေနေၾကာင့္ မီဒီယာ ၀န္းက်င္ တစ္ခုလံုးရဲ႕ ဂုဏ္သိကၡာဟာ တျဖည္းျဖည္း က်ဆင္းလာပါတယ္။

မၾကာခင္မွာ မီဒီယာဥပေဒဟာ အသက္၀င္ လာေတာ့မွာ ျဖစ္သလို ဒီဥပေဒဟာ မီဒီယာ သမားေတြ အတြက္ ရည္ရြယ္ေရး ဆြဲထားတာ မဟုတ္ပဲ ႏိုင္ငံသား အားလံုး အတြက္ ျဖစ္တယ္ဆိုတာ ကိုလည္း နားလည္ထားရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ တစ္ခုခု ျပႆနာနဲ႔ ႀကံဳေတြ႕လာတိုင္း သတင္း မီဒီယာ အဖြဲ႕အစည္းေတြကို ဘာလုပ္ေပးမွာလဲလို႔ ေမးဖို႔ ဆံုးျဖတ္ထားရင္ က်င့္၀တ္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ေရာ ဘယ္ေလာက္ ေၾကညက္ နားလည္ထား သလဲ၊ ဘယ္ေလာက္ လိုက္နာသလဲ ဆိုတာကိုလည္း ျပန္ေမးလိုက္ ခ်င္ပါတယ္။

ေဇာ္သက္ေထြး

Posted in: