From :
.နိူင္မင္း
ဒီစာကိုေရးရတဲ႕အေႀကာင္းအရင္းကေတာ့ ၁၉-၂၅ရက္ေန႕ ျမန္မာတိုင္းစ္သတင္းစာမွာ ပါတဲ႔" ေကအိုင္ေအသို႕အိတ္ဖြင့္ေပးစာ"ဆိုတဲ႕ ေဆာင္းပါးကိုျမင္လိုက္လို႔ပါ။ေရးခ်င္စိတ္ပိုတိုး လာတာကေဖ့ဘုတ္မွာကြ်န္ေတာ္ကစာနယ္ ဇင္းကေကအိုင္ေအအေႀကာင္း၊ဖက္ဒရယ္ အေႀကာင္းမသိေသးဘူးလို႕တင္လိုက္တယ္ ေလ။ဒါကိုလူတစ္ေယာက္ကမင္းကဆရာႀကီး လားလို႕ေမးသဗ်၊အင္းပညာေတာ့အေစာ္ကား မခံနိူင္ဘူးဒီေတာ့ေကအိုင္ေအကိုဖယ္ဒရယ္ မေပးသင့္တဲ႕အေႀကာင္း၊ဖယ္ဒရယ္အ ေႀကာင္း၊ကခ်င္ေတြကတိမတည္တဲ႕ကိစၥ အေႀကာင္းေတြတစ္တိုင္းျပည္လုံး( ေကအိုင္ ေအကကခ်င္ေတြပိုဖတ္ေစခ်င္တယ္ )ကိုေျပာ ျပမယ္။ကဲေမးမယ္ေကအိုင္ေအ- -မင္းတို႕ကဖက္ဒရယ္လိုခ်င္တယ္ဆိုျပီးလက္ နက္ကိုင္တယ္၊လက္နက္ကိုင္တိုက္မွဖယ္ဒ ရယ္ရမွာလား -ျပည္သူေတြဒုကၡေရာက္ေအာင္လုပ္၊ဒါဖက္ ဒရယ္လား -ထိုးစစ္ပိတ္ေပးထားတဲ႕စစ္တပ္နဲ႕သမၼတကို အျပစ္ဖို႕၊ဒါဖက္ဒရယ္လား -ေပးခ်င္မွန္းမသိေပးခ်င္မွန္းသိလက္ဖက္ ရည္ဆိုင္ေလးတစ္ဆိုင္ကိုေတာင္မွသိန္းေပါင္း မ်ားစြာဆက္ေႀကးေတာင္း၊ဒါဖက္ဒ႐ယ္လား -ဘိန္းစားကခ်င္ေတြကပဲအမ်ိဳးခ်စ္တာလိုလို၊ ဂ်ိမ္းေဖာကာဆာဘေလာ့ဆိုဒ္လုပ္ျပီးမဟုတ္ မမွန္ဝါဒျဖန္႕၊သမၼတနဲ႕ကာခ်ဴပ္ကိုေဆာက္ျပစ္ ေျပာဒါဖက္ဒရယ္လား -မေနာပဲြလုပ္ေနႀကမေနာကြင္းမွာမေနာပဲြ လုပ္မယ္ဆိုျပီးရွင္းလင္းေရးလုပ္ရင္ကြင္းထဲ မွာနံပါတ္ဖိုးထိုးတဲ႕ေဆးထိုးအပ္ေတြပဲရွင္းေန ရတယ္။ဒါေကာေကာင္းမြန္ေသာလူမ်ိဳးေတြရဲ ႔ စရိုက္လကၡဏာလား၊ဖက္ဒရယ္ကိုအက်ိဳးျပဳ ႕ လို႕လား -စစ္တပ္ကိုမနိူင္တာနဲ႕ကာမိုင္းရဲစခန္းကိုဝင္ စီး၊မိုင္းေတြခဲြ၊ခံရတာလည္းကခ်င္ေတြပဲ၊ဒီလုိ လုပ္ရင္ဖက္ဒရယ္ရမွာလား ျပည္ေထာင္စုသမၼတျမန္မာနိူင္ငံေတာ္မွာ တိုင္းရင္းသားညီညႊတ္ေရးနဲ႕သာတူညီမွ်ေန ထိုင္ေရးက်င့္သုံးတဲ႔ေနရာမွာပါဝင္လာတာက ေတာ့Fedaral Systemျပည္ေထာင္စုမႈပါ။ Federationဗဟိုအစိုးရနဲ႕သီးျခားျပည္နယ္ မ်ားႀကားအာဏာခဲြေဝဖဲြ ႔စည္းမႈ ႔လို႕ေခၚတဲ႕ Federalism(ဖက္ဒရယ္ဝါဒ)ဟာကမာၻေပၚမွာ နိူင္ငံေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကက်င့္သုံးေနႀက တယ္။U.S.A , Anstralia , Canada , South Africa , India စတဲ႕နိူင္ငံေတြက်င့္သုံးေန တာFederalမႈပဲျဖစ္ပါတယ္။ဥပမာေပးတာပါ။ မႈကဲြေတြလည္းရွိပါတယ္။Unitary Republic စုေပါင္းျပည္ေထာင္စုအစိုးရနဲဲ႕Confederatio -n Republic အျပန္အလွန္အက်ိဳးစီးပြား အတြက္ပူးေပါင္းထားတဲ႕မဟာမိတ္နိူင္ငံမ်ား အဖဲြ ႔ဆိုတာလည္းရွိတယ္။Federalismမွာက Legislationဥပေဒျပဳ ႔ေရး၊Govermance အုပ္ခ်ဴပ္ေရး၊Defenceကာကြယ္ေရး၊Foregin Relationနိူင္ငံၿခားဆက္ဆံေရးစတာေတြကို National Govenmentလို႕ေခၚတဲ႕ဗဟိုအစိုးရ ကရယူဦးေဆာင္စီမံေဆာင္ရြက္ျပီးတိုင္းနဲ႕ ၿပည္နယ္အစိုးရအဖဲြ႕ေတြကက်န္တဲ႕က႑ေတြ ၼ မွာဗဟိုအစိုးရနဲ႕ပူးေပါင္းစီမံအုပ္ခ်ဴပ္ပါတယ္။ Myanmarနိူင္ငံမွာFederalismမပီျပင္ဖူးဆို ရင္ဘာကိစၥျပည္နယ္အစိုးရေတြရွိေနတာလဲ။ ၿပည္နယ္ဝန္ႀကီးခ်ဴပ္ေတြကျပည္နယ္အစိုးရ နဲ႔ဘာမ်ားကြာလဲ။လုပ္ပိုင္ခြင့္အတူတူေလာက္ ပဲ။ကခ်င္ကဦးလဂြ်န္ငန္ဆိုင္း၊ကယားကဦးဘူး ရယ္၊ကရင္ကဦးေဇာ္မင္း၊ခ်င္းကဦးဟုန္းငိုင္း၊ မြန္ကဦးအုန္းျမင့္၊ရခိုင္ကဦးလွေမာင္တင္၊ရွမ္း ကဦးစဝ္ေအာင္ျမတ္ဆိုတဲ႔လူေတြကသူ႕တာ ဝန္က်ရာေဒသမွာျပည္နယ္အစိုးရေတြပဲ။ ဒါဆိုဖက္ဒရယ္မပီျပင္ဘူးလို႔ေျပာလို႔မရေတာ့ ဘူး။ဘ႑ာေရး၊လူမ်ိဳးေရး၊တရားစီရင္ေရး ေတြမွာလည္းမွ်မွ်တတရွိေအာင္ေဆာင္ရြက္ ေနလို႔အထက္ပါကိစၥေတြမွာမညီမွ်လို႕၁၉၈၈ မွာျပိဳကဲြသြားတဲ႔Yugoslaviaလိုျမန္မာနိူင္ငံ အဆုံးသတ္သြားစရာမလိုဘူး။Dictatorship Rulingဆိုတဲ႕အာဏာရွင္စနစ္နဲ႕ျမန္မာနိူင္ငံကို အုပ္ခ်ဴပ္တာမဟုတ္တဲ႕အတြက္၁၉၉၀မွာဆိုဗီ ယက္လိုျဖစ္ရပ္နဲ႕လည္းႀကံဳစရာမလိုေတာ့ဘူး ဒါေပမယ့္ေမးစရာတစ္ခုရွိသြားျပန္ျပီဒါကအာ ဏာရွင္စနစ္(ခင္ဗ်ားတို႔အေခၚ )တုန္းကဖက္ ဒရယ္ဆိုျပီးရေအာင္တိုက္ပါလား။အဲ႕ဒီတုန္းက အေသလုပ္ခံရမွာမွန္းသိလို႕လိုင္စင္မွာဌာန ခ်ဴပ္တည္ျပီးအစိုးရကိုေတာ္လွန္တဲ႕ ဦးေဇာ္ မိႈင္း ( KIO )တို႕လူတသိုက္ကေရာဘာကိစၥ ၂၄။၂။၉၄မွာအလင္းဝင္ခဲ႕တာလဲ။ဖက္ဒရယ္ရ ေအာင္တိုက္ပါလား။အခုငါတို႕သမၼတႀကီးက ျငိမ္းခ်မ္းေရးလိုခ်င္စိတ္ျပင္းျပေနလို႕မင္းတို႕ ကိုေစတနာနဲ႕တပ္ကိုထိုးစစ္ပိတ္ျပီးစစ္သား ေတြအေသခံၿပီးျငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးခဲ႔တာ။ စစ္တပ္ကေရာ။သမၼတႀကီးပါလူစိတ္မရွိရင္ မင္းတို႕ေကအိုင္ေအစာလုံးေတာင္က်န္မွာ မဟုတ္ဘူး။ဖက္ဒရယ္အေႀကာင္းမေျပာခ်င္ ေကအိုင္ေအဘာလဲအရင္ႀကည့္မယ္။ျငိမ္း ခ်မ္းေရးရခါနီးမို႔ျပႆနာရွာတာမဟုတ္ဘူး ေနာ္။ကခ်င္ေတြအျမင္မွားေနတာကိုသတိျပဳ ႔ မိေစခ်င္ယုံသက္သက္ပဲ။အရင္ကမဟုတ္မ ဟတ္သတင္းလႊင့္ခဲ႕တာေတြမေျပာဘူး။နယ္ ျခားေစာင့္တပ္ဖဲြ႕ခိုင္းတာလက္မခံခဲ႕တဲ႔ေက အိုင္ေအကဖက္ဒရယ္က်င့္သုံးမယ္တဲ႕။ကခ်င္ ေတြမင္းတို႕ဗိုလ္ခ်ဴပ္ေအာင္ဆန္းကိုေပးခဲ႔တဲ႕ ကတိကိုေမ့သြားျပီလား။မင္းတို႕ကခ်င္ေတြက ေတာင္ေပၚသားေတြပါကြာ။ေျမျပန္႕ေဒသေတြ မင္းတို႔နဲ႕မဆိုင္တာလည္းမင္းတို႕သိတယ္။ ပင္လုံမွာလက္မွတ္ထိုးခါနီးမင္းတို႔ကလယ္ ေလးဘာေလးစိုက္ခ်င္လို႕ေျမျပန္႕ေဒသေလး နည္းနည္းေပးပါလို႕ဗိုလ္ခ်ဴပ္ကိုကပ္ေတာင္းခဲ႕ တာေမ႕ေနျပီလား။ေအးေကာင္းျပီးဆိုျပီးေပး ခဲ႕တယ္ေလ။ျပီးေတာ့ဗိုလ္ခ်ဴပ္ကကတိတစ္ခု ေတာင္းခဲ႕တယ္။" နိူင္ငံေတာ္ကေနဘယ္ေတာ့ မွခဲြမထြက္ပါဘူး" ဆိုတဲ႕ကတိ။ကခ်င္ေတြက ကတိလြယ္လြယ္ေပးျပီးဖ်က္တဲ႕လူစားေတြ လား။ဒီေမးခြန္းကိုကခ်င္ေတြပဲသိမယ္။ဒီကိစၥ ဗမာနဲ႕အျငင္းအခုံေတြကိုစိတ္ပါရင္ေရးမယ္။ မပါ႐င္မေရးဘူး။မ်ိဳးခ်စ္အမည္ခံကခ်င္ေတြက အုပ္စုဖဲြ႕ ၿပီးလူမ်ိဳးတူတူျခင္းေတာင္မုဒိန္းက်င့္ တယ္။မင္းတို႕အခ်င္းခ်င္းေတာင္ဂြန္ေမာ္ကို မ်ိဳးပြားေရးတာဝန္ခံလို႔နာမည္ေျပာင္ေပးထား တာပဲ။ေတာ္ျပီဆက္ေရးရင္ျပႆနာပိုႀကီးနိူင္ တယ္ရပ္ျပီ။ျပည္နယ္အစိုးရအေႀကာင္းနည္း နည္းျပန္ေျပာမယ္။ျပည္နယ္အစိုးရဆိုတာအ ဖဲြ႕လိုက္ရွိတာေနာ္၊တစ္ေယာက္တည္းမဟုတ္ ဘူး။ဥပမာကခ်င္ျပည္နယ္ဆိုပါေတာ့ကခ်င္ ျပည္နယ္အစိုးရအဖဲြ႕မွာဝန္ဦးခ်ဴပ္ဦးလဂြ်န္ငန္ ဆိုင္း(ဆမားဒူးဝါးဆင္ဝါးေနာ္၏ေျမး)ကရာ ထူးအႀကီးဆုံးပဲ။ျပီးေတာ့ကခ်င္ျပည္နယ္၏ လႊတ္ေတာ္ဥကၠ႒ဦးရားဝမ္းဂ်ံဳ ၊ျပီးေတာ့ တရားသူႀကီးခ်ဴပ္ဦးတူးခ်ာ၊ေနာက္္မွမပခက တိုင္းမွဴးဆရာထြန္းထြန္းေနာင္၊ဒါကရာထူး ႀကီးစဥ္ငယ္လိုက္ပဲ။အဓိကေျပာခ်င္တာက ေတာ့ျပည္နယ္အစိုးရဆိုတာဝန္ႀကီးခ်ဴပ္နဲ႕ အဖဲြ႕ကိုေျပာတာတစ္ေယာက္တည္းလို႕ထင္ သြားမွာစိုးလို႕ပါ။ျပည္နယ္ဝန္ႀကီးခ်ဴပ္ကျပည္ ေထာင္စုဝန္ႀကီးေတြနဲ႕အဆင့္တူတူပဲ။ဒါဗဟု သုတေျပာတာ။သိျပီးသားဆိုလည္းျပီးေရာ။ Federalismနဲ႕ပက္သက္တာနည္းနည္းထပ္ ေျပာမယ္။ႏွစ္ရွည္လမ်ားစြာသံဆန္ခါအုပ္ ေဆာင္းထဲမွာသံလက္သီးအုပ္ခ်ဴပ္မႈ႕ေအာက္ မွာေနထိုင္ခဲ႔ရတဲ႔ဆိုဗီယက္ျပည္သူေတြကို သမၼတနဲ႕ကြန္ျမဴနစ္ပါတီအေထြေထြအတြင္း ေရးမွဴးျဖစ္တ႔ဲMikhai Gorbachevကမြန္ ျမတ္တဲ႕ေစတနာနဲ႕Glasnostပြင့္လင္းျခင္း၊ Perestroikaျပန္လည္ျပဳ ႔ၿပင္ျခင္း( Restrctu -ring or Reforming ) , Democratizatsiy -a( Democratization )ဒီမိုကေရစီစနစ္သို႕ ေျပာင္းလဲရန္လမ္းဖြင့္ေပးျခင္း၊Nskoreniye စီးပြားေရးဖြံၿဖိဳးေစရန္ျပဳ ႔ ၿပင္ေျပာင္းလဲေပး ျခင္းAcceleration of economic Develop -mentကို၁၉၈၆ခုနွစ္၊ေဖေဖာ္ဝါရီလမွာျပဳ ႔ လုပ္ခဲ႕တဲ႕ ၂၇ႀကိမ္ေျမာက္ဆိုဗီယက္ကြန္ျမဴ နစ္ပါတီကြန္ဂရက္မွာတင္သြင္းလိုက္ရာမွ အခန္းထဲမွာကာလအရွည္ႀကာေခ်ာင္ပိိတ္ ထားခံရျပီးမွအတင္းရုန္းထြက္လာသလိုဆႏၵ ေတြကိုမထိန္းကြပ္နိူင္တဲ႔အခ်ိန္ဒါမွမဟုတ္ပြင့္ ထြက္ခြင့္အနည္းငယ္ရတဲ႔ေလးေပးလိုက္တာ နဲ႕အငမ္းမရမတားနိူင္မဆီးနိူင္အတင္းထိုး ထြက္လာတဲ႔လူအုပ္ႀကီးလိုနိူင္ငံသားေတြရဲ ႔ ျပိဳဆင္းအုံႀကြမႈ ႔မွာBoris Yelsin လိုပဲြလန္႕ တုန္းဖ်ာခင္းခ်င္တဲ႔ဒီမိုကေရစီအတုအေယာင္ သမားေတြ(ျမန္မာနိူင္ငံမွာလည္းရွိတယ္)ရဲ ႔ အခြင့္အေရးယူတာနဲ႕ ႀကံဳေတြ႕ရျပီးဆိုဗီယက္ ျပည္ေထာင္စုႀကီးတဆစီျပိဳကဲြသြားခဲ႕သလို ျပဳ ႔ျပင္ေျပာင္းလဲေရးေတြလုပ္ခ်င္လို႕လမ္းစ ဖြင့္ေပးခဲ႕တဲ႕Mikhail Gorbachevေတာင္ရာ ဇပလႅင္ေပ်ာက္ရုံတင္မကဘူးသမိုင္းတင္လူ ဆိုးႀကီးေတာင္ျဖစ္သြားတယ္။( သမၼတႀကီး အတုအေယာင္Federalေတြကိုေက်းဇူးျပဳ ႕ ၿပီးနာမေယာင္ပါနဲ႕ ေတာင္းတိုင္းေပးရင္သူ ေတာင္းစားေတြတိုက္ေဆာက္လိမ့္မယ္ သ တိထားပါဗ်ာ )။Federalism ဆိုတာလည္း သုံးတိုင္းမေကာင္းဘူး။ဖက္ဒရယ္အတုနဲ႕ အစစ္ခဲြၿခားတတ္ဖို႕လိုေသးတယ္။Yugoslav -ia နဲဲ႕ ဆိုဗီယက္ရုရွားတို႕ဟာဖက္ဒရယ္အတု ေတြကိုယုံစားမိလို႕ၿပိဳကဲြခဲ႔တယ္။ဖက္ဒရယ္အ တုနဲ႕ေတာ့ျမန္မာနိူင္ငံေျမပုံအပ်က္မခံႏိူင္ဘူး။ ဒါကကြ်န္ေတာ့ရဲ ႔စိတ္ရင္းအခံပဲ။ဒါေတာင္ မေက်နပ္ေသးလို႕မင္းနဲ႕ေဆြးေႏြးျခင္တယ္ဆို တဲ႕သူမ်ား Chat Boxကိုလာခဲ႕ပါ။ဘယ္သူ႕ကို မွပိတ္မထားဘူး။လာခဲ႕ပါ။ႀကိဳဆိုေနမယ္။
( မွတ္ခ်က္။ ။ ေကအိုင္ေအအေနျဖင့္ဖက္ ဒရယ္စနစ္ျဖင့္သမၼတႀကီးကိုမဟုတ္မဟတ္ အက်ပ္ကိုင္ျပီးျငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးပါက ေဆြးေႏြးမႈ႕မေအာင္ျမင္ေအာင္လုပ္ပါက ျမစ္ႀကီးနား-ဗန္းေမာ္ကိုဘာကိစၥျဖင့္ကခ်င္ ပိုင္ေပးလိုက္သနည္း။ကခ်င္ေတြမည္သည့္ ေနရာေလာက္သာပိုင္သည္။ဗိုလ္ခ်ဴပ္ေအာင္ ဆန္းနွင့္ေျပာဆိုခဲ႕မႈ႕မ်ားကိုတစ္နိူင္ငံလုံးသိ ေအာင္ေဖာက္ခ်ပစ္မည္။ ။ နိူင္မင္း )
[ ကခ်င္မ်ားကိုညီအကိုလိုခ်စ္ပါသည္။သို႕ ေသာ္ျပည္ေထာင္စုျပိဳကဲြေအာင္ျပဳ ႔လုပ္ပါက တို႕တာဝန္အေရးသုံးပါးကိုထိပါးေစာ္ကားပါ ကရန္သူဟုသတ္မွတ္မည္။ ].
ဒီစာကိုေရးရတဲ႕အေႀကာင္းအရင္းကေတာ့ ၁၉-၂၅ရက္ေန႕ ျမန္မာတိုင္းစ္သတင္းစာမွာ ပါတဲ႔" ေကအိုင္ေအသို႕အိတ္ဖြင့္ေပးစာ"ဆိုတဲ႕ ေဆာင္းပါးကိုျမင္လိုက္လို႔ပါ။ေရးခ်င္စိတ္ပိုတိုး လာတာကေဖ့ဘုတ္မွာကြ်န္ေတာ္ကစာနယ္ ဇင္းကေကအိုင္ေအအေႀကာင္း၊ဖက္ဒရယ္ အေႀကာင္းမသိေသးဘူးလို႕တင္လိုက္တယ္ ေလ။ဒါကိုလူတစ္ေယာက္ကမင္းကဆရာႀကီး လားလို႕ေမးသဗ်၊အင္းပညာေတာ့အေစာ္ကား မခံနိူင္ဘူးဒီေတာ့ေကအိုင္ေအကိုဖယ္ဒရယ္ မေပးသင့္တဲ႕အေႀကာင္း၊ဖယ္ဒရယ္အ ေႀကာင္း၊ကခ်င္ေတြကတိမတည္တဲ႕ကိစၥ အေႀကာင္းေတြတစ္တိုင္းျပည္လုံး( ေကအိုင္ ေအကကခ်င္ေတြပိုဖတ္ေစခ်င္တယ္ )ကိုေျပာ ျပမယ္။ကဲေမးမယ္ေကအိုင္ေအ- -မင္းတို႕ကဖက္ဒရယ္လိုခ်င္တယ္ဆိုျပီးလက္ နက္ကိုင္တယ္၊လက္နက္ကိုင္တိုက္မွဖယ္ဒ ရယ္ရမွာလား -ျပည္သူေတြဒုကၡေရာက္ေအာင္လုပ္၊ဒါဖက္ ဒရယ္လား -ထိုးစစ္ပိတ္ေပးထားတဲ႕စစ္တပ္နဲ႕သမၼတကို အျပစ္ဖို႕၊ဒါဖက္ဒရယ္လား -ေပးခ်င္မွန္းမသိေပးခ်င္မွန္းသိလက္ဖက္ ရည္ဆိုင္ေလးတစ္ဆိုင္ကိုေတာင္မွသိန္းေပါင္း မ်ားစြာဆက္ေႀကးေတာင္း၊ဒါဖက္ဒ႐ယ္လား -ဘိန္းစားကခ်င္ေတြကပဲအမ်ိဳးခ်စ္တာလိုလို၊ ဂ်ိမ္းေဖာကာဆာဘေလာ့ဆိုဒ္လုပ္ျပီးမဟုတ္ မမွန္ဝါဒျဖန္႕၊သမၼတနဲ႕ကာခ်ဴပ္ကိုေဆာက္ျပစ္ ေျပာဒါဖက္ဒရယ္လား -မေနာပဲြလုပ္ေနႀကမေနာကြင္းမွာမေနာပဲြ လုပ္မယ္ဆိုျပီးရွင္းလင္းေရးလုပ္ရင္ကြင္းထဲ မွာနံပါတ္ဖိုးထိုးတဲ႕ေဆးထိုးအပ္ေတြပဲရွင္းေန ရတယ္။ဒါေကာေကာင္းမြန္ေသာလူမ်ိဳးေတြရဲ ႔ စရိုက္လကၡဏာလား၊ဖက္ဒရယ္ကိုအက်ိဳးျပဳ ႕ လို႕လား -စစ္တပ္ကိုမနိူင္တာနဲ႕ကာမိုင္းရဲစခန္းကိုဝင္ စီး၊မိုင္းေတြခဲြ၊ခံရတာလည္းကခ်င္ေတြပဲ၊ဒီလုိ လုပ္ရင္ဖက္ဒရယ္ရမွာလား ျပည္ေထာင္စုသမၼတျမန္မာနိူင္ငံေတာ္မွာ တိုင္းရင္းသားညီညႊတ္ေရးနဲ႕သာတူညီမွ်ေန ထိုင္ေရးက်င့္သုံးတဲ႔ေနရာမွာပါဝင္လာတာက ေတာ့Fedaral Systemျပည္ေထာင္စုမႈပါ။ Federationဗဟိုအစိုးရနဲ႕သီးျခားျပည္နယ္ မ်ားႀကားအာဏာခဲြေဝဖဲြ ႔စည္းမႈ ႔လို႕ေခၚတဲ႕ Federalism(ဖက္ဒရယ္ဝါဒ)ဟာကမာၻေပၚမွာ နိူင္ငံေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကက်င့္သုံးေနႀက တယ္။U.S.A , Anstralia , Canada , South Africa , India စတဲ႕နိူင္ငံေတြက်င့္သုံးေန တာFederalမႈပဲျဖစ္ပါတယ္။ဥပမာေပးတာပါ။ မႈကဲြေတြလည္းရွိပါတယ္။Unitary Republic စုေပါင္းျပည္ေထာင္စုအစိုးရနဲဲ႕Confederatio -n Republic အျပန္အလွန္အက်ိဳးစီးပြား အတြက္ပူးေပါင္းထားတဲ႕မဟာမိတ္နိူင္ငံမ်ား အဖဲြ ႔ဆိုတာလည္းရွိတယ္။Federalismမွာက Legislationဥပေဒျပဳ ႔ေရး၊Govermance အုပ္ခ်ဴပ္ေရး၊Defenceကာကြယ္ေရး၊Foregin Relationနိူင္ငံၿခားဆက္ဆံေရးစတာေတြကို National Govenmentလို႕ေခၚတဲ႕ဗဟိုအစိုးရ ကရယူဦးေဆာင္စီမံေဆာင္ရြက္ျပီးတိုင္းနဲ႕ ၿပည္နယ္အစိုးရအဖဲြ႕ေတြကက်န္တဲ႕က႑ေတြ ၼ မွာဗဟိုအစိုးရနဲ႕ပူးေပါင္းစီမံအုပ္ခ်ဴပ္ပါတယ္။ Myanmarနိူင္ငံမွာFederalismမပီျပင္ဖူးဆို ရင္ဘာကိစၥျပည္နယ္အစိုးရေတြရွိေနတာလဲ။ ၿပည္နယ္ဝန္ႀကီးခ်ဴပ္ေတြကျပည္နယ္အစိုးရ နဲ႔ဘာမ်ားကြာလဲ။လုပ္ပိုင္ခြင့္အတူတူေလာက္ ပဲ။ကခ်င္ကဦးလဂြ်န္ငန္ဆိုင္း၊ကယားကဦးဘူး ရယ္၊ကရင္ကဦးေဇာ္မင္း၊ခ်င္းကဦးဟုန္းငိုင္း၊ မြန္ကဦးအုန္းျမင့္၊ရခိုင္ကဦးလွေမာင္တင္၊ရွမ္း ကဦးစဝ္ေအာင္ျမတ္ဆိုတဲ႔လူေတြကသူ႕တာ ဝန္က်ရာေဒသမွာျပည္နယ္အစိုးရေတြပဲ။ ဒါဆိုဖက္ဒရယ္မပီျပင္ဘူးလို႔ေျပာလို႔မရေတာ့ ဘူး။ဘ႑ာေရး၊လူမ်ိဳးေရး၊တရားစီရင္ေရး ေတြမွာလည္းမွ်မွ်တတရွိေအာင္ေဆာင္ရြက္ ေနလို႔အထက္ပါကိစၥေတြမွာမညီမွ်လို႕၁၉၈၈ မွာျပိဳကဲြသြားတဲ႔Yugoslaviaလိုျမန္မာနိူင္ငံ အဆုံးသတ္သြားစရာမလိုဘူး။Dictatorship Rulingဆိုတဲ႕အာဏာရွင္စနစ္နဲ႕ျမန္မာနိူင္ငံကို အုပ္ခ်ဴပ္တာမဟုတ္တဲ႕အတြက္၁၉၉၀မွာဆိုဗီ ယက္လိုျဖစ္ရပ္နဲ႕လည္းႀကံဳစရာမလိုေတာ့ဘူး ဒါေပမယ့္ေမးစရာတစ္ခုရွိသြားျပန္ျပီဒါကအာ ဏာရွင္စနစ္(ခင္ဗ်ားတို႔အေခၚ )တုန္းကဖက္ ဒရယ္ဆိုျပီးရေအာင္တိုက္ပါလား။အဲ႕ဒီတုန္းက အေသလုပ္ခံရမွာမွန္းသိလို႕လိုင္စင္မွာဌာန ခ်ဴပ္တည္ျပီးအစိုးရကိုေတာ္လွန္တဲ႕ ဦးေဇာ္ မိႈင္း ( KIO )တို႕လူတသိုက္ကေရာဘာကိစၥ ၂၄။၂။၉၄မွာအလင္းဝင္ခဲ႕တာလဲ။ဖက္ဒရယ္ရ ေအာင္တိုက္ပါလား။အခုငါတို႕သမၼတႀကီးက ျငိမ္းခ်မ္းေရးလိုခ်င္စိတ္ျပင္းျပေနလို႕မင္းတို႕ ကိုေစတနာနဲ႕တပ္ကိုထိုးစစ္ပိတ္ျပီးစစ္သား ေတြအေသခံၿပီးျငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးခဲ႔တာ။ စစ္တပ္ကေရာ။သမၼတႀကီးပါလူစိတ္မရွိရင္ မင္းတို႕ေကအိုင္ေအစာလုံးေတာင္က်န္မွာ မဟုတ္ဘူး။ဖက္ဒရယ္အေႀကာင္းမေျပာခ်င္ ေကအိုင္ေအဘာလဲအရင္ႀကည့္မယ္။ျငိမ္း ခ်မ္းေရးရခါနီးမို႔ျပႆနာရွာတာမဟုတ္ဘူး ေနာ္။ကခ်င္ေတြအျမင္မွားေနတာကိုသတိျပဳ ႔ မိေစခ်င္ယုံသက္သက္ပဲ။အရင္ကမဟုတ္မ ဟတ္သတင္းလႊင့္ခဲ႕တာေတြမေျပာဘူး။နယ္ ျခားေစာင့္တပ္ဖဲြ႕ခိုင္းတာလက္မခံခဲ႕တဲ႔ေက အိုင္ေအကဖက္ဒရယ္က်င့္သုံးမယ္တဲ႕။ကခ်င္ ေတြမင္းတို႕ဗိုလ္ခ်ဴပ္ေအာင္ဆန္းကိုေပးခဲ႔တဲ႕ ကတိကိုေမ့သြားျပီလား။မင္းတို႕ကခ်င္ေတြက ေတာင္ေပၚသားေတြပါကြာ။ေျမျပန္႕ေဒသေတြ မင္းတို႔နဲ႕မဆိုင္တာလည္းမင္းတို႕သိတယ္။ ပင္လုံမွာလက္မွတ္ထိုးခါနီးမင္းတို႔ကလယ္ ေလးဘာေလးစိုက္ခ်င္လို႕ေျမျပန္႕ေဒသေလး နည္းနည္းေပးပါလို႕ဗိုလ္ခ်ဴပ္ကိုကပ္ေတာင္းခဲ႕ တာေမ႕ေနျပီလား။ေအးေကာင္းျပီးဆိုျပီးေပး ခဲ႕တယ္ေလ။ျပီးေတာ့ဗိုလ္ခ်ဴပ္ကကတိတစ္ခု ေတာင္းခဲ႕တယ္။" နိူင္ငံေတာ္ကေနဘယ္ေတာ့ မွခဲြမထြက္ပါဘူး" ဆိုတဲ႕ကတိ။ကခ်င္ေတြက ကတိလြယ္လြယ္ေပးျပီးဖ်က္တဲ႕လူစားေတြ လား။ဒီေမးခြန္းကိုကခ်င္ေတြပဲသိမယ္။ဒီကိစၥ ဗမာနဲ႕အျငင္းအခုံေတြကိုစိတ္ပါရင္ေရးမယ္။ မပါ႐င္မေရးဘူး။မ်ိဳးခ်စ္အမည္ခံကခ်င္ေတြက အုပ္စုဖဲြ႕ ၿပီးလူမ်ိဳးတူတူျခင္းေတာင္မုဒိန္းက်င့္ တယ္။မင္းတို႕အခ်င္းခ်င္းေတာင္ဂြန္ေမာ္ကို မ်ိဳးပြားေရးတာဝန္ခံလို႔နာမည္ေျပာင္ေပးထား တာပဲ။ေတာ္ျပီဆက္ေရးရင္ျပႆနာပိုႀကီးနိူင္ တယ္ရပ္ျပီ။ျပည္နယ္အစိုးရအေႀကာင္းနည္း နည္းျပန္ေျပာမယ္။ျပည္နယ္အစိုးရဆိုတာအ ဖဲြ႕လိုက္ရွိတာေနာ္၊တစ္ေယာက္တည္းမဟုတ္ ဘူး။ဥပမာကခ်င္ျပည္နယ္ဆိုပါေတာ့ကခ်င္ ျပည္နယ္အစိုးရအဖဲြ႕မွာဝန္ဦးခ်ဴပ္ဦးလဂြ်န္ငန္ ဆိုင္း(ဆမားဒူးဝါးဆင္ဝါးေနာ္၏ေျမး)ကရာ ထူးအႀကီးဆုံးပဲ။ျပီးေတာ့ကခ်င္ျပည္နယ္၏ လႊတ္ေတာ္ဥကၠ႒ဦးရားဝမ္းဂ်ံဳ ၊ျပီးေတာ့ တရားသူႀကီးခ်ဴပ္ဦးတူးခ်ာ၊ေနာက္္မွမပခက တိုင္းမွဴးဆရာထြန္းထြန္းေနာင္၊ဒါကရာထူး ႀကီးစဥ္ငယ္လိုက္ပဲ။အဓိကေျပာခ်င္တာက ေတာ့ျပည္နယ္အစိုးရဆိုတာဝန္ႀကီးခ်ဴပ္နဲ႕ အဖဲြ႕ကိုေျပာတာတစ္ေယာက္တည္းလို႕ထင္ သြားမွာစိုးလို႕ပါ။ျပည္နယ္ဝန္ႀကီးခ်ဴပ္ကျပည္ ေထာင္စုဝန္ႀကီးေတြနဲ႕အဆင့္တူတူပဲ။ဒါဗဟု သုတေျပာတာ။သိျပီးသားဆိုလည္းျပီးေရာ။ Federalismနဲ႕ပက္သက္တာနည္းနည္းထပ္ ေျပာမယ္။ႏွစ္ရွည္လမ်ားစြာသံဆန္ခါအုပ္ ေဆာင္းထဲမွာသံလက္သီးအုပ္ခ်ဴပ္မႈ႕ေအာက္ မွာေနထိုင္ခဲ႔ရတဲ႔ဆိုဗီယက္ျပည္သူေတြကို သမၼတနဲ႕ကြန္ျမဴနစ္ပါတီအေထြေထြအတြင္း ေရးမွဴးျဖစ္တ႔ဲMikhai Gorbachevကမြန္ ျမတ္တဲ႕ေစတနာနဲ႕Glasnostပြင့္လင္းျခင္း၊ Perestroikaျပန္လည္ျပဳ ႔ၿပင္ျခင္း( Restrctu -ring or Reforming ) , Democratizatsiy -a( Democratization )ဒီမိုကေရစီစနစ္သို႕ ေျပာင္းလဲရန္လမ္းဖြင့္ေပးျခင္း၊Nskoreniye စီးပြားေရးဖြံၿဖိဳးေစရန္ျပဳ ႔ ၿပင္ေျပာင္းလဲေပး ျခင္းAcceleration of economic Develop -mentကို၁၉၈၆ခုနွစ္၊ေဖေဖာ္ဝါရီလမွာျပဳ ႔ လုပ္ခဲ႕တဲ႕ ၂၇ႀကိမ္ေျမာက္ဆိုဗီယက္ကြန္ျမဴ နစ္ပါတီကြန္ဂရက္မွာတင္သြင္းလိုက္ရာမွ အခန္းထဲမွာကာလအရွည္ႀကာေခ်ာင္ပိိတ္ ထားခံရျပီးမွအတင္းရုန္းထြက္လာသလိုဆႏၵ ေတြကိုမထိန္းကြပ္နိူင္တဲ႔အခ်ိန္ဒါမွမဟုတ္ပြင့္ ထြက္ခြင့္အနည္းငယ္ရတဲ႔ေလးေပးလိုက္တာ နဲ႕အငမ္းမရမတားနိူင္မဆီးနိူင္အတင္းထိုး ထြက္လာတဲ႔လူအုပ္ႀကီးလိုနိူင္ငံသားေတြရဲ ႔ ျပိဳဆင္းအုံႀကြမႈ ႔မွာBoris Yelsin လိုပဲြလန္႕ တုန္းဖ်ာခင္းခ်င္တဲ႔ဒီမိုကေရစီအတုအေယာင္ သမားေတြ(ျမန္မာနိူင္ငံမွာလည္းရွိတယ္)ရဲ ႔ အခြင့္အေရးယူတာနဲ႕ ႀကံဳေတြ႕ရျပီးဆိုဗီယက္ ျပည္ေထာင္စုႀကီးတဆစီျပိဳကဲြသြားခဲ႕သလို ျပဳ ႔ျပင္ေျပာင္းလဲေရးေတြလုပ္ခ်င္လို႕လမ္းစ ဖြင့္ေပးခဲ႕တဲ႕Mikhail Gorbachevေတာင္ရာ ဇပလႅင္ေပ်ာက္ရုံတင္မကဘူးသမိုင္းတင္လူ ဆိုးႀကီးေတာင္ျဖစ္သြားတယ္။( သမၼတႀကီး အတုအေယာင္Federalေတြကိုေက်းဇူးျပဳ ႕ ၿပီးနာမေယာင္ပါနဲ႕ ေတာင္းတိုင္းေပးရင္သူ ေတာင္းစားေတြတိုက္ေဆာက္လိမ့္မယ္ သ တိထားပါဗ်ာ )။Federalism ဆိုတာလည္း သုံးတိုင္းမေကာင္းဘူး။ဖက္ဒရယ္အတုနဲ႕ အစစ္ခဲြၿခားတတ္ဖို႕လိုေသးတယ္။Yugoslav -ia နဲဲ႕ ဆိုဗီယက္ရုရွားတို႕ဟာဖက္ဒရယ္အတု ေတြကိုယုံစားမိလို႕ၿပိဳကဲြခဲ႔တယ္။ဖက္ဒရယ္အ တုနဲ႕ေတာ့ျမန္မာနိူင္ငံေျမပုံအပ်က္မခံႏိူင္ဘူး။ ဒါကကြ်န္ေတာ့ရဲ ႔စိတ္ရင္းအခံပဲ။ဒါေတာင္ မေက်နပ္ေသးလို႕မင္းနဲ႕ေဆြးေႏြးျခင္တယ္ဆို တဲ႕သူမ်ား Chat Boxကိုလာခဲ႕ပါ။ဘယ္သူ႕ကို မွပိတ္မထားဘူး။လာခဲ႕ပါ။ႀကိဳဆိုေနမယ္။
( မွတ္ခ်က္။ ။ ေကအိုင္ေအအေနျဖင့္ဖက္ ဒရယ္စနစ္ျဖင့္သမၼတႀကီးကိုမဟုတ္မဟတ္ အက်ပ္ကိုင္ျပီးျငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးပါက ေဆြးေႏြးမႈ႕မေအာင္ျမင္ေအာင္လုပ္ပါက ျမစ္ႀကီးနား-ဗန္းေမာ္ကိုဘာကိစၥျဖင့္ကခ်င္ ပိုင္ေပးလိုက္သနည္း။ကခ်င္ေတြမည္သည့္ ေနရာေလာက္သာပိုင္သည္။ဗိုလ္ခ်ဴပ္ေအာင္ ဆန္းနွင့္ေျပာဆိုခဲ႕မႈ႕မ်ားကိုတစ္နိူင္ငံလုံးသိ ေအာင္ေဖာက္ခ်ပစ္မည္။ ။ နိူင္မင္း )
[ ကခ်င္မ်ားကိုညီအကိုလိုခ်စ္ပါသည္။သို႕ ေသာ္ျပည္ေထာင္စုျပိဳကဲြေအာင္ျပဳ ႔လုပ္ပါက တို႕တာဝန္အေရးသုံးပါးကိုထိပါးေစာ္ကားပါ ကရန္သူဟုသတ္မွတ္မည္။ ].
17 comments:
very good
မွန္လိုက္တာဗ်ာ ဒီလိုေကာင္စားမ်ိဳးေတြကို အခ်က္က်က်ေျပာမ ေတာ္ကာက်တာ အေခ်ာင္သမားေတြ အရိုင္းစိုင္းေကာင္ေတြလက္ထဲကိုေတာ့ ျမန္မာျပည္ကို ဖဲ့မေပးႏိုင္ဘူး . . .
ျမန္မာလူမ်ိဳးေတြအဖို႔ တရုတ္နဲ႔ကုလား ႀကီးစိုးတာေတြကိုလည္း ခံရၿပီးၿပီ ဒီထက္ပိုၿပီး တို႔ျမန္မာလူမ်ိဳးေတြကို ေစာ္ကားတာ လံုးဝမခံနိုင္ေတာ့ဘူး ငါတို႔ျမန္မာႏိုင္ငံရယ္လို႔ျဖစ္လာေအာင္ တို႔ဘိုးဘြား ျမန္မာစစ္စစ္ေတြက ေသြးနဲ႔ရင္းခဲ့ရတာ မင္းတို႔ကခုမွအေခ်ာင္မလိုခ်င္ၾကနဲ႔
တ ရုတ္ မ ျပို ကြဲေသး သ ၍ ျမန္ မာ နိုင္ ငံ မ ျငိမ္း ခ်မ္း ပါ
က ႀကီး ေတြ တယ္ ေသာင္း ႀကမ္း ေန ပါ လား ။ကု လား ။ က ခ်င္ ကု လ ကြင္ တား နား အား လံုး လီး ပဲ။
KIA ကေတာ့ ေျပာေလကဲေလမန္းေလျပဲေလျဖစ္ေနျပီ မင္းတို႕နားလည္ထားဖို႕က ဘယ္ႏိူင္ငံရဲ႕ျပည္ေထာင္စုပဲျဖစ္ျဖစ္
တိုင္းရင္းသားေတြနဲ႕ဖြဲ႕စည္းထားတာပဲ ခြဲထြက္ခ်င္ရင္ဒီလိုလုပ္ေလ KIAေတြပဲျမန္မာႏိူင္ငံထဲကထြက္သြားလိုက္ပါ ဟုတ္ျပီလား
ေနာက္ထပ္ခြဲထြက္ခ်င္တဲ႕လက္နက္ကိုင္ေတြရွိေသးရင္လဲ KIAေနာက္ကိုလိုက္သြားပါ ျပန္ကိုမလာခဲ႕နဲ႕ ျမန္မာျပည္ေျမပုံကို
ခ်စ္ကိုခ်စ္ရမယ္ တန္ဖိုးထားရမယ္ တိုင္းရင္းသားျခင္းခ်စ္ကိုခ်စ္ရမယ္ တန္ဖိုးထားရမယ္ ခြဲထြက္ေရးဆိုတာကို
ဘယ္ေတာ့မွအိပ္မမက္နဲ႕ နားခါးလြန္းလို႕ေလသံေတာင္မျကားခ်င္ဘူး ေခြးစိတ္ေမြးရင္ေတာ့ေခြးလိုဆက္ဆံရမွာပဲ ရွင္းလား
ခြဲထင္ခ်င္တဲ့ေကာင္မွန္သမွ် ႏိူင္ငံအတြင္းမွာလည္း မေနက်နဲ့ကြာ
မင္းတု့ိကဘာေျကာင့္ခြဲထြက္ခ်င္တာလဲ မင္းတို႕ေနာက္မွာမင္းတို့
အေဖေတြအားကိုးနဲ့လား စည္းလံုးညီညြတ္ျခင္းနားမလည္တဲ့
အဆင့္ေတြဘဲကြာ ခြဲထြက္ရင္ဖာျပည္နယ္ျဖစ္မယ္မင္းတို့ သိထားက်
မင္းတို႔ဗမာေတြကေကာငါတို႔တိုင္းရင္းသားေတြကိုတန္းတူဆက္ဆံလို႔လား
မင္းတို႔တိုင္းရင္းသားေတြကေရာ စိတ္ထားေကာင္းလို႔လား ေခတ္အဆက္ဆက္ ပေထြးကိုအေဖေခၚၿပီး ျပည္ပအေထာက္အပံ့ေတြယူၿပီး ဖေအအရင္းကို ျပန္ကိုက္ေနၾကတာ မင္းတို႔တိုင္းရင္းသားေတြပဲ
ရွင္းရွင္းေလးပဲကြာ မင္းတို႔ကို ဘယ္သူကမွႏွင္ထုတ္ေနတာမဟုတ္ဘူး မင္းတို႔ကသာ ေလာဘတက္ၿပီးဗိုလ္လုပ္ခ်င္ေနၾကတာ
မွတ္ထားကြ ျမန္မာႏိုင္ငံရယ္လို႔ျဖစ္လာေအာင္ တည္ေထာင္ခဲ့တာ အေနာ္ရထာ တပင္ေရႊထီး ဘုရင့္ေနာင္ အေလာင္းမင္းတရားဦးေအာင္ေဇယ် ကြ . . . မင္းတို႔တိုင္းရင္းသားေတြ တစ္ေယာက္မွမပါခဲ့ဘူး
ခုက်မွ အေခ်ာင္အခြင့္ေရးမယူခ်င္နဲ႔
အေပၚကေကာင္ ဗမာေတြက တိုင္းရင္းသားေတြကို တန္တူဆက္ဆံလို႕လား ဆိုတဲ႔စကားဟာ မဟုတ္မွန္းသိရက္နဲ႕ မင္းတို႕ က မသိနားမလည္သူေတြကို တသက္လုံး လုပ္စားေနတဲ႔ တဲ႔ စကားလုံးပါ သူေတာင္းစားရဲ႕
အေပၚကေကာင္ ဗမာေတြကတိုင္ရင္းသားေတြအေပၚတန္းတူဆက္ဆံလို႕လား ဆိုတဲ႔စကားဟာ မဟုတ္မွန္းသိသိႀကီးနဲ႕ မသိနားမလည္သူေတြအေပၚ မင္းတို႕ တသက္လုံး လုပ္စားေနတဲ႔ စကားပါ သူေတာင္းစားရဲ႕
အေပၚကေကာင္ ဗမာေတြကတိုင္ရင္းသားေတြအေပၚတန္းတူဆက္ဆံလို႕လား ဆိုတဲ႔စကားဟာ မဟုတ္မွန္းသိသိႀကီးနဲ႕ မသိနားမလည္သူေတြအေပၚ မင္းတို႕ တသက္လုံး လုပ္စားေနတဲ႔ စကားပါ သူေတာင္းစားရဲ႕
ေကာင္းတယ္မွန္တယ္
ျမန္မာျပည္သူေတြမညီညြတ္ေလ-----
ေသြထိုးလွ ုံ့ေဆာ္သူေတြျငိမ္းခ်မ္းေရးပ်က္ျပားေစခ်င္သူေတြက
အၾကိုက္ပဲအားလံုးဟာတိုင္းရင္းသားေတြပါ
စည္းလံုးညီညြတ္ၾကပါျငိမ္းခ်မ္းေရးမယူဘဲဇြတ္ခြဲထြတ္ခ်င္ေနရင္ေတာ့
ျမန္မာ့သမိုင္းမွာကခ်င္ေတြသစၥာမရိွဘူးဆိုတဲ့ရာဇဝင္တင္က်န္သြားလိမ့္မယ္။
u r so stupid.
ဘယ္လိုႏိုင္ငံနဲ႔မွာ လာမႏိႈင္းနဲ႔ သူတို႔ဟာသူတို႔ဘာမူေတြသုံးသုံး လုံးလုံးပုံတူကူးမခ်နဲ႔ ဒါျမန္မာျပည္ ေနထြက္တဲ့အရပ္ ေနဝင္အရပ္က အေတြးအေခၚေတြနဲ႔ လာဖင္မယားနဲ႔
right
Ngapih-Union
Post a Comment
https://www.facebook.com/MyanmarExpress တြင္ သတင္းမ်ား ဆက္လက္ဖတ္ရႈရန္