ေတာင္သမန္အင္းေစာင္း လင္းဇင္းကုန္းသုႆာန္ေဟာင္းရွိ ယိုးဒယားဘုရင္သခ်ၤဳင္းေတာ္ကုိ ျပဳျပင္မည္

အမရပူရၿမိဳ႕နယ္၊ ေတာင္သမန္အင္းေစာင္း လင္း ဇင္းကုန္း သုသာန္ေဟာင္းရွိ ထုိင္းဘုရင္တစ္ပါး၏ သခ်ဳႋင္း ေတာ္ကုိ ျပန္လည္ျပဳျပင္ေတာ့ မည္ဟူေသာ သတင္းေၾကာင့္ ျပည္သူလူထုအၾကားတြင္ စိတ္၀င္စားမႈမ်ား ျဖစ္ေပၚလ်က္ရွိေနေၾကာင္း ၾကား သိရသည္။ လင္းဇင္းကုန္း သုသာန္သည္ ဘုိးေတာ္ဘုရား ေခၚ ဗဒံုမင္းလက္ထက္၊ သကၠ ရာဇ္-၁၁၄၄ခုႏွစ္ အမရပူရ ၿမိဳ႕တည္နန္းတည္ေခတ္ကပင္ တည္ရွိလာခဲ့ေသာ ေရွးေဟာင္း သုသာန္ေျမတစ္ခုျဖစ္ၿပီး ယဥ္ ေက်းမႈ ၀န္ႀကီးဌာနက ထိန္းသိမ္း ေစာင့္ေရွာက္ထားသည္ဟု သိရ သည္။ ယခုအခါ လင္းဇင္းကုန္း ေရွးေဟာင္းသုသာန္ေျမအတြင္း တြင္သၿဂႋဳဟ္ျခင္းမ်ား မျပဳလုပ္ရန္ တားျမစ္ထားေၾကာင္း သိရ သည္။ လင္းဇင္းကုန္းသုသာန္ ၌ ထုိင္းႏုိင္ငံ၊ အယုဒၶယၿမိဳ႕ ေတာ္၏ ေနာက္ဆံုးယုိးဒယား ဘုရင္၏ သခ်ဳႋင္းေတာ္တည္ရွိရာ ယခုအခါ ျပန္လည္ျပဳျပင္ရန္ သစ္ပင္ခ်ံဳႏြယ္ပိတ္ေပါင္းမ်ားကို ရွင္းလင္းေနေၾကာင္း၊ ယုိးဒယား ဘုရင္မွာ ဗဒံုမင္းလက္ထက္တြင္ အမရပူရၿမိဳ႕ေတာ္၌ ကြယ္လြန္ခဲ့ ေၾကာင္း၊ ယုိးဒယားဘုရင္၏ သခ်ဳႋင္းေတာ္ဆုိသည့္ အုတ္တုိင္ ႀကီးမွာ အျမင့္ေပ-၂၀ ခန္႔ရွိၿပီး လူႏွစ္ေယာက္ဖက္ခန္႔ရွိ “တု႐ိုဏ္ တုိင္ေစတီပံု”ျဖစ္ေၾကာင္း သိရ သည္။

ခရစ္ႏွစ္-၁၇၆၇ ခုႏွစ္တြင္ ဆင္ျဖဴရွင္မင္းလက္ထက္၊ ျမန္မာ တုိ႔က အယုဒၶယၿမိဳ႕ေတာ္ကုိ တုိက္ခိုက္ေအာင္ျမင္ေတာ္မူသည့္ အခါ ယိုးဒယားဘုရင္ “ဥတမ္ပံု၊ ေက်ာက္ဘြား-ေဒါက္မဒူ၀ါး”ႏွင့္ သံု႔ပန္းလူႏွစ္ေသာင္းေက်ာ္တုိ႔ကုိ ေခၚေဆာင္လာခဲ့ေၾကာင္း၊ ယိုး ဒယားဘုရင္သည္ အင္း၀ ေနျပည္ေတာ္တြင္ ရဟန္း၀တ္ျဖင့္ ေနထုိင္ခဲ့ေၾကာင္း၊ ဗဒံုမင္းလက္ ထက္ မင္းေနျပည္ေတာ္ကုိ အမရပူရၿမိဳ႕ေတာ္သုိ႔ ေရႊ႕ေျပာင္း သည့္အခါ ယိုးဒယားဘုရင္အား ေခၚေဆာင္လာကာ ပက္ပါ ေက်ာင္းတုိက္တြင္ ရဟန္းဘ၀ျဖင့္ သီတင္းသံုးေစခဲ့သည္ဟု ယူဆရ ေၾကာင္း၊ အယုဒၶယေနာက္ဆံုးဘု ရင္ ဘုန္းေတာ္ႀကီး ပ်ံလြန္သည့္ အခါ လင္းဇင္းကုန္းသုသာန္၌ တု႐ိုဏ္တုိင္ေစတီပံုျပဳလုပ္ကာ သၿဂႋဳဟ္ခဲ့သည္ဟု ယူဆရေၾကာင္း သုေတသနပညာရွင္၊ ဆရာ၀န္ တင္ေမာင္ၾကည္၏ “အက်ဥ္းစံ၊ ယိုးဒယားဘုရင္၏ ေနာက္ဆံုးေန႔ မ်ား”သုေတသနစာတမ္းတြင္ ေရး သားထားသည္ကုိ ေတြ႕ရသည္။

“လင္းဇင္း”ဆုိသည္မွာ လာအုိႏုိင္ငံ၊ ဗီယင္ခ်န္း (Vienchang or Lan Sang)ကို ျမန္မာဘာသာျဖင့္ ေခၚဆုိျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္းသိရသည္။ အဆုိပါ လင္းဇင္းကုန္းေရွးေဟာင္းသုသာန္ ရွိ ယုိးဒယားေနာက္ဆံုးဘုရင္၏ သခ်ဳႋင္းေတာ္ကုိ ျပန္လည္ျပဳ ျပင္မည္ဆုိပါက ထိန္းသိမ္းေစာင့္ ေရွာက္ထားရသည့္ ယဥ္ေက်းမႈ ၀န္ႀကီးဌာနေရွးေဟာင္းသုေတ သန၊ အမ်ဳိးသားျပတုိက္ႏွင့္ စာ ၾကည့္တုိက္ဦးစီးဌာန၏ ခြင့္ျပဳ ခ်က္ရရွိမွသာ ျပဳျပင္ခြင့္ရွိေၾကာင္း သိရသည္။

မႏၱေလးတိုင္း အမရပူရျမိဳ႕နယ္ လင္းဇင္းကုန္းသုသာန္ရွိ အုတ္ဂူ ၂ ခုဟာ ထိုင္းဘုရင္ အုတ္ဂူ ဟုတ္၊ မဟုတ္ ေဖာ္ထုတ္ဖို႔ ထိုင္းသုေတသနပညာရွင္အဖြဲ႔ဟာ ဒီေန႔ပဲ လုပ္ငန္းစတင္ေနျပီလို႔ စံုစမ္း သိရွိရပါတယ္။

ထိုင္း-ျမန္မာ ႏွစ္ႏိုင္ငံအစိုးရ ဆက္သြယ္ျပီး ထိုင္းဘုရင္အုတ္ဂူ သုေတသနျပဳဖို႔ လုပ္ေဆာင္ၾကတာလို႔ မႏၱေလးျမိဳ႕စည္ပင္သာယာေရးေကာ္မတီအဖြဲ႔က ဦးသက္နိုင္ထြန္းက ေျပာပါတယ္။

“သူက အရင္ delegation သေဘာမ်ိဳးလာၿပီးေတာ့မွ ထုိင္းအစုိးရ ဆက္သြယ္ၿပီး အစိုးရ အစိုးရခ်င္း ဆက္သြယ္လုပ္တဲ့ သေဘာမ်ိဳးပါ။ က်ေနာ္တုိ႔က လုပ္ငန္းပုိင္းဆုိင္ရာ ၀ိုင္းကူတဲ့သေဘာပါ။”

ထိုင္းသုေတသနပညာရွင္ အေယာက္၂၀ ေလာက္ပါ၀င္တဲ့အဖြဲ႔ ဒီမနက္ပိုင္း သုေတသန လုပ္ငန္း စတင္ လုပ္ေဆာင္ေနၾကပံုကို သြားေရာက္ေလ့လာၾကည့္ရွုခဲ့တဲ့ အမရပူရျမိဳ႕က ကိုျငိမ္း၀င္းက အခုလုိ ေျပာပါတယ္။

“သူတုိ႔ တအုပ္စုကေတာ့ တံခြန္တုိင္လုိမ်ိဳး ဘုရားနားေလးမွာ ေဆြးေႏြးေနတယ္။ ဒီဘက္မွာ ၁ ေယာက္ကေတာ့ လိုဏ္ေခါင္းေဖာက္တာကုိ ၀င္ၾကည့္ေနတယ္။ မနက္ျဖန္ survey လုပ္မွာကုိ သူတို႔က အၾကမ္းအားျဖင့္ေျပာတာကေတာ့ ဒီအုတ္ဂူကုိ အလယ္ကေန ေဖာက္၀င္ဖို႔မ်ားတယ္။ ေဘးက၀င္ရင္ၿပိဳသြားမယ္လို႔ သူတုိ႔ပညာရွင္က ေျပာတယ္။ ေဘးက သံဖရိန္ေတြနဲ႔ပတ္ၿပီး အလယ္ကေန ကရိန္းနဲ႔ ေဖာက္၀င္မွာ။ ေနာက္ တံခြန္တုိင္လို၊ ေစတီပံုစံမ်ိဳးက ေဘးကေန သူတို႔ကေဖာက္လုိက္မွာ၊ ၿပီးရင္ စက္ကိရိယာနဲ႔ စမ္းသပ္မယ့္သေဘာရွိတယ္။”

ထိုင္းသုေတသနအဖြဲ႔ဟာ လင္းဇင္းသုသာန္မွာ ၁ လခြဲေလာက္ အခ်ိန္ယူျပီး သုေတသန လုပ္ငန္းေတြ လုပ္ေဆာင္သြားဖို႔ ရွိတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

အမရပူရျမိဳ႕ လင္းဇင္းသုသာန္မွာ ရွိတဲ့အုတ္ဂူဟာ ထိုင္းဘုရင္အုတ္ဂူ ဟုတ္၊ မဟုတ္ကို အေသအခ်ာ သုေတသနျပဳခဲ့ၾကတာ မရွိခဲ့ဖူးဘဲ အခု ထိုင္းဘက္က လာေရာက္ သုေတသနျပဳတာဟာ ပထမဆံုး ျဖစ္ပါတယ္။

အခုလို ထိုင္းသုေတသနပညာရွင္အဖြဲ႔ လာေရာက္သုေတသနျပဳ ေဖာ္ထုတ္တဲ့လုပ္ငန္း လုပ္ေဆာင္မႈအေပၚ မႏၱေလးက စာေရးဆရာဆူးငွက္က ေကာင္းတဲ့လုပ္ရပ္လို႔ ခုလို ေျပာပါတယ္။

“ဘယ္အရာမဆုိ အျဖစ္မွန္တုိင္းေဖာ္ထုတ္ႏုိင္တာ ေကာင္းပါတယ္။ လူမ်ိဳးစြဲ ဘာသာစြဲမဟုတ္ဘဲ ဒီေနရာဟာ ထုိင္းဘုရင္အုတ္ဂူမွန္တယ္၊ ဒါအေထာက္အထားေတြနဲ႔ က်ေနာ္တုိ႔ ဆရာေတာ္ ေရႊကိုင္းသားေရးခဲ့သလုိပါပဲ သမုိင္းကုိမ်ိဳးခ်စ္စိတ္အျမင္နဲ႔ ဖ်က္ပစ္တာမ်ိဳးေတြေပါ့။ နန္းတြင္းထဲမွာ အရင္က ပါေတာ္မူေက်ာက္တုိင္ဆုိတာ ရွိခဲ့ဖူးတယ္။ ေနာက္ လြတ္လပ္ေရးရလာေတာ့ ဒါႀကီးဟာ အတိတ္နိမိတ္မရွိဘူးဆုိၿပီး ဖ်က္ပစ္ၾကေတာ့ ဆံုး႐ွံဴးသြားခဲ့ရတယ္။ ဘယ္အရာမဆုိ သမုိင္းအျဖစ္မွန္ မွတ္တမ္းအတိအက် အမွန္အကန္ေဖာ္ထုတ္ႏုိင္ရင္ေတာ့ အားလံုးေကာင္းပါတယ္။”

အခု သုေတသနျပဳေဖာ္ထုတ္ခ်က္အရ ထိုင္းဘုရင္အုတ္ဂူျဖစ္ေၾကာင္း ေတြ႔ရွိခဲ့ရင္လဲ ထိုင္းဘက္ကို ျပန္လည္ တူးေဖာ္ယူေဆာင္သြားဖို႔ အစီအစဥ္မရွိဘူးလို႔ ထိုင္းသုေတသနအဖြဲ႔ ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္သူက ဒီေန႔ျပဳလုပ္တဲ့ စာနယ္ဇင္းရွင္းလင္းပြဲမွာ ထုတ္ေဖာ္ ေျပာဆိုထားပါတယ္။

၁၈ ရာစုအတြင္း ကုန္းေဘာင္မင္းဆက္ တတိယေျမာက္မင္း ဆင္ျဖဴရွင္ မင္းတရားၾကီးလက္ထက္ ထုိင္းႏုိင္ငံ အယုဒၶယကို တုိက္ျပီး ေအာင္ႏုိင္ေတာ္မူတုန္းက ထိုင္းဘုရင္ေက်ာက္ဘြားေဒါက္ ကို စစ္သု႔ံပန္းအျဖစ္ ေခၚေဆာင္ခဲ့ရာက မႏၱေလးမွာပဲ ရဟန္း၀တ္နဲ႔ ပ်ံလြန္ေတာ္မူခဲ့တာလို႔ ေမာင္သန္းေဆြ(ထား၀ယ္)ရဲ႕ ေဆာင္းပါးတပုဒ္မွာ ေဖာ္ျပ ဖူးပါတယ္။

 www.MyanmarExpress.net

Posted in: သတင္း