ႏွစ္ေပါင္း ၇၀ ေက်ာ္ သံျဖဴဇရပ္ၿမိဳ႕ က သမုိင္း၀င္ ေသမင္းတမန္ မီးရထားလမ္း

From : .. YDMP

ႏွစ္ေပါင္း ၇၀ ေက်ာ္ သံျဖဴဇရပ္ၿမိဳ႕ က သမုိင္း၀င္ ေသမင္းတမန္ မီးရထားလမ္း

ဦးတင္လႈိင္ (မိတၳီလာ)

ကုန္းေဘာင္ မင္းဆက္ ဘႀကီးေတာ္ဘုရား လက္ထက္ ခရစ္ႏွစ္ ၁၈၂၄ - ၂၅ ခုႏွစ္တြင္ စစ္သူႀကီး မဟာ ဗႏၶဳလ ဦးစီးသည့္ ျမန္မာ့ တပ္မေတာ္ ႏွင့္ အဂၤလိပ္ နယ္ခ်ဲ႕တပ္ တို႔ တုိက္ခုိက္ ခဲ့သည္။

အဂၤလိပ္ - ျမန္မာ ပထမစစ္ပဲြ တြင္ ျမန္မာတုိ႔ အေရးနိမ့္ ခဲ့သျဖင့္ ရႏၲပုိ စာခ်ဳပ္အရ ရခိုင္ျပည္နယ္ ႏွင့္ တနသၤာရီတုိင္း တုိ႔ကုိ အဂၤလိပ္ တုိ႔အား ေပးအပ္ လုိက္ရသည္။ ယခင္က တနသၤာရီတုိင္း သည္ မြန္ျပည္နယ္ ၊ က်ိဳက္ထုိၿမိဳ႕နယ္ က စၿပီး တနသၤာရီတုိင္း ေကာ့ေသာင္း ၿမိဳ႕နယ္မွာ ဆံုးသည့္ တနသၤာရီတုိင္း ႀကီး ျဖစ္သည္။

အဂၤလိပ္ နယ္ခ်ဲ႕ တုိ႔သည္ တနသၤာရီတုိင္း ၿမိတ္ခ႐ုိင္တြင္ ရွိသည့္ ကတန္ကၽြန္းႀကီး တြင္ ေရာ္ဘာမ်ား စတင္ စမ္းသပ္ စုိက္ပ်ိဳး ခဲ့ၾကသည္။ စုိက္ပ်ဳိး ေအာင္ျမင္ သည့္အခါ သံျဖဴဇရပ္ရြာ ႏွင့္ က်ဳံကဒက္ရြာ တုိ႔တြင္ အဂၤလိပ္ ကုမၸဏီမ်ား ေရာ္ဘာ လာေရာက္ စုိက္ပ်ဳိး ခဲ့ၾကသည္။ သံျဖဴဇရပ္ ဆုိသည္မွာ လမ္းဆုံတြင္ ရွိသည့္ ရြာတစ္ရြာ ျဖစ္သည္။ ဝါခ႐ုကမဂီယုဂၤ ေဆာက္လုပ္ လွဴဒါန္း ထားသည့္ ဇရပ္ကုိ သံျဖဴ (သြပ္) အမုိး မုိးလုိက္သည့္ အခါတြင္ သံျဖဴဇရပ္ ဆုိသည့္ အမည္ တြင္လာ ခဲ့သည္။

သံျဖဴဇရပ္သည္ ဒုတိယ ကမၻာစစ္ ဂ်ပန္မ်ား အုပ္ခ်ဳပ္စဥ္က နာမည္ဆုိးျဖင့္ ေက်ာ္ၾကား ခဲ့သည္။ သံျဖဴဇရပ္ ေခြၽးတပ္စခန္း တြင္ ျမန္မာ - ထုိင္း မီးရထားလမ္း ေဖာက္လုပ္ေရး စီမံကိန္းသုိ႔ ျမန္မာျပည္ အရပ္ရပ္က ရထားျဖင့္ ေရာက္လာ ၾကသည့္ ေခြၽးတပ္သား မ်ားသည္ ရထားလမ္း ေဖာက္လုပ္သည့္ ေနရာသို႔ သြားၿပီး အေျခခ် အလုပ္ လုပ္ၾကရသည္။ ေခၽြးတပ္သားမ်ား အတြက္ ျပန္လမ္း မရွိသည့္ အရပ္ ေဒသျဖစ္သည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ထုိေခတ္ ထုိအခါက " ေသခ်င္ရင္ စိန္မစားနဲ႔ သံျဖဴဇရပ္ ကုိသြား " ဟု စာဆုိတေဘာင္ ေပၚေပါက္ ခဲ့သည္။

ဂ်ာမဏီ တုိ႔၏ ေလာဘ ၊ ေဒါသ ၊ မာန္မာန တုိ႔ေၾကာင့္ စတင္ ေပၚေပါက္ ခဲ့သည့္ ဒုတိယ ကမၻာစစ္ႀကီး တြင္ ဂ်ပန္တို႔သည္ မေလးရွား ႏုိင္ငံကုိ ၀င္ေရာက္ စီးနင္း တုိက္ခုိက္ ခဲ့ၾကသည္။ ဆက္လက္၍ ဖိလစ္ပုိင္ ႏုိင္ငံကုိ သိမ္းပုိက္ လုိက္ၿပီး ဂူအမ္ကၽြန္း ႏွင့္ ထုိင္းႏုိင္ငံ ကုိ ဗံုးမုိးရြာခ် ခဲ့ေလသည္။ ထုိကဲ့သုိ႔ ဂ်ပန္ စစ္တပ္၏ တရၾကမ္း တုိက္ခုိက္ ခဲ့ေသာ စစ္ပဲြတြင္ ၿဗိတိသွ် တပ္သား ၉၀၀၀ ေက်ာ္ က်ဆံုးခဲ့ၿပီး တပ္သား တစ္သိန္း ၀န္းက်င္မွာ ဂ်ပန္တုိ႔၏ သံု႔ပန္းအျဖစ္ ဖမ္းဆီးခံ ခဲ့ရသည္။ က်ဴးေက်ာ္သူ ဂ်ပန္ တပ္သား တစ္ေသာင္း ေက်ာ္လည္း ေသပဲြ၀င္ ခဲ့ရသည္။

ထုိ႔ေနာက္ ဂ်ပန္တုိ႔သည္ ထုိင္းႏုိင္ငံကုိ သိမ္းပုိက္ရန္ အတြက္ ၾကည္းေၾကာင္း ၊ ေရေၾကာင္း ၊ ေလေၾကာင္း တို႔ျဖင့္ အျပင္းအထန္ တုိက္ခုိက္ ခဲ့ၾကသည္။ ဂ်ပန္ ဒုတိယ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီး တူမုိယူကီ ယာမာ႐ုိကာ သည္ ၿဗိတိသွ် အင္ပါယာ ၏ အေရွ႕ဘက္ျခမ္း ခံတပ္ ျဖစ္ေသာ စင္ကာပူ ႏုိင္ငံကုိ သိမ္းယူ လုိက္သျဖင့္ ၁၉၄၂ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီ တြင္ စင္ကာပူႏုိင္ငံ သည္ ဂ်ပန္တုိ႔၏ လက္ေအာက္သုိ႔ က်ေရာက္ သြားခဲ့သည္။

ဂ်ပန္တုိ႔သည္ စင္ကာပူ ႏုိင္ငံကုိ သိမ္းပုိက္ႏုိင္ ခဲ့သျဖင့္ တန္ဖုိး ႀကီးမားေသာ စက္လက္နက္ အသံုးအေဆာင္မ်ား ၊ စက္ပစၥည္းမ်ား ၊ ေရြ႕လ်ား ႏုိင္ေသာ စက္ယႏၲရား ၃၀၀ ေက်ာ္ အပါအ၀င္ ေထာင္ေပါင္း မ်ားစြာေသာ စစ္သံု႔ပန္းမ်ား သိမ္းပုိက္ ရရွိလုိက္ သျဖင့္ စစ္အင္အား ႀကီးမား လာခဲ့သည္။ ဤတြင္ စင္ကာပူ ရွိ သိမ္းပုိက္ ရရွိထားေသာ ပစၥည္းမ်ားကုိ လက္ခံ ရယူရန္ သက္ဆုိင္ရာ ဂ်ပန္ အရာရွိကုိ အမိန္႔ျဖင့္ တာ၀န္ ေပးလုိက္သည္။ စင္ကာပူ ႏုိင္ငံကုိ သိမ္းပုိက္ၿပီးေနာက္ ျမန္မာႏုိင္ငံရွိ ဂ်ပန္စစ္တပ္ မ်ားကုိ ေထာက္ပံ့ရန္ ရည္ရြယ္၍ ျမန္မာ - ထုိင္း မီးရထားလမ္း ( ေသမင္းတမန္ မီးရထားလမ္း ) ေဖာက္လုပ္ရန္ ေပၚေပါက္ လာခဲ့သည္။ ဂ်ပန္တုိ႔သည္ ၁၉၄၂ ခုႏွစ္ ဇြန္လတြင္ မီးရထားလမ္း ေဖာက္လုပ္ရန္ စီမံကိန္း ေရးဆဲြၿပီး ဂ်ပန္ဘုရင့္ တပ္မေတာ္ စစ္၀န္ႀကီး ဂ်င္နရယ္ တုိက်ိဳ က ျမန္မာ - ထုိင္း မီးရထားလမ္း ေဖာက္လုပ္ရန္ အမိန္႔ ထုတ္ျပန္ လုိက္သည္။

ထုိင္းနုိင္ငံ နန္ပလာဒက္ မွ စတင္ ေဖာက္လုပ္ ထားေသာ မီးရထားလမ္း သည္ ကန္ခ်ာနပူရီ ကုိ ျဖတ္ၿပီးေနာက္ ျမန္မာႏုိင္ငံ နယ္စပ္ မွ စီးဆင္း လာေသာ ေကြးႏြိဳင္ ျမစ္ေပၚရွိ ေကြးျမစ္ကုိ ျဖတ္သန္း ေဖာက္လုပ္ ထား၏။ ထုိ႔ေနာက္ ျမန္မာႏုိင္ငံ နယ္စပ္ ဘုရားသံုးဆူ ေတာင္ၾကားလမ္း မွတစ္ဆင့္ ၁၉၂၅ ခုႏွစ္တြင္ ၿဗိတိသွ် တုိ႔ ေဖာက္လုပ္ ခဲ့ေသာ ရန္ကုန္ - သံျဖဴဇရပ္ မီးရထား လမ္းေၾကာင္း ေပၚရွိ သံျဖဴဇရပ္ ၌ ဆက္သြယ္ရန္ ျဖစ္သည္။

ျမန္မာ - ထုိင္း မီးရထားလမ္း ေဖာက္လုပ္ ရာတြင္ လုပ္ငန္းမ်ား တစ္ၿပိဳင္တည္း ၿပီးစီးရန္ အတြက္ ဂ်ပန္တုိ႔သည္ ၿဗိတိန္ ၊ အေမရိကန္ ၊ ၾသစေၾတးလ် ၊ ကေနဒါ ၊ နယူးဇီလန္ ၊ နယ္သာလန္ ႏုိင္ငံတုိ႔မွ စစ္သံု႔ပန္း မ်ားႏွင့္ အာဆီယံ ႏုိင္ငံမ်ား ျဖစ္ေသာ အင္ဒုိနီးရွား ၊ မေလးရွား ၊ ျမန္မာ ၊ ဗီယက္နမ္ ႏွင့္ အိႏၵိယ ႏုိင္ငံတုိ႔မွ အဓမၼ ဖမ္းဆီး ေခၚေဆာင္ လာခဲ့ေသာ အလုပ္သမား ( ဂ်ပန္တုိ႔မွ ရွိမူဆာ ဟု ေခၚ၍ ျမန္မာတို႔က ေခၽြးတပ္ ဟု ေခၚသည္။ ) ႏွစ္သိန္းခန္႔ ကုိ အသံုးျပဳ ခဲ့ၾကသည္။ ေၾကာက္မက္ဖြယ္ ေကာင္းၿပီး အလြန္ အႏၲရာယ္ ႀကီးမားေသာ မီးရထားလမ္း လုပ္ငန္းခြင္ ျဖစ္သည္။

အဆုိပါ မီးရထားလမ္း ေဖာက္လုပ္ရာ လမ္းေၾကာင္း ေပၚတြင္ ေတာေတာင္ လွ်ိဳေျမာင္မ်ား အထပ္ထပ္ ၀ုိင္းပတ္လ်က္ ရွိသည္။ ေက်ာက္ေဆာင္ အမ်ိဳးမ်ိဳး ေတာင္တန္း အသြယ္သြယ္ တုိ႔ကုိ ၿဖိဳခဲြ ျဖတ္ေတာက္၍ တံတားေပါင္း ၃၀၀ ေက်ာ္ ႏွင့္ ေထာက္တံတား ႏွစ္မ်ိဳးေပါင္း ၆၆၈ စင္း တည္ေဆာက္ ရသည္မွာ မျဖစ္ႏုိင္ ေလာက္ေအာင္ ခက္ခဲလွသည္။ အလုပ္သမား မ်ားမွာ အစားအေသာက္ ရွားပါးျခင္း ၊ အ၀တ္အထည္ မလံုေလာက္ျခင္း ၊ ရာသီဥတု ဆုိးရြားမႈ မ်ားၾကားတြင္ လုပ္ကုိင္ ခဲ့ရသည္။ တစ္လအတြင္း လူနာ႐ုပ္ ေပါက္ကာ အ႐ုိးေပၚ အေရတင္ၿပီး နံ႐ုိး အၿပိဳင္းၿပိဳင္း ႏွင့္ မ်က္တြင္း ေဟာက္ပက္ ျဖစ္သြား ၾကသည္။

ဂ်ပန္မ်ားသည္ လူတို႔၏ အသက္ကုိ တန္ဖုိး မထားဘဲ မီးရထားလမ္း ေဖာက္လုပ္ရာတြင္ မဟာမိတ္ အက်ဥ္းသား ၆၈၀၀၀ ခန္႔ ပါ၀င္၍ ၄င္းတို႔အနက္ အက်ဥ္းသား ၁၆၀၀၀ ေသဆံုး ခဲ့ရသည္။ အာဆီယံ ႏုိင္ငံမ်ားမွ အဓမၼ ေစခုိင္း ခံရေသာ အလုပ္သမား (ျမန္မာတုိ႔က ေခၽြးတပ္သား ) ခန္႔မွန္းေျခ သံုးသိန္းနီးပါး အနက္ ရွစ္ေသာင္း ႏွင့္ တစ္သိန္း ခန္႔ ေသဆံုး ခဲ့ရသည္။

ေသမင္းတမန္ မီးရထားလမ္း ကုိ ၁၉၅၂ ခုႏွစ္ ႏုိ၀င္ဘာလ ၂ ရက္က ျမန္မာႏုိင္ငံ ဘက္မွ အေျခခံ စခန္းအျဖစ္ သံျဖဴဇရပ္ ကုိ သတ္မွတ္၍ ထုိင္းႏုိင္ငံ ဘက္မွ အေျခခံ စခန္းကို ကန္ခ်နပူရီ ကုိ သတ္မွတ္သည္။ ၁၉၄၃ ခုႏွစ္ ေအာက္တုိဘာလ တြင္ ဘုရားသံုးဆူ ေတာင္ၾကားလမ္း ၏ ေတာင္ဘက္ ၁၈ ကီလုိမီတာ အကြာ ကြန္ကြိဳင္ မီးရထားလမ္း ႏွစ္ခုကုိ ဆက္သြယ္ ႏုိင္ခဲ့သည္။ ဒီဇင္ဘာ ၂၅ ရက္တြင္ အၿပီးသတ္ ခဲ့သည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံ ဘက္မွ မီးရထားလမ္း အရွည္သည္ သံျဖဴဇရပ္ မွ ဘုရားသံုးဆူ အထိ ၆၉ မုိင္ခန္႔ ရွိသည္။ စုစုေပါင္း မီးရထားလမ္း အရွည္မွာ သံျဖဴဇရပ္ မွ ထုိင္းႏုိင္ငံ ဘန္ေပါင္ အထိ ၄၁၅ ကီလုိမီတာ ရွိသည္။

ထုိ ေသမင္းတမန္ မီးရထားလမ္း ေဖာက္လုပ္စဥ္ မဟာမိတ္ စစ္အက်ဥ္းသား ဦးေရ ၁၆၈၀၀ ႏွင့္ အာဆီယံ ႏုိင္ငံမ်ားမွ လူဦးေရ ၈၀၀၀၀ ခန္႔တို႔သည္ အလုပ္ ပင္ပန္းျခင္းဒဏ္ ၊ ျပင္းထန္ေသာ ရာသီဥတုဒဏ္ ၊ ကာလ ၀မ္းေရာဂါ ၊ ငွက္ဖ်ားေရာဂါ ၊ အာဟာရ ခ်ိဳ႕တဲ့မႈ ၊ အ၀တ္အစား မလံုေလာက္မႈ တုိ႔ေၾကာင့္ လူေပါင္း မ်ားစြာ ေသဆံုး ခဲ့ၾကရသည္။ မီးရထားလမ္း တစ္ကီလုိမီတာ ၏ တန္ဖုိးမွာ လူ႔အသက္ ၃၀ ေခ်ာင္းႏွင့္ ညီမွ်သည္။ မီးရထားလမ္း ဇလီဖားတံုး အေရအတြက္ ႏွင့္ အညီ လူ႔အသက္မ်ား ဆံုး႐ႈံး ခဲ့ရသည္ဟု မွတ္တမ္းတင္ ထားသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ သမုိင္း ပညာရွင္မ်ားက မီးရထားလမ္း အရွည္ ႏွင့္ မီးရထားလမ္း ေၾကာင့္ ေသဆံုးခဲ့ရသူ မ်ားကုိ ႏႈန္းယွဥ္၍ ၄င္း မီးရထားလမ္း ကုိ ေသမင္းတမန္ မီးရထားလမ္း (သုိ႔မဟုတ္) ေသရြာသုိ႔ ပုိ႔ေသာ မီးရထားလမ္း ဟု သတ္မွတ္ ခဲ့ၾကသည္။

 စစ္ႀကီး ၿပီးေသာအခါ မဟာမိတ္ တို႔သည္ မီးရထားလမ္း တစ္ေလွ်ာက္ရွိ ေသဆံုးခဲ့ သူမ်ား၏ အေလာင္းမ်ားကုိ ျပန္လည္ တူးေဖာ္ၿပီး မဟာမိတ္ တုိ႔သည္ စစ္သခ်ႌဳင္းမ်ား တည္ေဆာက္၍ အမွတ္ရ အုတ္ဂူမ်ား ျပဳလုပ္ ေပးခဲ့သည္။ အုတ္ဂူမ်ားမွာ ခ်န္ဂီ ၁၇၄၀ ခု ၊ ကန္ခ်နပူရီ ၆၉၈၂ ခု ႏွင့္ သံျဖဴဇရပ္ ၌ ၃၇၇၁ ခုရွိသည္။ ၁၉၄၆ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာ ၁၀ ရက္တြင္ သံျဖဴဇရပ္ ၌ ဇီနသဟာယ စစ္သခ်ဳႌင္း ဖြင့္ပဲြ အခမ္းအနား ကုိ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္း ႏွင့္ ျမန္မာျပည္ ဘုရင္ခံ ဆာဟူးဘန္ရန္ တုိ႔ တက္ေရာက္ ခဲ့ၾကၿပီး ဗုိလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္း က အဂၤလိပ္ ဘာသာျဖင့္ မိန္႔ခြန္း ေျပာၾကား ခဲ့သည္။

 

ဒုတိယကမၻာစစ္ အတြင္းက ကမၻာေက်ာ္ သမုိင္း၀င္ သံျဖဴဇရပ္ ရွိ ေသမန္းတမန္ မီးရထားလမ္း သည္ ယခုအခါ သက္တမ္း ၇၂ ႏွစ္ရွိၿပီ ျဖစ္သည္။ ႏွစ္ေပါင္း မည္မွ် ၾကာသည္ ျဖစ္ေစ သမုိင္း၀င္ " ေသမင္းတမန္ မီးရထားလမ္း " ကိုေတာ့ ေမ့ၾကမည္ မဟုတ္ေၾကာင္း ေရးသား တင္ျပ လုိက္ရပါသည္။

 

.. www.MyanmarExpress.net
 

Posted in: အေထြေထြ ဗဟုသုတ