From : the voice
အေမရိကန္ျမန္မာ ကုန္သြယ္မႈလမ္းေၾကာင္းသစ္ ဟူေသာ ဦးတည္ခ်က္ျဖင့္ ျမန္မာ့ေျမသို႔ Chevron, Asia Global Xpress, e-bay, Google, McDonalds, KFC အစရွိသည့္ နာမည္ေက်ာ္ အေမရိကန္ လုပ္ငန္းရွင္မ်ား တစ္စုတစ္ေဝးတည္း ေရာက္ႏွင့္ေနၿပီျဖစ္သည္။ ႏွစ္ႏုိင္ငံကုန္သြယ္ေရး အတြက္ ေရွ႕ဆက္ရန္ လုပ္ငန္းမ်ားကို အျပဳသေဘာ ေဆာင္ရြက္ေဆြးေႏြး ခဲ့ၾကေသာ္လည္း လက္ေတြ႔ အေကာင္အထည္ေဖာ္ ေဆာင္ရြက္ရန္ လုိအပ္ခ်က္မ်ား၊ အေမရိကန္ကုန္သည္မ်ား၏ စိတ္ဝင္စားမႈ အေျခအေန၊ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္ အခက္အခဲ၊ ႏွစ္ဖက္အစိုးရ ျဖည့္ဆည္းေပးရမည့္ လုပ္ငန္းေဆာင္တာမ်ား၊ ႏုိင္ငံသားမ်ား ျပင္ဆင္ထားရမည့္ လုိအပ္ခ်က္မ်ားကို အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု နယူးေယာက္ၿမိဳ႕တြင္ ဆယ္ႏွစ္ၾကာ ေနထိုင္၍ MS GLOBAL အမည္ရွိ စီးပြားေရးအႀကံေပး ဝန္ေဆာင္မႈလုပ္ငန္းကို ဦးစီးလုပ္ကိုင္ေနေသာ ျမန္မာလူမ်ဳိး ဦးေအာင္စုိးလြင္ (ခ) Mr. Sammy Samuel အား ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းမႈ မ်ားကို ေကာက္ႏုတ္ ေဖာ္ျပအပ္ပါသည္။
Voice : အေမရိကန္လုပ္ငန္းရွင္ ေတြက ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံ မႈလုပ္ဖုိ႔ အဓိကဘာေတြ လုိအပ္ပါသလဲ။
Sammy : အဓိကကေတာ့ အခ်ိန္ပဲ။ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ ကိစၥေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အခုအခ်ိန္မွာ ျမန္မာျပည္သူေတြရဲ႕ အျမင္ကေတာ့ ဘာမွလည္း မထူးျခားေသးဘူး။ ဒီမွာ ေဆြးေႏြးပြဲေတြ လုပ္တယ္၊ ညီလာခံေတြ လုပ္တယ္။ ဒါေပမဲ့ ဘာမွ မထူးျခားဘူးေပါ့။ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ ဇူလုိင္လ တုန္းကလည္း အေမရိကန္ကုန္သည္ ေတြနဲ႔ အာဆီယံကုန္သည္ေတြ အစည္းအေဝးလုပ္ၾကေသးတယ္။ ၿပီးေတာ့ တကယ္တမ္း အလုပ္ျဖစ္လားဆုိေတာ့ ဘာမွလဲ မျဖစ္ေသးဘူး။ ျမန္မာျပည္သူေတြ ေျပာၾကတာ Dell ေတြမလာေသးဘူး၊ Apple ေတြမလာေသးဘူးေပါ့။ အဲ့ဒါေတြလာဖုိ႔ အဆင့္ေတြအမ်ားႀကီး က်န္ေသးတယ္၊ အခ်ိန္ေတြအမ်ားႀကီး လုိေသးတာေပါ့ေနာ္။ အခုလုပ္တဲ့ အေမရိကန္-ျမန္မာကုန္သြယ္ေရး လမ္းေၾကာင္းသစ္ေဆြးေႏြးပြဲ ကလည္း အစေပါ့။ ပထမဦးဆံုး အဆင့္ပဲရွိပါေသးတယ္။ ေန႔ခ်င္းညခ်င္း ျဖစ္လာဖုိ႔က လုိအပ္ခ်က္ ေတြရွိေနေသးတယ္။ အေမရိကန္ဘက္က လုိအပ္တာေတြရွိေနသလုိ ျမန္မာအစိုးရ ဘက္ကလည္း လိုအပ္တာေတြရွိေနပါ ေသးတယ္။
Voice : ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕လိုအပ္ခ်က္ ေတြက ဘာေတြျဖစ္မလဲ။
Sammy : ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕လိုအပ္ခ်က္ ေတြက Infrastructure အေျခခံ အေဆာက္အဦေတြ၊ အေျခခံ ဝန္ေဆာင္မႈေတြ လုိအပ္တယ္။ အခုဆိုဒီမွာ မီးခဏ ခဏပ်က္ေနတာပဲ။ လွ်ပ္စစ္မီး မမွန္ေတာ့ ဟိုဘက္ႏုိင္ငံက အထူးသျဖင့္ ကုန္ထုတ္လုပ္မႈ လုပ္ငန္းႀကီးေတြ လည္ပတ္ဖုိ႔ ေတာ္ေတာ္ အခက္အခဲရွိတယ္။ ေနာက္တစ္ခုက ကြၽမ္းက်င္လုပ္သား အားနည္းတာ။ ဒီမွာေတာ့ ကိုယ့္လုပ္ငန္းနဲ႔ ကိုယ့္လုပ္သားေတြနဲ႔ အဆင္ေျပသလို လည္ပတ္ေနႏိုင္ေပမယ့္ တစ္ဖက္ က ႏုိင္ငံျခားသားကုမၸဏီေတြ အထူးသျဖင့္ အေမရိကန္ကကုမၸဏီ ဒီမွာ ပူးေပါင္းလုပ္ငန္း ေဆာင္ရြက္ေတာ့မယ္ ဆုိရင္ သင့္ေတာ္တဲ့ဘာသာစကား ကြၽမ္းက်င္ လုပ္သားေတြ၊ စီမံခန္႔ခြဲမႈ ဆုိင္ရာ ကြၽမ္းက်င္လုပ္သားေတြ အမ်ားႀကီး ရွိေနဖုိ႔ လိုအပ္ပါတယ္။ ဒီႏွစ္ခုကို ေက်ာ္လႊားႏုိင္မယ္ ဆုိရင္ေတာ့ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္ အဆင္ေျပသြားမွာပါ။ အေမရိကန္ ကုမၸဏီေတြ ေန႔ခ်င္းညခ်င္း ဒီကို ေရာက္လာဖုိ႔က မျဖစ္ႏုိင္ေသးပါဘူး။
Voice : အခု အေမရိကန္ကုန္သည္ ေတြနဲ႔ ျမန္မာ ကုန္သည္ေတြ ေတြ႔ၾကတဲ့ ပြဲက ပထမဦးဆံုး အဆင့္ဆုိေတာ့ ဘယ္ေလာက္ အက်ဳိးသက္ေရာက္မႈ ရွိႏုိင္မလဲ။
Sammy : ေတာ္ေတာ္ေလး အက်ဳိးသက္ေရာက္မႈ ရွိပါတယ္။ ကုန္သည္ေတြ ထဲမွာ တခ်ဳိ႕က သူတုိ႔အေနနဲ႔ ပထမဦး ဆံုးအႀကိမ္ လာေရာက္လာၾကတာေတြ လည္းရွိေတာ့ သူတုိ႔အတြက္ ေလ့လာ သလိုျဖစ္မယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ စီးပြားေရး အေျခအေနနဲ႔ ျဖစ္ႏုိင္ေျခရွိတဲ့ အလားအလာေကာင္း ေတြကို သိသြားႏုိင္မွာပါ။ ေနာက္လည္း ဒီလုိေဆြးေႏြးပြဲေတြ လုပ္သြားဖုိ႔ ရွိပါေသးတယ္။ ဒါေပမဲ့ အခ်ိန္ အကန္႔အသတ္တစ္ခု ထိပဲေပါ့။ ေနာက္ပိုင္းက်ရင္ တကယ္လက္ေတြ႔ လုပ္မွပဲ ပိုၿပီးထိေရာက္မယ္။ ျပည္တြင္း က ကုမၸဏီေတြနဲ႔ ေတြ႔မယ္။ ကိုယ္တုိင္ ကြင္းဆင္းလုပ္မွ ရေတာ့မွာ။ ဒီေဆြးေႏြး ပြဲက ေကာင္းတယ္ဆုိတာ ဒီမွာလူစံုတယ္၊ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္ေတြ အခ်င္းခ်င္း ရင္းႏွီးမႈယူမယ္။ ေနာက္ပိုင္း ႏွစ္ဦး ႏွစ္ဖက္ညႇိၾကမယ္။ လုပ္ငန္းေတြပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ႏုိင္တယ္ေပါ့။
Voice : အဲဒီလုိေတြလုပ္ငန္း အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖုိ႔ အခ်ိန္ဘယ္ ေလာက္ေလာက္ယူရဦးမွာလဲ။
Sammy : အခ်ိန္ကေတာ့ ရင္းႏွီး ျမႇဳပ္ႏွံတဲ့ က႑ေတြ ေပၚမွာပဲ မူတည္ တယ္။ က႑အလုိက္ ကြာျခားသြားတာ ပါပဲ။ တခ်ဳိ႕ကုန္ထုတ္လုပ္မႈ ကုမၸဏီ ေတြဆုိ ဒီလုိျပႆနာေတြ ရွိတယ္။ တခ်ဳိ႕ကုမၸဏီေတြဆုိ စစဝင္စမွာ ႐ံုးခန္း အေသးေလးတစ္ခု ဖြင့္မယ္။ လူငါး ေယာက္ေလာက္နဲ႔ေပါ့။ ဒါကေတာ့ တကယ္တမ္း လုပ္ငန္းႀကီးလည္ပတ္ ေနၾကတာ မဟုတ္ဘဲ ေနာက္ပုိင္းမွာ အခ်ိန္နည္းနည္းယူၿပီး တစ္ဆင့္ၿပီး တစ္ဆင့္ လုပ္သြားမွာေပါ့။ တစ္ခါတည္း ဟိုဘက္ကေန လူအေယာက္တစ္ရာေလာက္ ေခၚလာၿပီး လုပ္ငန္းအႀကီးအက်ယ္ စဖို႔ဆုိတာ မျဖစ္ႏုိင္ေလာက္ေသးပါဘူး။ အခ်ိန္ တခ်ဳိ႕ေစာင့္ရဦးမယ္။ ကြၽန္ေတာ့္ အထင္ေတာ့ အနည္းဆံုး ငါးႏွစ္နဲ႔အထက္ အနည္းဆံုးေစာင့္ရမယ္။ ဘာျဖစ္လုိ႔လဲ ဆုိေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ဘက္က လုိအပ္ ခ်က္ရွိသလို သူတုိ႔ဘက္ကလည္း လုိအပ္ခ်က္ေတြ ရွိေနေသးတယ္။
Voice : သူတုိ႔ဘက္ကလုိအပ္ခ်က္ ဆုိတာ ဘယ္လုိမ်ဳိးလဲ။
Sammy : သူတုိ႔ဘက္ကလုိအပ္ ခ်က္ဆုိတာ အခုအေမရိကန္က ဆန္ရွင္ (စီးပြားေရးပိတ္ဆုိ႔မႈ) အျပည့္အဝ႐ုပ္ သိမ္းေသးတာ မဟုတ္ေတာ့ သူတုိ႔ဆီက ေငြလႊဲရတာ ေတာ္ေတာ္ခက္တယ္။ ျပႆနာ အမ်ားႀကီးရွိတယ္။ ေငြလႊဲရင္ ဒီမွာလက္ခံမယ့္သူ မရွိဘူး။ အဲဒီေတာ့ စင္ကာပူလို၊ ထိုင္းလိုႏိုင္ငံေတြကို ၾကားခံၿပီး လႊဲေနရတယ္။ သူတို႔ဘက္ကလည္း ေလွ်ာ့လာပါတယ္။ ဒီဘက္က ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြကို တိုးတက္လာေလ သူတို႔ဘက္ကလည္း ပိတ္ဆို႔မႈေတြ ပိုၿပီးေလွ်ာ့လာဖို႔ ရွိပါတယ္။
Voice : ျမန္မာႏိုင္ငံ ႏိုင္ငံျခား ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ ဥပေဒ၊ နည္းဥပေဒနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ အေမရိကန္ ကုန္သည္ေတြကေရာ ေက်နပ္မႈရွိရဲ႕လား။
Sammy : အခုေနာက္ဆံုး ႏိုဝင္ဘာမွာ အတည္ျပဳလိုက္တဲ့ ႏိုင္ငံျခား ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ ဥပေဒက ေတာ္ေတာ္ေလး မွ်တတယ္။ အေထာက္အပံ့ ျဖစ္ေစပါ တယ္။ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားလည္း လက္ခံၾကပါတယ္။ သူတို႔ထင္ထားတာ ေတြနဲ႔ အျပည့္အဝ ကိုက္ညီမႈမရွိေတာင္ အတိုင္းအတာတစ္ခု အေနနဲ႔ေတာ့ ေက်နပ္မႈရွိၾကပါတယ္။
Voice : အခု ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ
Sammy : အမွန္ေတာ့ အခုလို ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ စီးပြားေရး ဦးေမာ့စျပဳလာ တဲ့အခ်ိန္မွာ ႏိုင္ငံျခားသားေတြကို ၁၀၀ ရာခိုင္ႏႈန္း လုပ္ပိုင္ခြင့္ ေပးလိုက္လို႔ ဘယ္လိုမွမျဖစ္ဘူး။ ဥပမာ-ခရီးသြား လုပ္ငန္းလိုဟာမ်ဳိးကို ၁၀၀ ရာခိုင္ႏႈန္း လုပ္ပိုင္ခြင့္ေပးလို႔ သူက အင္တိုက္ အားတိုက္ အလံုးအရင္း ဝင္လုပ္ေနရင္ ျပည္တြင္းက ခရီးသြားလုပ္ငန္း ေသးေသးေလးေတြ ၿပိဳလဲသြားလိမ့္မယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ အစိုးရက အားလံုးမွ်မွ်တတ ျဖစ္ေအာင္ နည္းဥပေဒ ခ်မွတ္ထားတာ ပဲ။ ကြၽန္ေတာ္ကေတာ့ လက္ခံပါတယ္။
Voice : အစ္ကိုက အခုလက္ရွိဒီမွာလည္း လုပ္ငန္းရွိတယ္။ အေမရိကန္ မွာလည္း လုပ္ငန္းလုပ္ေနတာ ဆိုေတာ့ ဒီမွာလုပ္ငန္းတစ္ခု မွတ္ပံုတင္ဖို႔ အဆင့္ဆင့္ ေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြ၊ အခ်ိန္ၾကာတာေတြ၊ အခက္အခဲေတြ ႀကံဳေတြ႔ေနရေသးလား။
Sammy : ဟုတ္ပါတယ္။ အရင္ကေတာ့ ျပည္တြင္းေရာ၊ ႏိုင္ငံျခား ရင္းႏွီး ျမႇဳပ္ႏွံမႈလုပ္ငန္းေတြေရာ လုပ္ဖို႔ မွတ္ပံု တင္တဲ့အခါ အဆင့္ဆင့္ ေဆာင္ရြက္ေန ရတာေတြ အခက္အခဲေတြ ရွိခဲ့ပါတယ္။ အခုေတာ့ ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရက တတ္ႏိုင္သမွ် အျမန္ဆံုးျဖစ္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ ေပးေနပါတယ္။ အရင္လို အခက္အခဲ သိပ္မရွိေတာ့ပါဘူး။ အခု သူတို႔ေတြ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံၾကမယ္ဆို ကြၽန္ေတာ္တို႔ ဘက္က ေပးဆပ္ရမယ့္ အေျခခံ အေဆာက္အဦပိုင္း ဒါေတြလည္း အစိုးရ ဘက္က အကုန္လံုး မဟုတ္ေတာင္ တခ်ဳိ႕တစ္ဝက္ကေတာ့ ေျပလည္ေနပါၿပီ။ အမွန္ေတာ့ အစိုးရဘက္ကတင္မဟုတ္ ဘဲ ျပည္သူေတြဘက္ကေရာ ကိုယ္ရည္ ကိုယ္ေသြး အားေကာင္းၿပီး ကြၽမ္းက်င္ လုပ္သားေတြျဖစ္ေနဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။
Voice : အခု အေမရိကန္-ျမန္မာ ကုန္သြယ္ေရး လမ္းေၾကာင္းသစ္ စတင္ လိုက္တာဟာ ေရွ႕ဆက္သြားမယ့္ အလားအလာေကာင္းေတြ ရွိေနလား။ ဒါမွမဟုတ္ အလယ္အလတ္မွာပဲရွိေန ေသးတာလား။
Sammy : အခု အေျခအေနကေတာ့ အလယ္အလတ္မွာပဲ ရွိေနပါေသးတယ္။ အခုက ကြၽန္ေတာ္ေျပာျပသလို ကြၽန္ေတာ္ နဲ႔ သိတဲ့ မိတ္ေဆြေတြက ေမးတယ္။ ဘယ္မွာလဲ Dell ေတြ လာသြားတယ္၊ Apple ေတြလာသြားတယ္။ ဘယ္မွာလဲ စက္႐ံုလည္း မဖြင့္ၾကေသးဘူး။ ဘာညာ ေပါ့။ တကယ္တမ္း သူတို႔ဘက္ကိုပဲ အျပစ္တင္ေနလို႔မရဘူး။ ကိုယ့္ဘက္မွာ လည္း ဘာမွျပည့္စံုေသးတာ မဟုတ္ဘူး။ အခုဆိုၾကည့္ ဒီမွာ မီးေတြ ခဏခဏ ပ်က္ေနေတာ့ Dell တို႔၊ Apple တို႔လို စက္႐ံုႀကီးေတြ လာလည္ပတ္ဖို႔ ဘယ္လိုမွ မျဖစ္ႏိုင္ဘူး။ ေနာက္ဒီမွာ ကြက္လပ္ေတြ၊ လိုအပ္ခ်က္ေတြ အမ်ား ႀကီးရွိေနတယ္။ လူေတြမွာေရာ၊ လုပ္ငန္း စဥ္ေတြမွာေရာ ဒါေၾကာင့္ အဲဒါေတြ အရင္ျဖည့္ဆည္းလိုက္ရင္ေတာ့ ေတာ္ေတာ္ အဆင္ေျပသြားမွာပါ။ သူတို႔ဘက္က လည္း လိုအပ္တာျဖည့္ဆည္းမယ္၊ ကိုယ့္ဘက္လည္း ျဖည့္ဆည္းလိုက္မယ္ ဆိုရင္ အလြန္ဆံုး ေလးငါးႏွစ္ပါပဲ။ တ႐ုတ္လို၊ ဗီယက္နမ္လိုျဖစ္ဖို႔က သိပ္ မၾကာေတာ့ပါဘူး။
Voice : အေမရိကန္က ေရနံတူးေဖာ္ေရးနဲ႔ နာမည္ႀကီးေနတာ ဆိုေတာ့ အခုေနာက္လဆို စြမ္းအင္ဝန္ႀကီးဌာနက ေလလံေခၚဖို႔ရွိတယ္။ အဲဒီမွာအေမရိကန္ ကုမၸဏီေတြ ပါဝင္သြားဖို႔ ရွိလား။
Sammy : ရွိတယ္။ အနည္းဆံုး သံုးေလးခုေတာ့ ရွိေနတာေသခ်ာတယ္။ အရင္ကေတာ့ Total တို႔ PPT တို႔က ျမန္မာ့ေရနံေလာကမွာ လႊမ္းမိုးထား တာေပါ့။ အခုေတာ့ အလယ္အလတ္ ကုမၸဏီ သံုးခုေလာက္ ကေတာ့ ေသခ်ာ ေပါက္လာဖို႔ရွိတယ္။ ေနာက္လအတြင္း မွာ နာမည္စာရင္း သိရပါလိမ့္မယ္။
Voice : ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ
Sammy : လိုအပ္ခ်က္ကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံ ဘဏ္ေတြအေနနဲ႔ အမ်ားႀကီး ရွိေနတယ္။ အမ်ားႀကီး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲဖို႔ လိုအပ္တယ္။ အထူးသျဖင့္ ဝန္ေဆာင္မႈ ေတြ ကြၽန္ေတာ္တို႔ အခုဒီကဘဏ္ေတြ က ျပည္တြင္းမွာပဲ ျမန္မာ့နည္း ျမန္မာ့ဟန္နဲ႔ လည္ပတ္ေနတာ အဆင္ေျပေပမယ့္ ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ
Voice : ဒါေပမဲ့ ၿပီးခဲ့တဲ့ ၂၂ ရက္ က အေမရိကန္အစိုးရက AGD အပါအဝင္ ဘဏ္ေလးခုကို Sanction ႐ုပ္သိမ္း လိုက္ပါတယ္။ အဲဒါေလာက္ လုပ္႐ံုနဲ႔ အဆင္မေျပဘူးလား။
Sammy : အဲဒီေလာက္နဲ႔ေတာ့ အဆင္ မေျပဘူး။ ဒီမွာ ဟိုႏိုင္ငံကဘဏ္ေတြ တစ္ခုမွမရွိဘူး။ နာမည္ႀကီးဘဏ္ေတြ City Bank လိုဟာမ်ဳိးေတြ မရွိဘူး။ ဟိုဘက္က အေမရိကန္ဘဏ္ တစ္ခုခု ကေန ဒီက AGD ဘဏ္ကို ေငြလႊဲဖို႔ဆိုတာ လံုးဝ အဆင္မေျပတဲ့ကိစၥပဲ။ နည္းစနစ္ ႏွစ္ခုက အခ်င္းခ်င္း တူမွမတူတာ။ ၿပီးေတာ့ အေမရိကန္တစ္ေယာက္က သူယံုၾကည္စိတ္ခ်ရတဲ့ ဘဏ္နဲ႔ပဲ ဆက္သြယ္ လုပ္ခ်င္တာေပါ့။ ဒါဘယ္ႏိုင္ငံျခားသားမဆိုပါ။ အခုေတာ့ စင္ကာပူ ကေတာ့ အမ်ားဆံုးၾကားခံေပါ့။ ေငြ လႊဲတဲ့အခါမွာ ေနာက္ပိုင္း လုပ္ငန္းႀကီးေတြလုပ္မယ္။ ေငြေၾကးပမာဏမ်ား လာၿပီဆိုရင္ ဒီလိုၾကားခံနဲ႔ လႊဲတာက ဘယ္လိုမွအဆင္မေျပ ေတာ့ျပန္ဘူး။ အဲဒီေတာ့ ဒါေလးေတြေတာ့ ညႇိႏိႈင္း ေဆာင္ရြက္ေပးေစခ်င္တယ္။
www.MyanmarExpress.net
အေမရိကန္ျမန္မာ ကုန္သြယ္မႈလမ္းေၾကာင္းသစ္ ဟူေသာ ဦးတည္ခ်က္ျဖင့္ ျမန္မာ့ေျမသို႔ Chevron, Asia Global Xpress, e-bay, Google, McDonalds, KFC အစရွိသည့္ နာမည္ေက်ာ္ အေမရိကန္ လုပ္ငန္းရွင္မ်ား တစ္စုတစ္ေဝးတည္း ေရာက္ႏွင့္ေနၿပီျဖစ္သည္။ ႏွစ္ႏုိင္ငံကုန္သြယ္ေရး အတြက္ ေရွ႕ဆက္ရန္ လုပ္ငန္းမ်ားကို အျပဳသေဘာ ေဆာင္ရြက္ေဆြးေႏြး ခဲ့ၾကေသာ္လည္း လက္ေတြ႔ အေကာင္အထည္ေဖာ္ ေဆာင္ရြက္ရန္ လုိအပ္ခ်က္မ်ား၊ အေမရိကန္ကုန္သည္မ်ား၏ စိတ္ဝင္စားမႈ အေျခအေန၊ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္ အခက္အခဲ၊ ႏွစ္ဖက္အစိုးရ ျဖည့္ဆည္းေပးရမည့္ လုပ္ငန္းေဆာင္တာမ်ား၊ ႏုိင္ငံသားမ်ား ျပင္ဆင္ထားရမည့္ လုိအပ္ခ်က္မ်ားကို အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု နယူးေယာက္ၿမိဳ႕တြင္ ဆယ္ႏွစ္ၾကာ ေနထိုင္၍ MS GLOBAL အမည္ရွိ စီးပြားေရးအႀကံေပး ဝန္ေဆာင္မႈလုပ္ငန္းကို ဦးစီးလုပ္ကိုင္ေနေသာ ျမန္မာလူမ်ဳိး ဦးေအာင္စုိးလြင္ (ခ) Mr. Sammy Samuel အား ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းမႈ မ်ားကို ေကာက္ႏုတ္ ေဖာ္ျပအပ္ပါသည္။
Voice : အေမရိကန္လုပ္ငန္းရွင္ ေတြက ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံ မႈလုပ္ဖုိ႔ အဓိကဘာေတြ လုိအပ္ပါသလဲ။
Sammy : အဓိကကေတာ့ အခ်ိန္ပဲ။ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ ကိစၥေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အခုအခ်ိန္မွာ ျမန္မာျပည္သူေတြရဲ႕ အျမင္ကေတာ့ ဘာမွလည္း မထူးျခားေသးဘူး။ ဒီမွာ ေဆြးေႏြးပြဲေတြ လုပ္တယ္၊ ညီလာခံေတြ လုပ္တယ္။ ဒါေပမဲ့ ဘာမွ မထူးျခားဘူးေပါ့။ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ ဇူလုိင္လ တုန္းကလည္း အေမရိကန္ကုန္သည္ ေတြနဲ႔ အာဆီယံကုန္သည္ေတြ အစည္းအေဝးလုပ္ၾကေသးတယ္။ ၿပီးေတာ့ တကယ္တမ္း အလုပ္ျဖစ္လားဆုိေတာ့ ဘာမွလဲ မျဖစ္ေသးဘူး။ ျမန္မာျပည္သူေတြ ေျပာၾကတာ Dell ေတြမလာေသးဘူး၊ Apple ေတြမလာေသးဘူးေပါ့။ အဲ့ဒါေတြလာဖုိ႔ အဆင့္ေတြအမ်ားႀကီး က်န္ေသးတယ္၊ အခ်ိန္ေတြအမ်ားႀကီး လုိေသးတာေပါ့ေနာ္။ အခုလုပ္တဲ့ အေမရိကန္-ျမန္မာကုန္သြယ္ေရး လမ္းေၾကာင္းသစ္ေဆြးေႏြးပြဲ ကလည္း အစေပါ့။ ပထမဦးဆံုး အဆင့္ပဲရွိပါေသးတယ္။ ေန႔ခ်င္းညခ်င္း ျဖစ္လာဖုိ႔က လုိအပ္ခ်က္ ေတြရွိေနေသးတယ္။ အေမရိကန္ဘက္က လုိအပ္တာေတြရွိေနသလုိ ျမန္မာအစိုးရ ဘက္ကလည္း လိုအပ္တာေတြရွိေနပါ ေသးတယ္။
Voice : ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕လိုအပ္ခ်က္ ေတြက ဘာေတြျဖစ္မလဲ။
Sammy : ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕လိုအပ္ခ်က္ ေတြက Infrastructure အေျခခံ အေဆာက္အဦေတြ၊ အေျခခံ ဝန္ေဆာင္မႈေတြ လုိအပ္တယ္။ အခုဆိုဒီမွာ မီးခဏ ခဏပ်က္ေနတာပဲ။ လွ်ပ္စစ္မီး မမွန္ေတာ့ ဟိုဘက္ႏုိင္ငံက အထူးသျဖင့္ ကုန္ထုတ္လုပ္မႈ လုပ္ငန္းႀကီးေတြ လည္ပတ္ဖုိ႔ ေတာ္ေတာ္ အခက္အခဲရွိတယ္။ ေနာက္တစ္ခုက ကြၽမ္းက်င္လုပ္သား အားနည္းတာ။ ဒီမွာေတာ့ ကိုယ့္လုပ္ငန္းနဲ႔ ကိုယ့္လုပ္သားေတြနဲ႔ အဆင္ေျပသလို လည္ပတ္ေနႏိုင္ေပမယ့္ တစ္ဖက္ က ႏုိင္ငံျခားသားကုမၸဏီေတြ အထူးသျဖင့္ အေမရိကန္ကကုမၸဏီ ဒီမွာ ပူးေပါင္းလုပ္ငန္း ေဆာင္ရြက္ေတာ့မယ္ ဆုိရင္ သင့္ေတာ္တဲ့ဘာသာစကား ကြၽမ္းက်င္ လုပ္သားေတြ၊ စီမံခန္႔ခြဲမႈ ဆုိင္ရာ ကြၽမ္းက်င္လုပ္သားေတြ အမ်ားႀကီး ရွိေနဖုိ႔ လိုအပ္ပါတယ္။ ဒီႏွစ္ခုကို ေက်ာ္လႊားႏုိင္မယ္ ဆုိရင္ေတာ့ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္ အဆင္ေျပသြားမွာပါ။ အေမရိကန္ ကုမၸဏီေတြ ေန႔ခ်င္းညခ်င္း ဒီကို ေရာက္လာဖုိ႔က မျဖစ္ႏုိင္ေသးပါဘူး။
Voice : အခု အေမရိကန္ကုန္သည္ ေတြနဲ႔ ျမန္မာ ကုန္သည္ေတြ ေတြ႔ၾကတဲ့ ပြဲက ပထမဦးဆံုး အဆင့္ဆုိေတာ့ ဘယ္ေလာက္ အက်ဳိးသက္ေရာက္မႈ ရွိႏုိင္မလဲ။
Sammy : ေတာ္ေတာ္ေလး အက်ဳိးသက္ေရာက္မႈ ရွိပါတယ္။ ကုန္သည္ေတြ ထဲမွာ တခ်ဳိ႕က သူတုိ႔အေနနဲ႔ ပထမဦး ဆံုးအႀကိမ္ လာေရာက္လာၾကတာေတြ လည္းရွိေတာ့ သူတုိ႔အတြက္ ေလ့လာ သလိုျဖစ္မယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ စီးပြားေရး အေျခအေနနဲ႔ ျဖစ္ႏုိင္ေျခရွိတဲ့ အလားအလာေကာင္း ေတြကို သိသြားႏုိင္မွာပါ။ ေနာက္လည္း ဒီလုိေဆြးေႏြးပြဲေတြ လုပ္သြားဖုိ႔ ရွိပါေသးတယ္။ ဒါေပမဲ့ အခ်ိန္ အကန္႔အသတ္တစ္ခု ထိပဲေပါ့။ ေနာက္ပိုင္းက်ရင္ တကယ္လက္ေတြ႔ လုပ္မွပဲ ပိုၿပီးထိေရာက္မယ္။ ျပည္တြင္း က ကုမၸဏီေတြနဲ႔ ေတြ႔မယ္။ ကိုယ္တုိင္ ကြင္းဆင္းလုပ္မွ ရေတာ့မွာ။ ဒီေဆြးေႏြး ပြဲက ေကာင္းတယ္ဆုိတာ ဒီမွာလူစံုတယ္၊ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္ေတြ အခ်င္းခ်င္း ရင္းႏွီးမႈယူမယ္။ ေနာက္ပိုင္း ႏွစ္ဦး ႏွစ္ဖက္ညႇိၾကမယ္။ လုပ္ငန္းေတြပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ႏုိင္တယ္ေပါ့။
Voice : အဲဒီလုိေတြလုပ္ငန္း အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖုိ႔ အခ်ိန္ဘယ္ ေလာက္ေလာက္ယူရဦးမွာလဲ။
Sammy : အခ်ိန္ကေတာ့ ရင္းႏွီး ျမႇဳပ္ႏွံတဲ့ က႑ေတြ ေပၚမွာပဲ မူတည္ တယ္။ က႑အလုိက္ ကြာျခားသြားတာ ပါပဲ။ တခ်ဳိ႕ကုန္ထုတ္လုပ္မႈ ကုမၸဏီ ေတြဆုိ ဒီလုိျပႆနာေတြ ရွိတယ္။ တခ်ဳိ႕ကုမၸဏီေတြဆုိ စစဝင္စမွာ ႐ံုးခန္း အေသးေလးတစ္ခု ဖြင့္မယ္။ လူငါး ေယာက္ေလာက္နဲ႔ေပါ့။ ဒါကေတာ့ တကယ္တမ္း လုပ္ငန္းႀကီးလည္ပတ္ ေနၾကတာ မဟုတ္ဘဲ ေနာက္ပုိင္းမွာ အခ်ိန္နည္းနည္းယူၿပီး တစ္ဆင့္ၿပီး တစ္ဆင့္ လုပ္သြားမွာေပါ့။ တစ္ခါတည္း ဟိုဘက္ကေန လူအေယာက္တစ္ရာေလာက္ ေခၚလာၿပီး လုပ္ငန္းအႀကီးအက်ယ္ စဖို႔ဆုိတာ မျဖစ္ႏုိင္ေလာက္ေသးပါဘူး။ အခ်ိန္ တခ်ဳိ႕ေစာင့္ရဦးမယ္။ ကြၽန္ေတာ့္ အထင္ေတာ့ အနည္းဆံုး ငါးႏွစ္နဲ႔အထက္ အနည္းဆံုးေစာင့္ရမယ္။ ဘာျဖစ္လုိ႔လဲ ဆုိေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ဘက္က လုိအပ္ ခ်က္ရွိသလို သူတုိ႔ဘက္ကလည္း လုိအပ္ခ်က္ေတြ ရွိေနေသးတယ္။
Voice : သူတုိ႔ဘက္ကလုိအပ္ခ်က္ ဆုိတာ ဘယ္လုိမ်ဳိးလဲ။
Sammy : သူတုိ႔ဘက္ကလုိအပ္ ခ်က္ဆုိတာ အခုအေမရိကန္က ဆန္ရွင္ (စီးပြားေရးပိတ္ဆုိ႔မႈ) အျပည့္အဝ႐ုပ္ သိမ္းေသးတာ မဟုတ္ေတာ့ သူတုိ႔ဆီက ေငြလႊဲရတာ ေတာ္ေတာ္ခက္တယ္။ ျပႆနာ အမ်ားႀကီးရွိတယ္။ ေငြလႊဲရင္ ဒီမွာလက္ခံမယ့္သူ မရွိဘူး။ အဲဒီေတာ့ စင္ကာပူလို၊ ထိုင္းလိုႏိုင္ငံေတြကို ၾကားခံၿပီး လႊဲေနရတယ္။ သူတို႔ဘက္ကလည္း ေလွ်ာ့လာပါတယ္။ ဒီဘက္က ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြကို တိုးတက္လာေလ သူတို႔ဘက္ကလည္း ပိတ္ဆို႔မႈေတြ ပိုၿပီးေလွ်ာ့လာဖို႔ ရွိပါတယ္။
Voice : ျမန္မာႏိုင္ငံ ႏိုင္ငံျခား ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ ဥပေဒ၊ နည္းဥပေဒနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ အေမရိကန္ ကုန္သည္ေတြကေရာ ေက်နပ္မႈရွိရဲ႕လား။
Sammy : အခုေနာက္ဆံုး ႏိုဝင္ဘာမွာ အတည္ျပဳလိုက္တဲ့ ႏိုင္ငံျခား ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ ဥပေဒက ေတာ္ေတာ္ေလး မွ်တတယ္။ အေထာက္အပံ့ ျဖစ္ေစပါ တယ္။ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားလည္း လက္ခံၾကပါတယ္။ သူတို႔ထင္ထားတာ ေတြနဲ႔ အျပည့္အဝ ကိုက္ညီမႈမရွိေတာင္ အတိုင္းအတာတစ္ခု အေနနဲ႔ေတာ့ ေက်နပ္မႈရွိၾကပါတယ္။
Voice : အခု ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ
Sammy : အမွန္ေတာ့ အခုလို ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ စီးပြားေရး ဦးေမာ့စျပဳလာ တဲ့အခ်ိန္မွာ ႏိုင္ငံျခားသားေတြကို ၁၀၀ ရာခိုင္ႏႈန္း လုပ္ပိုင္ခြင့္ ေပးလိုက္လို႔ ဘယ္လိုမွမျဖစ္ဘူး။ ဥပမာ-ခရီးသြား လုပ္ငန္းလိုဟာမ်ဳိးကို ၁၀၀ ရာခိုင္ႏႈန္း လုပ္ပိုင္ခြင့္ေပးလို႔ သူက အင္တိုက္ အားတိုက္ အလံုးအရင္း ဝင္လုပ္ေနရင္ ျပည္တြင္းက ခရီးသြားလုပ္ငန္း ေသးေသးေလးေတြ ၿပိဳလဲသြားလိမ့္မယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ အစိုးရက အားလံုးမွ်မွ်တတ ျဖစ္ေအာင္ နည္းဥပေဒ ခ်မွတ္ထားတာ ပဲ။ ကြၽန္ေတာ္ကေတာ့ လက္ခံပါတယ္။
Voice : အစ္ကိုက အခုလက္ရွိဒီမွာလည္း လုပ္ငန္းရွိတယ္။ အေမရိကန္ မွာလည္း လုပ္ငန္းလုပ္ေနတာ ဆိုေတာ့ ဒီမွာလုပ္ငန္းတစ္ခု မွတ္ပံုတင္ဖို႔ အဆင့္ဆင့္ ေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြ၊ အခ်ိန္ၾကာတာေတြ၊ အခက္အခဲေတြ ႀကံဳေတြ႔ေနရေသးလား။
Sammy : ဟုတ္ပါတယ္။ အရင္ကေတာ့ ျပည္တြင္းေရာ၊ ႏိုင္ငံျခား ရင္းႏွီး ျမႇဳပ္ႏွံမႈလုပ္ငန္းေတြေရာ လုပ္ဖို႔ မွတ္ပံု တင္တဲ့အခါ အဆင့္ဆင့္ ေဆာင္ရြက္ေန ရတာေတြ အခက္အခဲေတြ ရွိခဲ့ပါတယ္။ အခုေတာ့ ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရက တတ္ႏိုင္သမွ် အျမန္ဆံုးျဖစ္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ ေပးေနပါတယ္။ အရင္လို အခက္အခဲ သိပ္မရွိေတာ့ပါဘူး။ အခု သူတို႔ေတြ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံၾကမယ္ဆို ကြၽန္ေတာ္တို႔ ဘက္က ေပးဆပ္ရမယ့္ အေျခခံ အေဆာက္အဦပိုင္း ဒါေတြလည္း အစိုးရ ဘက္က အကုန္လံုး မဟုတ္ေတာင္ တခ်ဳိ႕တစ္ဝက္ကေတာ့ ေျပလည္ေနပါၿပီ။ အမွန္ေတာ့ အစိုးရဘက္ကတင္မဟုတ္ ဘဲ ျပည္သူေတြဘက္ကေရာ ကိုယ္ရည္ ကိုယ္ေသြး အားေကာင္းၿပီး ကြၽမ္းက်င္ လုပ္သားေတြျဖစ္ေနဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။
Voice : အခု အေမရိကန္-ျမန္မာ ကုန္သြယ္ေရး လမ္းေၾကာင္းသစ္ စတင္ လိုက္တာဟာ ေရွ႕ဆက္သြားမယ့္ အလားအလာေကာင္းေတြ ရွိေနလား။ ဒါမွမဟုတ္ အလယ္အလတ္မွာပဲရွိေန ေသးတာလား။
Sammy : အခု အေျခအေနကေတာ့ အလယ္အလတ္မွာပဲ ရွိေနပါေသးတယ္။ အခုက ကြၽန္ေတာ္ေျပာျပသလို ကြၽန္ေတာ္ နဲ႔ သိတဲ့ မိတ္ေဆြေတြက ေမးတယ္။ ဘယ္မွာလဲ Dell ေတြ လာသြားတယ္၊ Apple ေတြလာသြားတယ္။ ဘယ္မွာလဲ စက္႐ံုလည္း မဖြင့္ၾကေသးဘူး။ ဘာညာ ေပါ့။ တကယ္တမ္း သူတို႔ဘက္ကိုပဲ အျပစ္တင္ေနလို႔မရဘူး။ ကိုယ့္ဘက္မွာ လည္း ဘာမွျပည့္စံုေသးတာ မဟုတ္ဘူး။ အခုဆိုၾကည့္ ဒီမွာ မီးေတြ ခဏခဏ ပ်က္ေနေတာ့ Dell တို႔၊ Apple တို႔လို စက္႐ံုႀကီးေတြ လာလည္ပတ္ဖို႔ ဘယ္လိုမွ မျဖစ္ႏိုင္ဘူး။ ေနာက္ဒီမွာ ကြက္လပ္ေတြ၊ လိုအပ္ခ်က္ေတြ အမ်ား ႀကီးရွိေနတယ္။ လူေတြမွာေရာ၊ လုပ္ငန္း စဥ္ေတြမွာေရာ ဒါေၾကာင့္ အဲဒါေတြ အရင္ျဖည့္ဆည္းလိုက္ရင္ေတာ့ ေတာ္ေတာ္ အဆင္ေျပသြားမွာပါ။ သူတို႔ဘက္က လည္း လိုအပ္တာျဖည့္ဆည္းမယ္၊ ကိုယ့္ဘက္လည္း ျဖည့္ဆည္းလိုက္မယ္ ဆိုရင္ အလြန္ဆံုး ေလးငါးႏွစ္ပါပဲ။ တ႐ုတ္လို၊ ဗီယက္နမ္လိုျဖစ္ဖို႔က သိပ္ မၾကာေတာ့ပါဘူး။
Voice : အေမရိကန္က ေရနံတူးေဖာ္ေရးနဲ႔ နာမည္ႀကီးေနတာ ဆိုေတာ့ အခုေနာက္လဆို စြမ္းအင္ဝန္ႀကီးဌာနက ေလလံေခၚဖို႔ရွိတယ္။ အဲဒီမွာအေမရိကန္ ကုမၸဏီေတြ ပါဝင္သြားဖို႔ ရွိလား။
Sammy : ရွိတယ္။ အနည္းဆံုး သံုးေလးခုေတာ့ ရွိေနတာေသခ်ာတယ္။ အရင္ကေတာ့ Total တို႔ PPT တို႔က ျမန္မာ့ေရနံေလာကမွာ လႊမ္းမိုးထား တာေပါ့။ အခုေတာ့ အလယ္အလတ္ ကုမၸဏီ သံုးခုေလာက္ ကေတာ့ ေသခ်ာ ေပါက္လာဖို႔ရွိတယ္။ ေနာက္လအတြင္း မွာ နာမည္စာရင္း သိရပါလိမ့္မယ္။
Voice : ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ
Sammy : လိုအပ္ခ်က္ကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံ ဘဏ္ေတြအေနနဲ႔ အမ်ားႀကီး ရွိေနတယ္။ အမ်ားႀကီး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲဖို႔ လိုအပ္တယ္။ အထူးသျဖင့္ ဝန္ေဆာင္မႈ ေတြ ကြၽန္ေတာ္တို႔ အခုဒီကဘဏ္ေတြ က ျပည္တြင္းမွာပဲ ျမန္မာ့နည္း ျမန္မာ့ဟန္နဲ႔ လည္ပတ္ေနတာ အဆင္ေျပေပမယ့္ ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ
Voice : ဒါေပမဲ့ ၿပီးခဲ့တဲ့ ၂၂ ရက္ က အေမရိကန္အစိုးရက AGD အပါအဝင္ ဘဏ္ေလးခုကို Sanction ႐ုပ္သိမ္း လိုက္ပါတယ္။ အဲဒါေလာက္ လုပ္႐ံုနဲ႔ အဆင္မေျပဘူးလား။
Sammy : အဲဒီေလာက္နဲ႔ေတာ့ အဆင္ မေျပဘူး။ ဒီမွာ ဟိုႏိုင္ငံကဘဏ္ေတြ တစ္ခုမွမရွိဘူး။ နာမည္ႀကီးဘဏ္ေတြ City Bank လိုဟာမ်ဳိးေတြ မရွိဘူး။ ဟိုဘက္က အေမရိကန္ဘဏ္ တစ္ခုခု ကေန ဒီက AGD ဘဏ္ကို ေငြလႊဲဖို႔ဆိုတာ လံုးဝ အဆင္မေျပတဲ့ကိစၥပဲ။ နည္းစနစ္ ႏွစ္ခုက အခ်င္းခ်င္း တူမွမတူတာ။ ၿပီးေတာ့ အေမရိကန္တစ္ေယာက္က သူယံုၾကည္စိတ္ခ်ရတဲ့ ဘဏ္နဲ႔ပဲ ဆက္သြယ္ လုပ္ခ်င္တာေပါ့။ ဒါဘယ္ႏိုင္ငံျခားသားမဆိုပါ။ အခုေတာ့ စင္ကာပူ ကေတာ့ အမ်ားဆံုးၾကားခံေပါ့။ ေငြ လႊဲတဲ့အခါမွာ ေနာက္ပိုင္း လုပ္ငန္းႀကီးေတြလုပ္မယ္။ ေငြေၾကးပမာဏမ်ား လာၿပီဆိုရင္ ဒီလိုၾကားခံနဲ႔ လႊဲတာက ဘယ္လိုမွအဆင္မေျပ ေတာ့ျပန္ဘူး။ အဲဒီေတာ့ ဒါေလးေတြေတာ့ ညႇိႏိႈင္း ေဆာင္ရြက္ေပးေစခ်င္တယ္။
www.MyanmarExpress.net
.jpg)
.JPG)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
0 comments:
Post a Comment
https://www.facebook.com/MyanmarExpress တြင္ သတင္းမ်ား ဆက္လက္ဖတ္ရႈရန္