From : ရကၡ၀ံသ
အဘူအာနင္ဆိုသူကလည္း ဦးငမဲရာဇ၀င္၊ ပါေမာကၡေဒါက္တာသန္းထြန္း၊ ဦးဘသန္း၊ ဦးအုန္းေမာင္၊ ဦးလွထြန္းျဖဴ၊ ေဒါက္
တာေအးခ်မ္း၊ ပါေမာကၡဦးစံသာေအာင္၊ ဦးဦးသာထြန္း၊ ရမ္းျဗဲေတာင္ေက်ာင္းဆရာေတာ္ၾကီး၊ Maurice Collis,The Land Of The Great Image၊ ရခိုင္ျပည္နယ္ျဖစ္စဥ္သမိုင္း၊ ဦးေဖခင္၊ ဦးေက်ာ္၀င္း၊ ပါလီမန္ဒီမိုကေရစီေခတ္တြင္ ဘဂၤလီကုလားမ်ား၏ နိုင္ငံေရး
ပါ၀င္မွဳအေျခအေန၊ သတင္းစာ၊ ဂ်ာနယ္ေတြကအစကိုးကားျပီးေတာ့ သမိုင္းကိုေျပာင္းျပန္လွန္ လိမ္ျပန္တယ္။
မင္းတို့ေရးထားတာေတြကို တခုခ်င္းေျပာေန၊ရွင္းေနရရင္ေတာ့ တခါမွျပီးမွာမဟုတ္ဘူး။ အမွန္ဆိုတာလည္းထြက္လာမွာမ
ဟုတ္ဘူး။ နိုင္ငံေရး၊ လူမ်ိဳးေရး ဆိုတာဟာ ဒီကေန့ျဖစ္ေနတဲ့ကိစၥေတြမွာေတာင္ အမွား၊အမွန္ဆိုတာ အေျဖမေပၚနိုင္ဘူး။ ရွဳေဒါင့္
အျမင္၊ သံုးသပ္ခ်က္ေတြမွ မွမတူၾကတာ။ မင္းတို့လိမ္တာေတြက နွစ္ေထာင္ခ်ီတဲ့ကိစၥ။ ကဲ-ငါေျပာမယ္။
(၁) ခုမင္းတို့ေရးေန၊ေျပာေနတာေတြဟာ ပါလီမန္ဒီမုိကေရစီေခတ္က ဘသာနဲ့ဂါးဖါးတို့ေရးသားခဲ့တဲ့ ေဆာင္ပါးေတြကို အနည္း
ငယ္ျပဳျပင္ျပီး လိုရာဆြဲေရးတဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြျဖစ္တယ္။ မင္းတို့အပါအ၀င္ သူတို့ေတြဟာ သမိုင္းပညာရွင္ေတြ၊ သမိုင္း
သုုေတသီေတြမဟုတ္ဘူး။ သမိုင္းကိုလိမ္ျပီး ဖ်က္ဆီးသူမ်ားသာျဖစ္တယ္။
(၂) မင္းတို့နဲ့မင္းတို့ေရွ့ဆရာေတြဟာ ရခိုင္မွာေရွးပေ၀သဏီကပင္ ရိုဟင္ဂ်ာဆိုတဲ့လူမ်ိဳးတမ်ိဳးရွိတယ္။ ဒီလူမ်ိဳးေတြမွာ ကိုယ္ပိုင္သ
မိုင္း၊ ကိုယ္ပိုင္ယာဥ္ေက်းမွဳ၊ ကိုယ္ပိုင္ဘာသာစကား၊ ကိုယ္ပိုင္စာေပရွိဟန္ ခုလိိုမဟုတ္မမွန္၊လိမ္ရတာဟာ အဂၤလိပ္ေခတ္က
တည္း မင္းတို့ဘဂၤလီကုလားေတြဟာ တိုင္းရင္းသားျဖစ္ေအာင္ကိုၾကိဳးစားၾကတယ္။ ကုလားတန္ျမစ္အေနာက္ဖက္ကမ္းနဲ့
နတ္ျမစ္အေရွ့ဖက္ၾကားကို မင္းတို့ရဲ့ (National Home) အျဖစ္လည္းေကာင္း၊ နတ္ျမစ္အေရွ့ဖက္ကမ္းနဲ့
ေမယုျမစ္အေနာက္ဖက္ကမ္းကို (Arkistan) အမည္နဲ့ မြတ္ဆလင္နိုင္ငံထူေထာင္ဖို့ ေျမေပၚ(Jami-a-tul Ulema)
ဘာသာေရးအဖဲ့ြ့၊ ေျမေအာက္ (မူဂ်ာဟစ္သူပုန္အဖြဲ့) ေတြဟာ ဟန္ခ်က္ညီ ၾကိုးစားၾကတယ္။ ပါလီမန္ဒီမိုကေရစီေခတ္ထိဘဲ။
ဒါကိုအဂၤလိပ္က မင္းတို့ကို သီးျခားျပည္နယ္၊သီးျခားနိုင္ငံ၊ တိုင္းရင္းလူမ်ိဳးအျဖစ္ မေပးနိုင္၊မသတ္မွတ္နိုင္ဘူး။
မင္းတို့လိုခ်င္တယ္ဆိုရင္ မင္းတို့မွာကိုယ္ပိုင္သမိုင္း၊ကိုယ္ပိုင္ယာဥ္ ေက်းမွဳ၊ ကိုယ္ပိုင္ဘာသာစကား၊ ကိုယ္ပိုင္စာေပရွိ
ရမယ္လို့ေျပာခဲ့တယ္။ ဒါေၾကာင့္မင္းတို့ သမိုင္းတခုလံုးကို ရစရာမရွိေအာင္ လိုရာဆဲြလိမ္ၾကတာ။
(၃) ဘဂၤလီကုလားေတြဟာ ရခိုင္ကိုရွစ္ရာစုေလာက္က ေရာက္တယ္လို့ေျပာတယ္။ ဒါတင္မကေသးဘူး အာနႏၵစျႏၵ ေက်ာက္စာ
မွာပါတဲ့ ပါဋိဘာသာစကားတခ်ိဳ့ကို ရိုဟင္ဂ်ာဘာသာစကားျဖစ္သေယာင္ သူတို့သမိုင္းမွာေဖၚျပတယ္။ အဲဒီေက်ာက္စာမွာ ဂါ
ထာအမွတ္ (၃) မွ (၁၇) ထိဟာ ရခိုင္သမိုင္းေခတ္ဦးကာလ ဘုရင္မ်ားအေၾကာင္းကို ေဖၚျပထားတာျဖစ္တယ္။ ဖတ္လိို့မရတာ
မင္းဆက္(၆)ဆက္ပါတယ္။ ဖတ္လို့ရတဲ့ မင္းဆက္ေတြကိုလည္း ဘဂၤလီကုလားသံနွင့္နီးစပ္ေအာင္ ျပဳျပင္ေဖၚျပျပီး ဒီဘုရင္ေတြ
ဟာ သူတို့ဘဂၤလီကုလားဘုရင္ေတြပါတဲ့။ သိပ္ရီခ်င္တယ္။ ဒီဘုရင္ေတြဟာ ဗုဒၶဘာသာဘုရင္ေတြျဖစ္တယ္ ဆိုတာေက်ာက္စာ
ရဲ့ဘာသာျပန္ဆိုခ်က္ကို မေဖၚျပဘူး။
ေနာက္တေယာက္ကလဲ ဒီလိုဘဲ။ ၁၆၆၆-၁၇၁၀ ထိ ရခိုင္ျပည္နိုင္ငံေရးကို ကမန္ေတြၾသဇာလွြမ္းမိုး ခ်ယ္လွယ္ၾကတယ္
တဲ့။ ဒါလံုး၀မဟုတ္ဘူး။ နွစ္္ေပါင္းေလးဆယ္ေက်ာ္ မင္းဆယ္ဆက္အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့တယ္။ အကုန္လံုး ဗုဒၶဘာသာ မင္းေတြခ်ွဥ္းဘဲ။အဲ
ဒီထဲမွာ ဘုန္းၾကီးဘ၀က လူ၀တ္လဲျပီး တိုင္းျပည္အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ရတဲ့ မာရုမၸိယမင္းပါတယ္။ တိုင္းျပည္မျငိမ္သက္တာေတာ့အမွန္ဘဲ။
ဘုရင္ကိုျဖဳတ္ခ်င္းတိုင္းျဖဳတ္၊ တင္ခ်င္သူကိုတင္ခဲ့ၾကတာဟာ အမတ္ၾကီးေတြျဖစ္တယ္။ ကမန္ေတြမဟုတ္ဘူး။ နန္းတြင္းထဲမွာ
အမတ္ၾကီးေတြ၊ စစ္သူၾကီးေတြ၊ စာဆိုေတာ္ၾကီးေတြျဖစ္ဖို့ ေနေနသာသာ၊ သာမန္အရပ္သားေတြကေတာင္ လယ္ယာလုပ္ငန္း
လုပ္ဖို့နဲ့ ေက်းက်ြန္အျဖစ္ဘဲသံုးတာ။ ေျမာက္ဦးေခတ္လယ္မွာ ရခိုင္တို့၊ ေပၚတူဂီတို့ဟာ ဘေဂၤါ(စစ္တေကာင္း) ေဒသသြားျပီး
ကုလားေတြကိုဖမ္းျပီး က်ြန္အျဖစ္ေရာင္းစားၾကတာ။ ရခိုင္ေဒသကို၀င္ေရာက္ေနထိုင္၀့ံဖို့ ေနေနသာသာ၊ သူတို့ရခိုင္ျမင္တာနဲ့
ေျပးတာဘဲ။ အဲဒီအခ်ိန္က ကုလားေတြကို က်ြန္အျဖစ္ဘဲသံုးတာ။
ဒီေလာက္ယုတ္ညံ့တဲ့ အမ်ိဳးေတြျဖစ္ေနရတာကို ေရွ့ရခိုင္ဘုရင္ေတြကုလားဘြဲံခံယူခဲ့တာ၊ ရခိုင္စာဆိုေတာ္ အဒူမင္းညို
တို့ဟာ သူတို့ဘဂၤလီကုလားေတြတဲ့။ သိပ္ရီဖို့ေကာင္းတယ္။ ဒီဘုရင္ေတြ၊ ဒီစာဆိုေတာ္ေတြဟာ စည္းရံုးေရးအရ ဘေဂၤါေဒသ
(၁၂) ျမို့က ျပည္သူေတြကိုအုပ္ခ်ဳပ္နိုင္ေအာင္၊ ရခိုင္ဘုရင္ေတြရဲ့အာဏာစက္ဟာ ဒီေဒသေတြထိသက္ေရာက္တယ္၊ ဘေဂၤါေဒ
သက ကုလားေတြဟာလည္းေရာင္းရ၊ ၀ယ္ရလြယ္ကူေအာင္ ဒဂၤါးေတြမွာ ကုလားဘြဲ့တဖက္နဲ့ သြန္းလုပ္ခဲ့ၾကတာျဖစ္တယ္။
ရခိုင္ဘုရင္မ်ားမွသည္ လြတ္လပ္ေရးရျပီးသည္အခ်ိန္ထိ ရခိုင္ျပည္ေရာက္ဘဂၤလီကုလားေတြမွာ ပညာတတ္သူေတြ
သိပ္မရွိဘူး။ တကယ့္ရွာမွရွားဘဲ။ လြတ္လပ္ေရးရလာျပီးခါမွ တေယာက္စ၊နွစ္ေယာက္စ ေပၚလာတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္က်မွ ရိုဟင္
ဂ်ာလို့လူမ်ိဳး တမ်ိဳးကိုဖန္တီး၊ ဒီလူမ်ိဳးအတြက္ သမိုင္း၊ စာေပ၊ ယာဥ္ေက်းမွဳ၊ ဘာသာစကား အကုန္လံုး လိမ္၊ ၀ါ၊ ဖန္တီးေတာ့
တာပါဘဲ။ သူတို့သမိုင္းကိုလိမ္တဲ့အခါ ကိုးကာက်မ္းေရးသူေတြဟာ ရခိုင္ဗမာမြန္ သမိုင္းဆရာ ေတြ၊ ရခိုင္ဗမာမြန္ သမိုင္းသု
ေတသီေတြ၊ ရခိုင္ဗမာမြန္ စာေပပညာရွင္ေတြ၊ ရခိုင္ဗမာမြန္ရွမ္း နိုင္ငံေရးသမားေတြနဲ့ နိုင္ငံျခားပါေမကၡေတြ၊ သုေတသီေတြ
ေရးတာကိုဘဲ ကိုးကားရတယ္။ သူတို့စစ္တေကာင္းႏြယ္ဖြါး ဘဂၤလီကုလားေတြေရးတဲ့ က်မ္းေတြဘယ္မွာတံုး။
ဒါဆိုသူတို့ ဘာလုပ္ေနၾကတာလဲ။ စီးပါြးရွာမယ္၊ အိပ္မယ္၊ စားမယ္၊ အလာစကားကိုနားေထာင္ျပီး မိန့္မေလးေယာက္
ယူမယ္၊ သားေဖါက္မယ္ ဒါဘဲလုပ္ၾကတယ္။ ပညာမတတ္ေတာ့ အမွား၊ အမွန္၊ အေကာင္း၊အဆိုး မခြဲနိုင္ဘူး။ ဗလီဆရာနဲ့ပညာ
တတ္တဲ့သူေတြက ေျပာတာကိုယံုတယ္။ ခိုင္းတာကိုလုပ္တယ္။ အေသခံျပီးေတာ့အၾကမ္းဖက္တာ ၾကည့္ပါလား။ ေနာက္လိုက္
ေကာင္းေတြ ပီသၾကတယ္။
ဒါေၾကာင့္မို့ ဒီလူေတြသမိုင္းကို လိမ္ေရးတဲ့အခါ ဘာသာစကားေရွြ့ေျပာင္မွဳ၊ မထင္မရွား၊ ဖတ္မရတဲ့ေက်ာက္စာ၊ နိုင္ငံ
ေရးမျငိမ္သက္မွဳေတြကို အခြင့္ေကာင္းယူျပီး လွံစိုက္ၾကတာ။ ဒီလူေတြရဲ့စိတ္ဓါတ္ေတြက ညံ့ဖ်င္းၾကတာ။
(၄) ဒီဘဂၤလီကုလားေတြဟာ ေ၀သာလီေခတ္မတိုင္မွီ ရခိုင္ေရွ့ဦးကပင္ ဘုရင္ေတြျဖစ္ခဲ့ၾကျပီး ေနာက္ဆံုးေျမာက္ဦးေခတ္ထိ မူး
ၾကီးမတ္ရာ ၊စစ္ေသနာပတိ၊ စာဆိုေတာ္ေတြ၊ ေလးသည္ေတာ္၊ ျမင္းသည္ေတာ္မ်ား ျဖစ္ခဲ့ၾကတယ္တဲ့။ ဒါဆိုရင္
- ဘုရင္ျဖစ္တဲ့အခ်ိန္မွာ ဘာေၾကာင့္ အစၥလန္ဘာသာ၊ မြတ္ဆလင္နိုင္ငံကို မထူေထာင္ခဲ့ၾကတာလဲ။
- ဓည၀တီေခတ္မွ ေျမာက္ဦးေခတ္ထိ ဘာသာေရးအေဆာက္အဦးဆိုလို့ ေလးျမို့ေခတ္ေနွာင္း၊ေျမာက္ဦးအစပိုင္း ၁၄၂၈-ခုမွာ
မင္းေစာမြန္ေဆာက္ေပးခဲ့တဲ့ ဗလီတလံုးတည္းရွိတယ္။ ဘာေၾကာင့္ဒီေလာက္ထိ နည္းရတာလဲ။
- ရခိုင္ျပည္ေနရာအႏွံ ေတြ့ရွိတဲ့ ေက်ာက္စာေတြမွာ အစၥလန္ဘာသာရဲ့အဆံုးအမ ေက်ာက္စာ တခ်ပ္မွမေတြ့ဘူး။ ေတြ့ရွိသမ်ွ
ေက်ာက္စာေတြဟာ ဗုဒၶရဲ့တရားေတာ္ေတြနဲ့ ဗုဒၶဘာသာ၀င္တို့ရဲ့ေစတီတည္၊ ဘုရားတည္၊ ေက်ာင္းေဆာက္၊ ေျမလွဴ၊ ကန္တူး၊
ဇရပ္ေဆာက္၊ အလွဴအတန္းေပးခဲ့ၾကတဲ့ စာေတြသာျဖစ္တယ္။
- ေရွ့ေဟာင္းေစတီပုထိုး၊ ျမို့ေဟာင္းေတြကို တူးေဖၚၾကည္တဲ့အခါ ရခိုင္တို့ကိုယ္ပိုင္ယာဥ္ေက်းမွဳနဲ့ ဟိႏၵဴ၊ျဗဟၼဏ အယူယာဥ္
ေက်းမွဳတို့ ေရာေထြးေနတာသာေတြ့ရ ျပီး ဘဂၤလီကုလားတို့၏ အယူ၀ါဒ၊ ယာဥ္ေက်းမွဳကိုလံုး၀မေတြ့ရဘူး။
- ဘဂၤလီကုလားေတြဟာ ရခိုင္ျပည္ရဲ့ေရွ့ဦးသမိုင္းေတြမွာ ေနရာယူခဲ့ၾကတယ္ဆိုရင္ ေရွ့ရခိုင္ျမိဳ့ေတာ္ေဟာင္းေတြ၊ ရခိုင္ျပည္ေန
ရာအႏွ့့ံေတြမွာ အစၥလန္ဘာသာရဲ့အဆံုးအမ ေက်ာက္စာေတြ၊ ဘာသာေရးအေဆာက္အဦးေတြ၊ ရိုးရာယာဥ္ေက်းမွဳေတြ ဘာ
လို့မေတြ့တာလဲ။
(ဆက္လက္ေဖာ္ျပပါမည္။)
Myanmar Express
အဘူအာနင္ဆိုသူကလည္း ဦးငမဲရာဇ၀င္၊ ပါေမာကၡေဒါက္တာသန္းထြန္း၊ ဦးဘသန္း၊ ဦးအုန္းေမာင္၊ ဦးလွထြန္းျဖဴ၊ ေဒါက္
တာေအးခ်မ္း၊ ပါေမာကၡဦးစံသာေအာင္၊ ဦးဦးသာထြန္း၊ ရမ္းျဗဲေတာင္ေက်ာင္းဆရာေတာ္ၾကီး၊ Maurice Collis,The Land Of The Great Image၊ ရခိုင္ျပည္နယ္ျဖစ္စဥ္သမိုင္း၊ ဦးေဖခင္၊ ဦးေက်ာ္၀င္း၊ ပါလီမန္ဒီမိုကေရစီေခတ္တြင္ ဘဂၤလီကုလားမ်ား၏ နိုင္ငံေရး
ပါ၀င္မွဳအေျခအေန၊ သတင္းစာ၊ ဂ်ာနယ္ေတြကအစကိုးကားျပီးေတာ့ သမိုင္းကိုေျပာင္းျပန္လွန္ လိမ္ျပန္တယ္။
မင္းတို့ေရးထားတာေတြကို တခုခ်င္းေျပာေန၊ရွင္းေနရရင္ေတာ့ တခါမွျပီးမွာမဟုတ္ဘူး။ အမွန္ဆိုတာလည္းထြက္လာမွာမ
ဟုတ္ဘူး။ နိုင္ငံေရး၊ လူမ်ိဳးေရး ဆိုတာဟာ ဒီကေန့ျဖစ္ေနတဲ့ကိစၥေတြမွာေတာင္ အမွား၊အမွန္ဆိုတာ အေျဖမေပၚနိုင္ဘူး။ ရွဳေဒါင့္
အျမင္၊ သံုးသပ္ခ်က္ေတြမွ မွမတူၾကတာ။ မင္းတို့လိမ္တာေတြက နွစ္ေထာင္ခ်ီတဲ့ကိစၥ။ ကဲ-ငါေျပာမယ္။
(၁) ခုမင္းတို့ေရးေန၊ေျပာေနတာေတြဟာ ပါလီမန္ဒီမုိကေရစီေခတ္က ဘသာနဲ့ဂါးဖါးတို့ေရးသားခဲ့တဲ့ ေဆာင္ပါးေတြကို အနည္း
ငယ္ျပဳျပင္ျပီး လိုရာဆြဲေရးတဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြျဖစ္တယ္။ မင္းတို့အပါအ၀င္ သူတို့ေတြဟာ သမိုင္းပညာရွင္ေတြ၊ သမိုင္း
သုုေတသီေတြမဟုတ္ဘူး။ သမိုင္းကိုလိမ္ျပီး ဖ်က္ဆီးသူမ်ားသာျဖစ္တယ္။
(၂) မင္းတို့နဲ့မင္းတို့ေရွ့ဆရာေတြဟာ ရခိုင္မွာေရွးပေ၀သဏီကပင္ ရိုဟင္ဂ်ာဆိုတဲ့လူမ်ိဳးတမ်ိဳးရွိတယ္။ ဒီလူမ်ိဳးေတြမွာ ကိုယ္ပိုင္သ
မိုင္း၊ ကိုယ္ပိုင္ယာဥ္ေက်းမွဳ၊ ကိုယ္ပိုင္ဘာသာစကား၊ ကိုယ္ပိုင္စာေပရွိဟန္ ခုလိိုမဟုတ္မမွန္၊လိမ္ရတာဟာ အဂၤလိပ္ေခတ္က
တည္း မင္းတို့ဘဂၤလီကုလားေတြဟာ တိုင္းရင္းသားျဖစ္ေအာင္ကိုၾကိဳးစားၾကတယ္။ ကုလားတန္ျမစ္အေနာက္ဖက္ကမ္းနဲ့
နတ္ျမစ္အေရွ့ဖက္ၾကားကို မင္းတို့ရဲ့ (National Home) အျဖစ္လည္းေကာင္း၊ နတ္ျမစ္အေရွ့ဖက္ကမ္းနဲ့
ေမယုျမစ္အေနာက္ဖက္ကမ္းကို (Arkistan) အမည္နဲ့ မြတ္ဆလင္နိုင္ငံထူေထာင္ဖို့ ေျမေပၚ(Jami-a-tul Ulema)
ဘာသာေရးအဖဲ့ြ့၊ ေျမေအာက္ (မူဂ်ာဟစ္သူပုန္အဖြဲ့) ေတြဟာ ဟန္ခ်က္ညီ ၾကိုးစားၾကတယ္။ ပါလီမန္ဒီမိုကေရစီေခတ္ထိဘဲ။
ဒါကိုအဂၤလိပ္က မင္းတို့ကို သီးျခားျပည္နယ္၊သီးျခားနိုင္ငံ၊ တိုင္းရင္းလူမ်ိဳးအျဖစ္ မေပးနိုင္၊မသတ္မွတ္နိုင္ဘူး။
မင္းတို့လိုခ်င္တယ္ဆိုရင္ မင္းတို့မွာကိုယ္ပိုင္သမိုင္း၊ကိုယ္ပိုင္ယာဥ္ ေက်းမွဳ၊ ကိုယ္ပိုင္ဘာသာစကား၊ ကိုယ္ပိုင္စာေပရွိ
ရမယ္လို့ေျပာခဲ့တယ္။ ဒါေၾကာင့္မင္းတို့ သမိုင္းတခုလံုးကို ရစရာမရွိေအာင္ လိုရာဆဲြလိမ္ၾကတာ။
(၃) ဘဂၤလီကုလားေတြဟာ ရခိုင္ကိုရွစ္ရာစုေလာက္က ေရာက္တယ္လို့ေျပာတယ္။ ဒါတင္မကေသးဘူး အာနႏၵစျႏၵ ေက်ာက္စာ
မွာပါတဲ့ ပါဋိဘာသာစကားတခ်ိဳ့ကို ရိုဟင္ဂ်ာဘာသာစကားျဖစ္သေယာင္ သူတို့သမိုင္းမွာေဖၚျပတယ္။ အဲဒီေက်ာက္စာမွာ ဂါ
ထာအမွတ္ (၃) မွ (၁၇) ထိဟာ ရခိုင္သမိုင္းေခတ္ဦးကာလ ဘုရင္မ်ားအေၾကာင္းကို ေဖၚျပထားတာျဖစ္တယ္။ ဖတ္လိို့မရတာ
မင္းဆက္(၆)ဆက္ပါတယ္။ ဖတ္လို့ရတဲ့ မင္းဆက္ေတြကိုလည္း ဘဂၤလီကုလားသံနွင့္နီးစပ္ေအာင္ ျပဳျပင္ေဖၚျပျပီး ဒီဘုရင္ေတြ
ဟာ သူတို့ဘဂၤလီကုလားဘုရင္ေတြပါတဲ့။ သိပ္ရီခ်င္တယ္။ ဒီဘုရင္ေတြဟာ ဗုဒၶဘာသာဘုရင္ေတြျဖစ္တယ္ ဆိုတာေက်ာက္စာ
ရဲ့ဘာသာျပန္ဆိုခ်က္ကို မေဖၚျပဘူး။
ေနာက္တေယာက္ကလဲ ဒီလိုဘဲ။ ၁၆၆၆-၁၇၁၀ ထိ ရခိုင္ျပည္နိုင္ငံေရးကို ကမန္ေတြၾသဇာလွြမ္းမိုး ခ်ယ္လွယ္ၾကတယ္
တဲ့။ ဒါလံုး၀မဟုတ္ဘူး။ နွစ္္ေပါင္းေလးဆယ္ေက်ာ္ မင္းဆယ္ဆက္အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့တယ္။ အကုန္လံုး ဗုဒၶဘာသာ မင္းေတြခ်ွဥ္းဘဲ။အဲ
ဒီထဲမွာ ဘုန္းၾကီးဘ၀က လူ၀တ္လဲျပီး တိုင္းျပည္အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ရတဲ့ မာရုမၸိယမင္းပါတယ္။ တိုင္းျပည္မျငိမ္သက္တာေတာ့အမွန္ဘဲ။
ဘုရင္ကိုျဖဳတ္ခ်င္းတိုင္းျဖဳတ္၊ တင္ခ်င္သူကိုတင္ခဲ့ၾကတာဟာ အမတ္ၾကီးေတြျဖစ္တယ္။ ကမန္ေတြမဟုတ္ဘူး။ နန္းတြင္းထဲမွာ
အမတ္ၾကီးေတြ၊ စစ္သူၾကီးေတြ၊ စာဆိုေတာ္ၾကီးေတြျဖစ္ဖို့ ေနေနသာသာ၊ သာမန္အရပ္သားေတြကေတာင္ လယ္ယာလုပ္ငန္း
လုပ္ဖို့နဲ့ ေက်းက်ြန္အျဖစ္ဘဲသံုးတာ။ ေျမာက္ဦးေခတ္လယ္မွာ ရခိုင္တို့၊ ေပၚတူဂီတို့ဟာ ဘေဂၤါ(စစ္တေကာင္း) ေဒသသြားျပီး
ကုလားေတြကိုဖမ္းျပီး က်ြန္အျဖစ္ေရာင္းစားၾကတာ။ ရခိုင္ေဒသကို၀င္ေရာက္ေနထိုင္၀့ံဖို့ ေနေနသာသာ၊ သူတို့ရခိုင္ျမင္တာနဲ့
ေျပးတာဘဲ။ အဲဒီအခ်ိန္က ကုလားေတြကို က်ြန္အျဖစ္ဘဲသံုးတာ။
ဒီေလာက္ယုတ္ညံ့တဲ့ အမ်ိဳးေတြျဖစ္ေနရတာကို ေရွ့ရခိုင္ဘုရင္ေတြကုလားဘြဲံခံယူခဲ့တာ၊ ရခိုင္စာဆိုေတာ္ အဒူမင္းညို
တို့ဟာ သူတို့ဘဂၤလီကုလားေတြတဲ့။ သိပ္ရီဖို့ေကာင္းတယ္။ ဒီဘုရင္ေတြ၊ ဒီစာဆိုေတာ္ေတြဟာ စည္းရံုးေရးအရ ဘေဂၤါေဒသ
(၁၂) ျမို့က ျပည္သူေတြကိုအုပ္ခ်ဳပ္နိုင္ေအာင္၊ ရခိုင္ဘုရင္ေတြရဲ့အာဏာစက္ဟာ ဒီေဒသေတြထိသက္ေရာက္တယ္၊ ဘေဂၤါေဒ
သက ကုလားေတြဟာလည္းေရာင္းရ၊ ၀ယ္ရလြယ္ကူေအာင္ ဒဂၤါးေတြမွာ ကုလားဘြဲ့တဖက္နဲ့ သြန္းလုပ္ခဲ့ၾကတာျဖစ္တယ္။
ရခိုင္ဘုရင္မ်ားမွသည္ လြတ္လပ္ေရးရျပီးသည္အခ်ိန္ထိ ရခိုင္ျပည္ေရာက္ဘဂၤလီကုလားေတြမွာ ပညာတတ္သူေတြ
သိပ္မရွိဘူး။ တကယ့္ရွာမွရွားဘဲ။ လြတ္လပ္ေရးရလာျပီးခါမွ တေယာက္စ၊နွစ္ေယာက္စ ေပၚလာတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္က်မွ ရိုဟင္
ဂ်ာလို့လူမ်ိဳး တမ်ိဳးကိုဖန္တီး၊ ဒီလူမ်ိဳးအတြက္ သမိုင္း၊ စာေပ၊ ယာဥ္ေက်းမွဳ၊ ဘာသာစကား အကုန္လံုး လိမ္၊ ၀ါ၊ ဖန္တီးေတာ့
တာပါဘဲ။ သူတို့သမိုင္းကိုလိမ္တဲ့အခါ ကိုးကာက်မ္းေရးသူေတြဟာ ရခိုင္ဗမာမြန္ သမိုင္းဆရာ ေတြ၊ ရခိုင္ဗမာမြန္ သမိုင္းသု
ေတသီေတြ၊ ရခိုင္ဗမာမြန္ စာေပပညာရွင္ေတြ၊ ရခိုင္ဗမာမြန္ရွမ္း နိုင္ငံေရးသမားေတြနဲ့ နိုင္ငံျခားပါေမကၡေတြ၊ သုေတသီေတြ
ေရးတာကိုဘဲ ကိုးကားရတယ္။ သူတို့စစ္တေကာင္းႏြယ္ဖြါး ဘဂၤလီကုလားေတြေရးတဲ့ က်မ္းေတြဘယ္မွာတံုး။
ဒါဆိုသူတို့ ဘာလုပ္ေနၾကတာလဲ။ စီးပါြးရွာမယ္၊ အိပ္မယ္၊ စားမယ္၊ အလာစကားကိုနားေထာင္ျပီး မိန့္မေလးေယာက္
ယူမယ္၊ သားေဖါက္မယ္ ဒါဘဲလုပ္ၾကတယ္။ ပညာမတတ္ေတာ့ အမွား၊ အမွန္၊ အေကာင္း၊အဆိုး မခြဲနိုင္ဘူး။ ဗလီဆရာနဲ့ပညာ
တတ္တဲ့သူေတြက ေျပာတာကိုယံုတယ္။ ခိုင္းတာကိုလုပ္တယ္။ အေသခံျပီးေတာ့အၾကမ္းဖက္တာ ၾကည့္ပါလား။ ေနာက္လိုက္
ေကာင္းေတြ ပီသၾကတယ္။
ဒါေၾကာင့္မို့ ဒီလူေတြသမိုင္းကို လိမ္ေရးတဲ့အခါ ဘာသာစကားေရွြ့ေျပာင္မွဳ၊ မထင္မရွား၊ ဖတ္မရတဲ့ေက်ာက္စာ၊ နိုင္ငံ
ေရးမျငိမ္သက္မွဳေတြကို အခြင့္ေကာင္းယူျပီး လွံစိုက္ၾကတာ။ ဒီလူေတြရဲ့စိတ္ဓါတ္ေတြက ညံ့ဖ်င္းၾကတာ။
(၄) ဒီဘဂၤလီကုလားေတြဟာ ေ၀သာလီေခတ္မတိုင္မွီ ရခိုင္ေရွ့ဦးကပင္ ဘုရင္ေတြျဖစ္ခဲ့ၾကျပီး ေနာက္ဆံုးေျမာက္ဦးေခတ္ထိ မူး
ၾကီးမတ္ရာ ၊စစ္ေသနာပတိ၊ စာဆိုေတာ္ေတြ၊ ေလးသည္ေတာ္၊ ျမင္းသည္ေတာ္မ်ား ျဖစ္ခဲ့ၾကတယ္တဲ့။ ဒါဆိုရင္
- ဘုရင္ျဖစ္တဲ့အခ်ိန္မွာ ဘာေၾကာင့္ အစၥလန္ဘာသာ၊ မြတ္ဆလင္နိုင္ငံကို မထူေထာင္ခဲ့ၾကတာလဲ။
- ဓည၀တီေခတ္မွ ေျမာက္ဦးေခတ္ထိ ဘာသာေရးအေဆာက္အဦးဆိုလို့ ေလးျမို့ေခတ္ေနွာင္း၊ေျမာက္ဦးအစပိုင္း ၁၄၂၈-ခုမွာ
မင္းေစာမြန္ေဆာက္ေပးခဲ့တဲ့ ဗလီတလံုးတည္းရွိတယ္။ ဘာေၾကာင့္ဒီေလာက္ထိ နည္းရတာလဲ။
- ရခိုင္ျပည္ေနရာအႏွံ ေတြ့ရွိတဲ့ ေက်ာက္စာေတြမွာ အစၥလန္ဘာသာရဲ့အဆံုးအမ ေက်ာက္စာ တခ်ပ္မွမေတြ့ဘူး။ ေတြ့ရွိသမ်ွ
ေက်ာက္စာေတြဟာ ဗုဒၶရဲ့တရားေတာ္ေတြနဲ့ ဗုဒၶဘာသာ၀င္တို့ရဲ့ေစတီတည္၊ ဘုရားတည္၊ ေက်ာင္းေဆာက္၊ ေျမလွဴ၊ ကန္တူး၊
ဇရပ္ေဆာက္၊ အလွဴအတန္းေပးခဲ့ၾကတဲ့ စာေတြသာျဖစ္တယ္။
- ေရွ့ေဟာင္းေစတီပုထိုး၊ ျမို့ေဟာင္းေတြကို တူးေဖၚၾကည္တဲ့အခါ ရခိုင္တို့ကိုယ္ပိုင္ယာဥ္ေက်းမွဳနဲ့ ဟိႏၵဴ၊ျဗဟၼဏ အယူယာဥ္
ေက်းမွဳတို့ ေရာေထြးေနတာသာေတြ့ရ ျပီး ဘဂၤလီကုလားတို့၏ အယူ၀ါဒ၊ ယာဥ္ေက်းမွဳကိုလံုး၀မေတြ့ရဘူး။
- ဘဂၤလီကုလားေတြဟာ ရခိုင္ျပည္ရဲ့ေရွ့ဦးသမိုင္းေတြမွာ ေနရာယူခဲ့ၾကတယ္ဆိုရင္ ေရွ့ရခိုင္ျမိဳ့ေတာ္ေဟာင္းေတြ၊ ရခိုင္ျပည္ေန
ရာအႏွ့့ံေတြမွာ အစၥလန္ဘာသာရဲ့အဆံုးအမ ေက်ာက္စာေတြ၊ ဘာသာေရးအေဆာက္အဦးေတြ၊ ရိုးရာယာဥ္ေက်းမွဳေတြ ဘာ
လို့မေတြ့တာလဲ။
(ဆက္လက္ေဖာ္ျပပါမည္။)
Myanmar Express
4 comments:
သေဘာက်တယ္ဗ်ာ။ မွတ္တမ္းအျဖစ္ က်န္ရစ္ေအာင္ မ်ားမ်ားေရးသား တင္ျပေပးပါ။ ေက်းဇူးပါ။
ေက်းဇူး အမ်ားၾကိးတင္ပါတယ္ ေနာက္လည္း ကုလားေတြရဲ သမုိင္းလိမ္ေတြ ကုိ ေရးတင္ေပးပါလို ေတာင္းပန္ပါတယ္ ဆရာၾကိး ေအးခ်မ္း ခင္ဗ်ား ရခိုင္သမုိင္းဆိုင္ရာေတြ ကုိ ေရးတင္ေပးေစလိုပါတယ္
ကုလားဆိုတာကြ်န္မ်ဴိးေတြပဲေလ
ကြ်န္ပါးဝတာေပါ့
သခင္ကိုျပန္ေဟာင္တဲ႔ေခြးကုလားေတြ
ကဲ ေပၚ သြား ျပီ ကို႕ သ မိုင္း ကို ေရး ခ်င္ တဲ႕ ေခြ းဘ ဂၤါ လီ ေတြ ေျခ သ လံုး အိမ္ တိုင္ ဘ ဝ အ ဆင့္ ပါ ပဲ
Post a Comment
https://www.facebook.com/MyanmarExpress တြင္ သတင္းမ်ား ဆက္လက္ဖတ္ရႈရန္