From : Hmuu Zaw
● ကမာၻေပၚတြင္ စစ္လက္နက္ပစၥည္းကိရိယာမ်ားကို ႏုိင္ငံပိုင္စက္ရုံမ်ားကလည္းေကာင္း၊ အစိုးရတစ္ပိုင္းစက္ရုံမ်ားကလည္းေကာင္း၊ ပုဂၢလိက စစ္လက္နက္ကုမၸဏီႀကီးမ်ားကလည္းေကာင္း ထုတ္လုပ္ေလ့ရွိၾကပါသည္။
● ျဂဳိလ္တုဆက္သြယ္ေရးအပါအ၀င္ တိုးတက္လာသည့္ ေထာက္လွမ္းေရး နည္းပညာမ်ားအရ ေထာက္လွမ္းၾကရာတြင္ ႏိုင္ငံအခ်င္းခ်င္းၾကားတြင္လည္းေကာင္း၊ စစ္လက္နက္ကုမၸဏီႀကီးမ်ား အခ်င္းခ်င္း အၾကားတြင္လည္းေကာင္း သိရွိႏိုင္ရန္ နည္းလမ္းအမ်ဳိးမ်ဳိးျဖင့္ ေထာက္လွမ္းစူးစမ္းေလ့ရွိၾကပါသည္။
● ႏုိင္ငံမ်ား၏ စစ္လက္နက္နည္းပညာအသစ္မ်ားကို အထူးလွ်ဳိ႔၀ွက္ထားၾကျပီး လြတ္လပ္ေရးေန႔စစ္ေရးျပအခမ္းအနားမ်ား၊ ႏိုင္ငံတကာစစ္လက္နက္ပစၥည္းျပပြဲမ်ား၊ စစ္လက္နက္ပစၥည္းအသစ္ စမ္းသပ္မႈမ်ား စသည္တို႔မွတစ္ဆင့္ ျမင္ေတြ႔ခြင့္ရရွိၾကပါသည္။
● သို႔ေသာ္လည္း ရွိရွိသမွ် စစ္လက္နက္ အကုန္လုံးကို ပုံေအာ၍ ခ်ျပျခင္းေတာ့ မည္သည့္ႏိုင္ငံကမွ် ျပဳလုပ္ေလ့ မရွိပါ။ စစ္ေရးျပအခမ္းအနားႏွင့္ စစ္လက္နက္ျပပြဲမ်ားတြင္ ထုတ္ေဖာ္ျပသေသာအခါတြင္လည္း ထုတ္လုပ္ျပီး ႏွစ္မည္မွ်ၾကာျပီးျဖစ္ရမည္၊ ျပသမည့္ နည္းပညာသည္ အမွန္တစ္ကယ္ ေအာင္ျမင္စြာထုတ္လုပ္ထားျပီး ျဖစ္သည့္ အမ်ဳိးအစားထက္ ပို၍နိမ့္က်သည့္ မ်ဳိးဆက္မည္မွ် ျဖစ္ရမည္ စသည့္ သတ္မွတ္ခ်က္မ်ား ထား၍ ထုတ္ေဖာ္ျပသေလ့ ရွိၾကပါသည္။ ေနာက္ဆုံးထုတ္လက္နက္မ်ားကို ထုတ္ေဖာ္ျပသေလ့ မရွိၾကသလို ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံအား သီးသန္႕ ထုတ္လုပ္ေပးထားေသာ စစ္လက္နက္မ်ားကို ဤကဲ့သို႔ေသာ ပြဲမ်ားတြင္ ျပသ၍ မရပါ။
● ထိုသို႔ ေဆာင္ရြက္ၾကရာ၌ နမူနာျပသထားသည့္ လက္နက္(ထုတ္လုပ္ထားျပီးျဖစ္)ကို ေတြ႔ျမင္ႏုိင္ၾကေသာ္လည္း စစ္လက္နက္ထုတ္လုပ္သူမ်ားကိုယ္တိုင္ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ ရွိစြာျဖင့္ စက္ယႏၱရားမ်ား၊ ထိန္းခ်ဳပ္ကြန္ပ်ဴတာမ်ား၊ စက္ရုံအတြင္း တည္ေဆာက္ထားရွိ္မႈမ်ား စသည္တို႔ကို ျပသရိုးထုံးစံမရွိပါ။ ကမာၻေပၚတြင္ အင္အားအႀကီးမားဆုံး တပ္မေတာ္ကို တင္သြင္းေနသည့္ ေရသီယြန္ကဲ့သို႔ေသာ အရပ္ဘက္ စစ္လက္နက္ ကုမၸဏီမ်ားသည္ပင္လွ်င္ မိမိထံအပ္ႏွံထားေသာ နည္းပညာကို ျပင္ပ မေပါက္ၾကားေစရန္ အာမခံခ်က္မ်ားျဖင့္ ကန္ထရိုက္စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ဆိုရပါသည္။
● ကမာၻေပၚရွိ ႏုိင္ငံတုိင္းသည္ မိမိႏိုင္ငံ၏ ေျမထု၊ ေလထု၊ ေရထု ကာကြယ္ေရးအတြက္ စစ္လက္နက္မ်ားကို တပ္ဆင္ၾကရာ၌ အမ်ဳိးသားကာကြယ္ေရးႏွင့္ လုံျခဳံေရးမဟာ ဗ်ဴဟာႏွင့္အညီ ႏွစ္အလိုက္ လ်ာထား တပ္ဆင္ေလ့ရွိၾကပါသည္။ ျခိမ္းေျခာက္မႈမ်ား ႀကဳံေတြ႔ရပါက ယင္းျခိမ္းေျခာက္မႈမ်ားႏွင့္အညီျဖစ္ေစရန္ လည္းေကာင္း၊ စစ္ေရးသေဘာတရားမ်ား ေျပာင္းလဲလာပါက ေျပာင္းလဲလာေသာ စစ္သေဘာတရားမ်ားႏွင့္အညီ ျဖစ္ေစရန္လည္းေကာင္း တိုးတက္ေျပာင္းလဲ ေဆာင္ရြက္ၾကရပါသည္။
● စစ္ပြဲမ်ား ေအာင္ႏုိင္ေရး၏ ေသာ့ခ်က္တြင္ သတင္းလုံျခဳံမႈသည္လည္း အေရးႀကီးေသာ အစိတ္အပိုင္းမွ ပါ၀င္ပါသည္။ သတင္း ဟု ဆိုရာတြင္ တပ္ဆင္ထားေသာ စစ္လက္နက္၊ ယင္းလက္နက္၏စြမ္းပကား၊ ထိေရာက္မႈ၊ လူအင္အား၊ ေလ့က်င့္သားျပည့္၀မႈ၊ စိတ္ဓါတ္၊ ပံ့ပိုးမႈ၊ အသုံးျပဳတတ္ေသာ စစ္နည္းဗ်ဴဟာ၊ အားသာခ်က္ အားနည္းခ်က္၊ အဓိကေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ အဓိက လက္နက္မ်ား စသည္အားျဖင့္ က်ယ္ျပန္႕စြာ ပါ၀င္ပါသည္။ ယင္းတို႕ကို အလုံးစုံ ႀကဳိတင္သိရွိထားသူသည္ ေအာင္ေျမတစ္၀က္ နင္းထားႏုိင္သူ ျဖစ္ပါလိမ့္မည္။
● ထို႕ေၾကာင့္လည္း မည္သည့္ႏုိင္ငံ၊ မည္သည့္တပ္မေတာ္ကမွ မိမိတို႔၏ လက္နက္မ်ားကို ရက္ရက္ေရာေရာ ၾကည့္ရႈေစ ဟု ခြင့္မျပဳၾကပါ။ ဒီမိုကေရစီႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်န္ပီယံႀကီး ျဖစ္ေသာ အေမရိကန္ႏိုင္ငံတြင္လည္း လက္နက္ထုတ္လုပ္ေနမႈမ်ားကို သတင္းေထာက္မ်ားအား ေခၚယူ ျပသကာ "ဒါက ဒုံးထိပ္ဖူး ထုတ္တာ၊ ဒီစက္ေတြနဲ႔ ထုတ္တာ၊ ဒါက ဒုံးပဲ့ထိန္း၊ ဒီမွာ ေအရိုဒိုင္းနမစ္က ဘယ္လို" စသည္အားျဖင့္ ရွင္းလင္းမႈမ်ား မည္သည့္အခါမွ မျပဳလုပ္ပါ။ စစ္လက္နက္ဆိုင္ရာ စာေစာင္မ်ားတြင္ ထည့္သြင္းေဖာ္ျပၾကရာတြင္လည္း အဓိက နည္းပညာကို လွ်ဳိ႕၀ွက္ထားၾကေလ့ ရွိပါသည္။ ပညာရွင္မ်ားက မွန္းဆေရးသားၾကသည္က မ်ားပါသည္။
● စစ္သေဘာတရားမ်ား တုိးတက္ေျပာင္းလဲလာခဲ့ေသာ္လည္း လူအင္အားတူလွ်င္ ေျမပိုင္ႏိုင္ကၽြမ္းက်င္သူ၊ ေျမပိုင္ႏိုင္ကၽြမ္းက်င္သူခ်င္း တူလွ်င္ စစ္လက္နက္သာသူ၊ စစ္လက္နက္ခ်င္းတူလွ်င္ နည္းပညာသာသူက အသာစီးရစျမဲ ဟူေသာ စစ္ေအာင္ႏုိင္ေရး သေဘာတရားမွာ ေျပာင္းလဲျခင္း မရွိပါ။ တစ္ဘက္နည္းပညာကို သာလြန္ေသာ နည္းပညာမ်ား ဆင့္ကဲတိုးတက္ထုတ္လုပ္ျခင္းျဖင့္ ယေန႔ကမာၻလုံးဆိုင္ရာ စစ္လက္နက္နည္းပညာမ်ားမွာ အျခားေသာ နည္းပညာတို႔ထက္ ထိပ္တန္းေရာက္ေနသည္မွာ အထင္အရွားပင္ ျဖစ္သည္။ (စစ္လက္နက္သုေတသနသည္ နည္းပညာေလာကကို ဦးေဆာင္သည့္ ဥပမာကို ယေန႔ အသုံးျပဳေနေသာ World Wide Web အင္တာနက္ကိုၾကည့္လွ်င္ သိရွိႏိုင္ပါလိမ့္မည္။ အင္တာနက္ကြန္ယက္သည္ မူလက တပ္မေတာ္တြင္ စစ္ဘက္ဆုိင္ရာကြန္ယက္အျဖစ္ စတင္သုံးစြဲခဲ့ျခင္းသာ ျဖစ္ပါသည္။)
● မည္သည့္ဒီမိုကေရစီႏုိင္ငံမွ် ပြင့္လင္းျမင္သာစြာျဖင့္ စစ္လက္နက္စက္ရုံမ်ားကို သတင္းေထာက္မ်ား ေခၚ၍ ျပသရိုး ထုံးစံမရွိပါ။ ဓါတုလက္နက္ ထုတ္လုပ္သည္ ဟု ဆိုႏိုင္ရန္အတြက္ သတင္းေထာက္မ်ားက Investigate လုပ္သည္ ဆိုလွ်င္ ဆီးရီးယား နမူနာကို ၾကည့္ရန္ လိုအပ္ပါလိမ့္မည္။ ဓါတ္ေငြ႕မ်ားေၾကာင့္ လူအမ်ား ေသေၾကမႈမ်ား၊ မေသခင္တြင္ ျဖစ္ေပၚခဲ့ေသာ လကၡဏာမ်ားကို ၾကည့္၍ ဓါတုဓါတ္ေငြ႕ ဟုတ္ မဟုတ္ ပညာရွင္မ်ား၏ အယူအဆကို ယူၾကရပါသည္။ ယင္းစက္ရုံ၊ လက္နက္တို႔၏ သြင္ျပင္လကၡဏာ၊ သေဘာသဘာ၀၊ စက္ရုံ၀န္ထမ္းတို႔၏ ၀တ္စားဆင္ယင္မႈ၊ လႈပ္ရွားေဆာင္ရြက္မႈ စသည္တို႔ကို နက္နက္နဲနဲ ရွာေဖြစူးစမ္းရပါသည္။ တိက်ခိုင္မာေသာ အေထာက္အထားမ်ား ရရွိမွသာ ဓါတုလက္နက္ ဟု အမည္တပ္ ေရးသားၾကျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
● တစ္ဖန္ ဆီးရီးယားတြင္ ဓါတုလက္နက္ ရွိသည္ ဟု အတည္ျပဳႏိုင္ျပီးသည့္ေနာက္ ႏုိင္ငံတကာသေဘာတူညီခ်က္ ရယူျခင္းမရွိဘဲ စစ္ေရးအရ ၀င္ေရာက္တိုက္ခိုက္ရန္အတြက္ သမၼတအိုဘားမားကိုယ္တိုင္ ကြန္ဂရက္ကို တင္ျပခဲ့သည္ကို သတိခ်ပ္ေစလိုပါသည္။ ဘုရွ္ဂ်ဴနီယာလက္ထက္တြင္ အီရတ္ကို တစ္ဘက္သတ္၀င္ေရာက္တုိက္ခိုက္ခဲ့သည္မွာလည္း ဓါတုလက္နက္အေၾကာင္းျပခ်က္သာ ျဖစ္ပါသည္။ ဘုရွ္နမူနာေၾကာင့္ အိုဘားမား ဆီးရီးယားကို ခ်က္ခ်င္း ၀င္မတိုက္ခဲ့ျခင္းသာ ျဖစ္ပါသည္။
● ယူနတီ ဂ်ာနယ္ကိစၥတြင္ အခ်က္အလက္မခိုင္မာ၊ တိက်ေသာအေထာက္အထားမရွိ၊ စက္ရုံျပင္ပဓါတ္ပုံမ်ားရိုက္ယူျပီး ေဒသခံရြာသူရြာသားမ်ား ေျပာစကားကို ခိုင္မာေသာ အရင္းအျမစ္သဖြယ္ အသုံးျပဳ၍ ဓါတုလက္နက္စက္ရုံဟု ေဖာ္ျပခဲ့ျခင္းမွာ ယင္းဂ်ာနယ္၏ အရည္အေသြးသာ ျဖစ္ပါသည္။ အဆိုပါကိစၥကို မွားယြင္းေၾကာင္း အထင္အရွား ျပႏိုင္စိမ့္ေသာငွာ စက္ရုံဆိုင္ရာအခ်က္အလက္မ်ားကို ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ ရွိစြာျဖင့္ ဖြင့္ခ်ျပသရန္လည္း အေၾကာင္းမရွိပါ။ ယေန႕ေခတ္တြင္ ၁ စင္တီမီတာ Resolution ေဖာ္ႏိုင္ေသာ ေထာက္လွမ္းေရးုျဂဳိလ္တုမ်ား ထြက္ေပၚေနျပီ ျဖစ္သည္ႏွင့္အညီ ဓါတုလက္နက္ စီမံကိန္း ရွိလွ်င္ မွတ္တမ္းဆိုးမ်ား ရွိခဲ့ေသာ ႏိုင္ငံအေနျဖင့္ ဖုံးဖိထား၍ မရပါ။
● ျမန္မာႏို္င္ငံသည္ သမၼတႀကီးလက္ထက္တြင္ လူ႔အခြင့္အေရးျမွင့္တင္မႈမ်ား ေဆာင္ရြက္ေနသည့္ အားေလ်ာ္စြာ အက်ဥ္းေထာင္မ်ားသို႔လည္း ICRC ႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရးကိုယ္စားလွယ္မ်ား သြားေရာက္ၾကည့္ရႈခြင့္ ေပးလ်က္ ရွိပါသည္။ ဒီမိုကေရစီခ်န္ပီယံ အေမရိကန္ကို ဥပမာျပဳရလွ်င္ ဂြါတာနာမိုအက်ဥ္းေထာင္အတြင္း မည္သည့္ ျပင္ပသူစိမ္းမ်ား ေရာက္ရွိခဲ့ပါသနည္း ေထာက္ျပလိုပါသည္။ အမ်ဳိးသားလုံျခဳံေရးကိစၥမွာ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈႏွင့္ မသက္ဆိုင္၊ သီးသန္႔ ျဖစ္ပါသည္။
● ယူနတီဂ်ာနယ္၏ လက္နက္စက္ရုံကိစၥ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ ရွိရွိ ခ်ျပရန္ ေျပာၾကားမႈမ်ား မ်ားျပားလာေနသျဖင့္ အမ်ဳိးသားလုံုျခဳံေရးကိစၥကို အမ်ဳိးသားလုံျခဳံေရးကိစၥ ဟု သိျမင္နားလည္ၾကေစရန္အတြက္ ယခုကဲ့သို႔ အက်ယ္တ၀င့္ ရွင္းလင္းရျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ အေတာ္အသင့္ နားလည္သေဘာေပါက္ၾကလိမ့္မည္ ဟုလည္း ေမွ်ာ္လင့္ပါသည္။
● ကမာၻေပၚတြင္ စစ္လက္နက္ပစၥည္းကိရိယာမ်ားကို ႏုိင္ငံပိုင္စက္ရုံမ်ားကလည္းေကာင္း၊ အစိုးရတစ္ပိုင္းစက္ရုံမ်ားကလည္းေကာင္း၊ ပုဂၢလိက စစ္လက္နက္ကုမၸဏီႀကီးမ်ားကလည္းေကာင္း ထုတ္လုပ္ေလ့ရွိၾကပါသည္။
● ျဂဳိလ္တုဆက္သြယ္ေရးအပါအ၀င္ တိုးတက္လာသည့္ ေထာက္လွမ္းေရး နည္းပညာမ်ားအရ ေထာက္လွမ္းၾကရာတြင္ ႏိုင္ငံအခ်င္းခ်င္းၾကားတြင္လည္းေကာင္း၊ စစ္လက္နက္ကုမၸဏီႀကီးမ်ား အခ်င္းခ်င္း အၾကားတြင္လည္းေကာင္း သိရွိႏိုင္ရန္ နည္းလမ္းအမ်ဳိးမ်ဳိးျဖင့္ ေထာက္လွမ္းစူးစမ္းေလ့ရွိၾကပါသည္။
● ႏုိင္ငံမ်ား၏ စစ္လက္နက္နည္းပညာအသစ္မ်ားကို အထူးလွ်ဳိ႔၀ွက္ထားၾကျပီး လြတ္လပ္ေရးေန႔စစ္ေရးျပအခမ္းအနားမ်ား၊ ႏိုင္ငံတကာစစ္လက္နက္ပစၥည္းျပပြဲမ်ား၊ စစ္လက္နက္ပစၥည္းအသစ္ စမ္းသပ္မႈမ်ား စသည္တို႔မွတစ္ဆင့္ ျမင္ေတြ႔ခြင့္ရရွိၾကပါသည္။
● သို႔ေသာ္လည္း ရွိရွိသမွ် စစ္လက္နက္ အကုန္လုံးကို ပုံေအာ၍ ခ်ျပျခင္းေတာ့ မည္သည့္ႏိုင္ငံကမွ် ျပဳလုပ္ေလ့ မရွိပါ။ စစ္ေရးျပအခမ္းအနားႏွင့္ စစ္လက္နက္ျပပြဲမ်ားတြင္ ထုတ္ေဖာ္ျပသေသာအခါတြင္လည္း ထုတ္လုပ္ျပီး ႏွစ္မည္မွ်ၾကာျပီးျဖစ္ရမည္၊ ျပသမည့္ နည္းပညာသည္ အမွန္တစ္ကယ္ ေအာင္ျမင္စြာထုတ္လုပ္ထားျပီး ျဖစ္သည့္ အမ်ဳိးအစားထက္ ပို၍နိမ့္က်သည့္ မ်ဳိးဆက္မည္မွ် ျဖစ္ရမည္ စသည့္ သတ္မွတ္ခ်က္မ်ား ထား၍ ထုတ္ေဖာ္ျပသေလ့ ရွိၾကပါသည္။ ေနာက္ဆုံးထုတ္လက္နက္မ်ားကို ထုတ္ေဖာ္ျပသေလ့ မရွိၾကသလို ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံအား သီးသန္႕ ထုတ္လုပ္ေပးထားေသာ စစ္လက္နက္မ်ားကို ဤကဲ့သို႔ေသာ ပြဲမ်ားတြင္ ျပသ၍ မရပါ။
● ထိုသို႔ ေဆာင္ရြက္ၾကရာ၌ နမူနာျပသထားသည့္ လက္နက္(ထုတ္လုပ္ထားျပီးျဖစ္)ကို ေတြ႔ျမင္ႏုိင္ၾကေသာ္လည္း စစ္လက္နက္ထုတ္လုပ္သူမ်ားကိုယ္တိုင္ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ ရွိစြာျဖင့္ စက္ယႏၱရားမ်ား၊ ထိန္းခ်ဳပ္ကြန္ပ်ဴတာမ်ား၊ စက္ရုံအတြင္း တည္ေဆာက္ထားရွိ္မႈမ်ား စသည္တို႔ကို ျပသရိုးထုံးစံမရွိပါ။ ကမာၻေပၚတြင္ အင္အားအႀကီးမားဆုံး တပ္မေတာ္ကို တင္သြင္းေနသည့္ ေရသီယြန္ကဲ့သို႔ေသာ အရပ္ဘက္ စစ္လက္နက္ ကုမၸဏီမ်ားသည္ပင္လွ်င္ မိမိထံအပ္ႏွံထားေသာ နည္းပညာကို ျပင္ပ မေပါက္ၾကားေစရန္ အာမခံခ်က္မ်ားျဖင့္ ကန္ထရိုက္စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ဆိုရပါသည္။
● ကမာၻေပၚရွိ ႏုိင္ငံတုိင္းသည္ မိမိႏိုင္ငံ၏ ေျမထု၊ ေလထု၊ ေရထု ကာကြယ္ေရးအတြက္ စစ္လက္နက္မ်ားကို တပ္ဆင္ၾကရာ၌ အမ်ဳိးသားကာကြယ္ေရးႏွင့္ လုံျခဳံေရးမဟာ ဗ်ဴဟာႏွင့္အညီ ႏွစ္အလိုက္ လ်ာထား တပ္ဆင္ေလ့ရွိၾကပါသည္။ ျခိမ္းေျခာက္မႈမ်ား ႀကဳံေတြ႔ရပါက ယင္းျခိမ္းေျခာက္မႈမ်ားႏွင့္အညီျဖစ္ေစရန္ လည္းေကာင္း၊ စစ္ေရးသေဘာတရားမ်ား ေျပာင္းလဲလာပါက ေျပာင္းလဲလာေသာ စစ္သေဘာတရားမ်ားႏွင့္အညီ ျဖစ္ေစရန္လည္းေကာင္း တိုးတက္ေျပာင္းလဲ ေဆာင္ရြက္ၾကရပါသည္။
● စစ္ပြဲမ်ား ေအာင္ႏုိင္ေရး၏ ေသာ့ခ်က္တြင္ သတင္းလုံျခဳံမႈသည္လည္း အေရးႀကီးေသာ အစိတ္အပိုင္းမွ ပါ၀င္ပါသည္။ သတင္း ဟု ဆိုရာတြင္ တပ္ဆင္ထားေသာ စစ္လက္နက္၊ ယင္းလက္နက္၏စြမ္းပကား၊ ထိေရာက္မႈ၊ လူအင္အား၊ ေလ့က်င့္သားျပည့္၀မႈ၊ စိတ္ဓါတ္၊ ပံ့ပိုးမႈ၊ အသုံးျပဳတတ္ေသာ စစ္နည္းဗ်ဴဟာ၊ အားသာခ်က္ အားနည္းခ်က္၊ အဓိကေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ အဓိက လက္နက္မ်ား စသည္အားျဖင့္ က်ယ္ျပန္႕စြာ ပါ၀င္ပါသည္။ ယင္းတို႕ကို အလုံးစုံ ႀကဳိတင္သိရွိထားသူသည္ ေအာင္ေျမတစ္၀က္ နင္းထားႏုိင္သူ ျဖစ္ပါလိမ့္မည္။
● ထို႕ေၾကာင့္လည္း မည္သည့္ႏုိင္ငံ၊ မည္သည့္တပ္မေတာ္ကမွ မိမိတို႔၏ လက္နက္မ်ားကို ရက္ရက္ေရာေရာ ၾကည့္ရႈေစ ဟု ခြင့္မျပဳၾကပါ။ ဒီမိုကေရစီႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်န္ပီယံႀကီး ျဖစ္ေသာ အေမရိကန္ႏိုင္ငံတြင္လည္း လက္နက္ထုတ္လုပ္ေနမႈမ်ားကို သတင္းေထာက္မ်ားအား ေခၚယူ ျပသကာ "ဒါက ဒုံးထိပ္ဖူး ထုတ္တာ၊ ဒီစက္ေတြနဲ႔ ထုတ္တာ၊ ဒါက ဒုံးပဲ့ထိန္း၊ ဒီမွာ ေအရိုဒိုင္းနမစ္က ဘယ္လို" စသည္အားျဖင့္ ရွင္းလင္းမႈမ်ား မည္သည့္အခါမွ မျပဳလုပ္ပါ။ စစ္လက္နက္ဆိုင္ရာ စာေစာင္မ်ားတြင္ ထည့္သြင္းေဖာ္ျပၾကရာတြင္လည္း အဓိက နည္းပညာကို လွ်ဳိ႕၀ွက္ထားၾကေလ့ ရွိပါသည္။ ပညာရွင္မ်ားက မွန္းဆေရးသားၾကသည္က မ်ားပါသည္။
● စစ္သေဘာတရားမ်ား တုိးတက္ေျပာင္းလဲလာခဲ့ေသာ္လည္း လူအင္အားတူလွ်င္ ေျမပိုင္ႏိုင္ကၽြမ္းက်င္သူ၊ ေျမပိုင္ႏိုင္ကၽြမ္းက်င္သူခ်င္း တူလွ်င္ စစ္လက္နက္သာသူ၊ စစ္လက္နက္ခ်င္းတူလွ်င္ နည္းပညာသာသူက အသာစီးရစျမဲ ဟူေသာ စစ္ေအာင္ႏုိင္ေရး သေဘာတရားမွာ ေျပာင္းလဲျခင္း မရွိပါ။ တစ္ဘက္နည္းပညာကို သာလြန္ေသာ နည္းပညာမ်ား ဆင့္ကဲတိုးတက္ထုတ္လုပ္ျခင္းျဖင့္ ယေန႔ကမာၻလုံးဆိုင္ရာ စစ္လက္နက္နည္းပညာမ်ားမွာ အျခားေသာ နည္းပညာတို႔ထက္ ထိပ္တန္းေရာက္ေနသည္မွာ အထင္အရွားပင္ ျဖစ္သည္။ (စစ္လက္နက္သုေတသနသည္ နည္းပညာေလာကကို ဦးေဆာင္သည့္ ဥပမာကို ယေန႔ အသုံးျပဳေနေသာ World Wide Web အင္တာနက္ကိုၾကည့္လွ်င္ သိရွိႏိုင္ပါလိမ့္မည္။ အင္တာနက္ကြန္ယက္သည္ မူလက တပ္မေတာ္တြင္ စစ္ဘက္ဆုိင္ရာကြန္ယက္အျဖစ္ စတင္သုံးစြဲခဲ့ျခင္းသာ ျဖစ္ပါသည္။)
● မည္သည့္ဒီမိုကေရစီႏုိင္ငံမွ် ပြင့္လင္းျမင္သာစြာျဖင့္ စစ္လက္နက္စက္ရုံမ်ားကို သတင္းေထာက္မ်ား ေခၚ၍ ျပသရိုး ထုံးစံမရွိပါ။ ဓါတုလက္နက္ ထုတ္လုပ္သည္ ဟု ဆိုႏိုင္ရန္အတြက္ သတင္းေထာက္မ်ားက Investigate လုပ္သည္ ဆိုလွ်င္ ဆီးရီးယား နမူနာကို ၾကည့္ရန္ လိုအပ္ပါလိမ့္မည္။ ဓါတ္ေငြ႕မ်ားေၾကာင့္ လူအမ်ား ေသေၾကမႈမ်ား၊ မေသခင္တြင္ ျဖစ္ေပၚခဲ့ေသာ လကၡဏာမ်ားကို ၾကည့္၍ ဓါတုဓါတ္ေငြ႕ ဟုတ္ မဟုတ္ ပညာရွင္မ်ား၏ အယူအဆကို ယူၾကရပါသည္။ ယင္းစက္ရုံ၊ လက္နက္တို႔၏ သြင္ျပင္လကၡဏာ၊ သေဘာသဘာ၀၊ စက္ရုံ၀န္ထမ္းတို႔၏ ၀တ္စားဆင္ယင္မႈ၊ လႈပ္ရွားေဆာင္ရြက္မႈ စသည္တို႔ကို နက္နက္နဲနဲ ရွာေဖြစူးစမ္းရပါသည္။ တိက်ခိုင္မာေသာ အေထာက္အထားမ်ား ရရွိမွသာ ဓါတုလက္နက္ ဟု အမည္တပ္ ေရးသားၾကျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
● တစ္ဖန္ ဆီးရီးယားတြင္ ဓါတုလက္နက္ ရွိသည္ ဟု အတည္ျပဳႏိုင္ျပီးသည့္ေနာက္ ႏုိင္ငံတကာသေဘာတူညီခ်က္ ရယူျခင္းမရွိဘဲ စစ္ေရးအရ ၀င္ေရာက္တိုက္ခိုက္ရန္အတြက္ သမၼတအိုဘားမားကိုယ္တိုင္ ကြန္ဂရက္ကို တင္ျပခဲ့သည္ကို သတိခ်ပ္ေစလိုပါသည္။ ဘုရွ္ဂ်ဴနီယာလက္ထက္တြင္ အီရတ္ကို တစ္ဘက္သတ္၀င္ေရာက္တုိက္ခိုက္ခဲ့သည္မွာလည္း ဓါတုလက္နက္အေၾကာင္းျပခ်က္သာ ျဖစ္ပါသည္။ ဘုရွ္နမူနာေၾကာင့္ အိုဘားမား ဆီးရီးယားကို ခ်က္ခ်င္း ၀င္မတိုက္ခဲ့ျခင္းသာ ျဖစ္ပါသည္။
● ယူနတီ ဂ်ာနယ္ကိစၥတြင္ အခ်က္အလက္မခိုင္မာ၊ တိက်ေသာအေထာက္အထားမရွိ၊ စက္ရုံျပင္ပဓါတ္ပုံမ်ားရိုက္ယူျပီး ေဒသခံရြာသူရြာသားမ်ား ေျပာစကားကို ခိုင္မာေသာ အရင္းအျမစ္သဖြယ္ အသုံးျပဳ၍ ဓါတုလက္နက္စက္ရုံဟု ေဖာ္ျပခဲ့ျခင္းမွာ ယင္းဂ်ာနယ္၏ အရည္အေသြးသာ ျဖစ္ပါသည္။ အဆိုပါကိစၥကို မွားယြင္းေၾကာင္း အထင္အရွား ျပႏိုင္စိမ့္ေသာငွာ စက္ရုံဆိုင္ရာအခ်က္အလက္မ်ားကို ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ ရွိစြာျဖင့္ ဖြင့္ခ်ျပသရန္လည္း အေၾကာင္းမရွိပါ။ ယေန႕ေခတ္တြင္ ၁ စင္တီမီတာ Resolution ေဖာ္ႏိုင္ေသာ ေထာက္လွမ္းေရးုျဂဳိလ္တုမ်ား ထြက္ေပၚေနျပီ ျဖစ္သည္ႏွင့္အညီ ဓါတုလက္နက္ စီမံကိန္း ရွိလွ်င္ မွတ္တမ္းဆိုးမ်ား ရွိခဲ့ေသာ ႏိုင္ငံအေနျဖင့္ ဖုံးဖိထား၍ မရပါ။
● ျမန္မာႏို္င္ငံသည္ သမၼတႀကီးလက္ထက္တြင္ လူ႔အခြင့္အေရးျမွင့္တင္မႈမ်ား ေဆာင္ရြက္ေနသည့္ အားေလ်ာ္စြာ အက်ဥ္းေထာင္မ်ားသို႔လည္း ICRC ႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရးကိုယ္စားလွယ္မ်ား သြားေရာက္ၾကည့္ရႈခြင့္ ေပးလ်က္ ရွိပါသည္။ ဒီမိုကေရစီခ်န္ပီယံ အေမရိကန္ကို ဥပမာျပဳရလွ်င္ ဂြါတာနာမိုအက်ဥ္းေထာင္အတြင္း မည္သည့္ ျပင္ပသူစိမ္းမ်ား ေရာက္ရွိခဲ့ပါသနည္း ေထာက္ျပလိုပါသည္။ အမ်ဳိးသားလုံျခဳံေရးကိစၥမွာ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈႏွင့္ မသက္ဆိုင္၊ သီးသန္႔ ျဖစ္ပါသည္။
● ယူနတီဂ်ာနယ္၏ လက္နက္စက္ရုံကိစၥ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ ရွိရွိ ခ်ျပရန္ ေျပာၾကားမႈမ်ား မ်ားျပားလာေနသျဖင့္ အမ်ဳိးသားလုံုျခဳံေရးကိစၥကို အမ်ဳိးသားလုံျခဳံေရးကိစၥ ဟု သိျမင္နားလည္ၾကေစရန္အတြက္ ယခုကဲ့သို႔ အက်ယ္တ၀င့္ ရွင္းလင္းရျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ အေတာ္အသင့္ နားလည္သေဘာေပါက္ၾကလိမ့္မည္ ဟုလည္း ေမွ်ာ္လင့္ပါသည္။
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
2 comments:
myanmarexpressမွ တာဝန္ခံ ခင္ဗ်ာ
သတင္း ဆိုဒ္ ေတြ သတင္ ပို ခ်င္ လ်င္
ဘယ္ လိုပို႔ရ မလဲ
ပြင့္လင္းခိုင္းတဲေကာင္ေတြက ေခြးေလာက္အသိမရွိတဲ႔ေကာင္၊ အမ်ိဳးသားအေရးနားမလည္ေကာင္၊ ႏုိင္ငံခ်စ္စိတ္ မရွိတဲ႔အေကာင္ေတြ သတ္ပစ္ဖို႔ေကာင္းတယ္။
Post a Comment
https://www.facebook.com/MyanmarExpress တြင္ သတင္းမ်ား ဆက္လက္ဖတ္ရႈရန္