အခ်ိဳးက်ကိုယ္စားျပဳေရး ထင္သေလာက္မရႉပ္ေထြး (Proportional Representation explained) (အပိုင္း - ဃ)

From : .. MSM

Overhang seats မ်ားေပၚလာႏိုင္ေသာအေျခအေနတစ္ခ်ိဳ ့ကိုတင္ျပပါမည္။ ေရြးေကာက္ပဲြေကာ္မရွင္အေန
ျဖင့္ဤအေျခအေနမ်ားကိုႀကိဳတင္၍ေရွာင္လႊဲႏိုင္ပါသည္။
၁ - ပါတီႀကီးတစ္ခု-ႏွစ္ခုသာရိွၿပီးပါတီငယ္ကေလးအမ်ားအျပားေရြးေကာက္ပြဲဝင္လွ်င္
၂ - တျပည္လံုးရိွအမတ္ေနရာအေရအတြက္ႏွင့္စာလွ်င္မဲဆႏၵနယ္ေျမကမ်ားေနလနြ ္းျခင္း
၃ - မဲဆႏၵနယ္မ်ားအရြယ္အစားခ်င္းအလြန္ကြာျခားေနျခင္း - မဲဆႏၵနယ္ေသးေသးကေလးတြင္ပြတ္ကာသီကာ
မွ်ႏိုင္သူသည္အခ်ိဳးက်စံနစ္ကသတ္မွတ္ထားေသာမဲအရည္အတြက္မျပည့္မွီျခင္းႏွင့္ၾကံဳႀကိက္တတ္သည္။
၄ - တစ္ခ်ိဳ ့မဲဆႏၵနယ္မ်ားတြင္မဲလာထည့္သူနည္းလြန္းျခင္း (low voter turnout)
၅ - မဲဆႏၵနယ္ေျမအေရအတြက္သတ္မွတ္တာနည္းလြန္းျခင္း
၆ - အမတ္ေလာင္းကိုအထူးလူႀကိဳက္မ်ားၿပီးသူ၏ပါတီကိုလူႀကိဳက္နည္းသျဖင့္ပါတီမကဲ နည္းေနျခင္း
၇ - ေဒသစြဲလူမ်ိဳးစြဲပါတီမ်ား (Regional parties)
၈ - မဲေပးသူမ်ားကပါတီႏွင့္ကိုယ္စားလွယ္တမင္မတူေအာင္မဲထည့္ျခင္း (Tactical voting)
ထို ့ေၾကာင့္အခ်ိဳးက်ကိုယ္စားျပဳစံနစ္လာ MMP စံနစ္ကိုက်င့္သုံးမည္ဆိုလွ်င္ေရးြ ေကာက္ပဲြက်င္းပေပးသူ
(ေကာ္မရွင္)သည္ေအာက္ပါအခ်က္တစ္ခ်ိဳ ့ကိုသတိျပဳသင့္သည္။
အေျခအေန (၁) ကိုေရွာင္လႊဲႏိုင္ရန္အတြက္ႏိုင္ငံေရးသဘာဝ (political nature) ႏွင့္ေရြးေကာက္ပြဲေၾကြး
ေက်ာ္သံ (campaign slogan) ခ်င္းျခင္းနီးစပ္ေသာပါတီငယ္မ်ားသည္ေရြး ေကာက္ပြဲတြင္းညြန္ ့ေပါင္းမ်ား
(coalitions) ဖြဲ ့၍ပါဝင္ယွဥ္ၿပိဳင္ၾကရန္လိုအပ္ပါသည္။ ဂ်ာမဏီတြင္ဤနည္းေအာင္ျမင္ေနပါသည္။ အေျခအေန
(၂) မွ (၅) အထိသည္မဲဆႏၵနယ္မ်ားဆိုင္ရာ ျပႆနာျဖစ္၍ေရြးေကာက္ပေဲြ ကာ္မရွင္ကျပဳျပင္ယူႏိုင္သည္။
အေျခအေန (၆) သည္ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္သူမ၏ NLD ပါတီလိုအေျခအေနမ်ိဳးႏွင့္ခပ္ဆင္ဆင္တူၿပီး
ထိုက့သဲ ို ့ေသာပါတီႀကီးဘက္ကျပဳျပင္ယူရမည့္အခ်က္ျဖစ္သည္။ သို ့မဟုတ္ပါက MMP စံနစ္အရေရြး ေကာက္
ပတဲြ ြင္ထိုက့ဲသို ပ့ ါတီႀကီးသည္လိုအပ္ေသာရာခိုင္ႏံႉးမရဘဲလူႀကိဳက္မ်ားေခါင္းေဆာင္ဝင္ ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္ရာ
မဲဆႏၵနယ္တြင္ overhang seat ျပႆနာေပၚေပါက္ႏိုင္သည္။
တဖန္ေဒသစြဲလူမ်ိဳးစြဲျဖင့္ဖြဲ ့စည္းရပ္တည္ေနေသာပါတီမ်ားသည္မိမိအခိုင္အမာျပဳထားရာေဒသမ်ားတြင္ FPTP
စံနစ္ျဖင့္အျပတ္အသတ္ႏိုင္ကာေနရာအမ်ားစုကိုလက္ဝါးႀကီးအုပ္ထားႏိုင္ေသာ္လည္းတႏိုင္ငံလံုးတြင္မဲသိပ္မရ
သည့္အတြက္ပါတီေပးမဲနည္းကာအခ်ိဳးက်ရမည့္ရာခိုင္ႏံႉးကိုက်ဆင္းေစလိမ့္မည္။ ထိုအခါထိုမဲဆႏၵနယ္တြင္
Overhang seats မ်ားေပၚလာႏိုင္သည္ (အေျခအေန - ၇) ။
ေနာက္ဆံုးအေျခအေနျဖစ္ေသာ (၈) တြင္ MMP နည္းအရ မဲႏွစ္မဲ (ပါတီသို ့ေပးမဲ ႏွင့္ကိုယ္စားလွယ္သို ့ေပးမဲ)
ေပးခြင့္ရိွရာမဲဆႏၵရွင္မ်ားကထိုမဲႏွစ္မဲတမင္ကိုပါတီခြဲ၍ထည့္တတ္သည္ (ဂ်ာမဏီ)။ ဥပမာပါတီေပးမဲတြင္ပါတီ A
ကိုမဲေပးၿပီး ကိုယ္စားလွယ္ေပးမဲ တြင္ပါတီ A မွကိုယ္စားလွယ္အစားတျခားပါတီမွလူကိုမဲထည့္ျခင္း ျဖစ္သည္။
မဲေပးသူမ်ားကဤသို ့ ျပဳၾကျခင္းမွာအေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးအရျဖစ္ႏိုင္ေသာ္လည္း ျဖစ္တတ္သည္မွာကိုယ့္ပါတီ
မွလူ ကိုယ့္ နယ္ေျမတြင္ မၿပိဳင္သျဖင့္ၾကံဳရာလူကိုထည့္လိုက္ျခင္းႏွင့္ ကိုယ့္ပါတီမွလူရိွေနေသာ္လည္း FPTP
စံနစ္အရ ျဖစ္ရာကိုယ့္လူက ႏိုင္ေျခမရိွသျဖင့္ (တျခားပါတီတစ္ခုခုမွ) ဒုတိယအႀကိဳက္ဆံုးလူကိုမဲထည့္
လိုက္ျခင္းမ်ိဳး (Tactical voting ဟုေခၚသည္)။
ယခုဆက္လက္၍ ဤ overhang seat ျဖစ္ျခင္းကိုေရြးေကာက္ပြဲစီစဥ္သူ (ေကာ္မရွင္) က ေျဖရွင္းေပးႏိုင္သည့္
နည္းမ်ားကိုတင္ျပပါမည္။
ပထမေျဖရွင္းနည္းမွာ - ေနရာအပိုမ်ား (Overhang seat) အႏိုင္ရထားေသာပါတီကိုထိုေနရာမ်ားအတြက္
အတည္ျပဳ ေပးျခင္းျဖစ္သည္။ [မွတ္ခ်က္ - FPTP စံနစ္အရတိုက္ရိုက္မဲျဖင့္အေရြးခံရေသာအမတ္ေနရာမ်ား
ကိုအတည္မျပဳ ဘဲထားရန္မွာမျဖစ္ႏိုင္သေလာက္နီးပါးမလြယ္ကူပါ။] က်န္ပါတီမ်ားကိုကားမူလသူတို ့ရႏိုင္
သည့္တႏိုင္လံုးဆိုင္ရာအခ်ိဳးအရျဖစ္ေသာအေရအတြက္အတိုင္းသာအတိုင္းသာဆက္ထားသည္။ ထိုအခါ
PR ၏အႏွစ္သာရအနည္းငယ္ပ်က္ယြင္းသည္ဟုဆိုႏိုင္သည္။ အဘယ့္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ေနရာပိုရထားေသာပါတီ
သည္သူ ့အတြက္အခ်ိဳးက်ရမည့္ေနရာထက္တကယ္ရေသာေနရာကပိုေနေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။
ဒုတိယနည္း - မွာပါတီတစ္ခုေနရာပိုမ်ားထြက္ေနလွ်င္ထိုအေရအတြက္ကိုတျခားပါတီမ်ား၏ပါတီအလိုက္ထိုက္
သင့္သည့္အခ်ိဳးက်ရမည့္အေရအတြက္ (out of their “list” seats, not from their FPTP seats) ထည္းမွ
ထုတ္ႏႈတ္၍ေပးျခင္း - ဤနည္းျဖင့္မူလတႏိုင္ငံလံုး၏အခ်ိဳးအစားကိုဆက္ထိမ္းကာ PR စံနစ္အႏွစ္သာရကို
ဆက္လက္ထိမ္းသိမ္းသည္။ မိမိတို ့ရသင့္သည့္အခ်ိုးထည္းမွမွ်ေပးရေသာပါတီမ်ားကလည္း ပါတီ၏ လ်ာထား
စာရင္း (list) ထည္းမွအရည္အတြက္နည္းငယ္ကိုသာေပးရျခင္းျဖစ္သျဖင့္မေျပာပေလာက္ေပ။
တတိယနည္းမွာ - ေနရာပိုအႏိုင္ရေသာပါတီအားထိုေနရာမ်ားကိုအတည္မျပဳျခင္းျဖစ္သည္။ ထိုအခါထိုပါတီ
အတြက္မည္သည့္အႏိုင္ရေနရာမ်ားကိုဖ်က္သိမ္းေပးရမည္နည္းဆိုေသာျပႆနာေပၚလာသည္။ ဤသည္မွာ
ပါတီ၏ျပႆနာသာျဖစ္၍ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္၏ျပႆနာ၏ဟုမယူဆ။
စတုတၳနည္း - ၄င္းကို Full compensatory ဟုအမည္ေပးသည္။ တတိယနည္းႏွင့္ဆန္ ့က်င္ဘက္ျဖစ္သည္။
ေနရာအပိုအႏိုင္ရပါတီကို၄င္း၏အခ်ိဳးက်ရာခိုင္ႏံႉးအျပင္ ထိုေနရာမ်ားကိုပါအတည္ျပဳေပးသည္။ ထို ့ေနာက္
အခ်ိဳးက်ခြဲေဝသည့္မူလရာခိုင္ႏံႉးမ်ားအတိုင္းဆက္လက္ထိမ္း သိမ္းထားႏိုင္ရန္ အတြက္ေရြးေကာက္ပြဲဝင္အျခား
ပါတီမ်ားကိုလည္းအခ်ိဳးက်အမတ္ေနရာအပိုမ်ားခြင့္ျပဳေပးလိုက္သည္။ရလဒ္မွာလႊတ္ေတာ္တစ္ခုလံုး၏အမတ္
ေနရာမ်ားတိုးသိသိသာသာတိုးလာျခင္းျဖစ္သည္။ ဤနည္းကို အသံုးျပဳေသာဂ်ာမဏီတြင္ဖက္ဒရယ္ပါလီမန္
(Bundestag) ၏မူလေနရာ ၅၉၈ မွသည္ ၆၂၂ ျဖစ္ကာ ၂၄ ေနရာအပိုေဆာင္းခြင့္ျပဳေပးရဘူးသည္။ အခ်ိဳးက်
ကိုယ္စားျပဳအႏွစ္သာရ ကို ဤနည္းျဖင့္ထိမ္းသိမ္းျခင္းကို ေဝဘန္သူမ်ားကဤနည္းသည္အမတ္ေနရာမ်ား
ေဖါင္းပြေစသျဖင့္မႀကိဳက္ၾကေပ။ သူတို ့၏ခန္ ့မွန္းခ်က္အရ ဤနည္းကိုဆက္သံုးလွ်င္တစ္ခ်ိန္တြင္ဂ်ာမန္
ပါလီမန္သည္အမတ္ေနရာ ၈ဝဝ ျဖစ္သည္အထိျဖစ္သြားႏိုင္သည္ဟုခန္ ့မွန္းၾကသည္။
ယခုေလာက္ဆိုလွ်င္သာမန္ျပည္သူမဲေပးမည့္သူမ်ားအတြက္ေရြးေကာက္ပြဲစံနစ္သစ္သည္သူတို ့အတြက္ဘာမွ
အခက္အခဲမရိွေၾကာင္းသိေလာက္ေပၿပီ။ ဤစံနစ္ကိုအေစာဆံုးက်င့္သံုးခဲ့ေသာႏိုင္ငံမ်ားထည္းတြင္ဂ်ာမဏီႏိုင္ငံ
လည္းပါဝင္သည္။ ၁၉၄၉ ခုႏွစ္မွစ၍အေနာက္ဂ်ာမဏီတြင္စတင္က်င့္သံုးခဲ့ၿပီး ၁၉၉ဝ ေနာက္ပိုင္းဂ်ာမဏီႏွစ္ပုိင္း
ေပါင္းစည္းၿပီးေနာက္ပိုင္းလည္းဆက္လက္သံုးစြဲခဲ့ကာအေအာင္ျမင္ဆံုးႏိုင္ငံျဖစ္ေနသည္။ စင္စစ္ကမၻာတဝွမ္းရိွ
အခ်ိဳးက်ကိုယ္စားျပဳစံနစ္က်င့္သံုးေနေသာႏိုင္ငံမ်ားတြင္မဲဆႏၵရွင္မ်ားထံမွၿငီးျငဴသံဟူ၍တစ္ခါမွ်မၾကားရဘူးေခ်။
ယခုေနာက္ပိုင္းတြင္သမရိုးက် FPTP စံနစ္ေဟာင္းသက္တမ္းအရင့္ဆံုးသံုးစြဲေနေသာ ၿဗိတိန္ (U.K) တြင္ပင္
စေကာ့တလန္ႏွင့္ေဝလနယ္ပါလီမန္မ်ားႏွင့္မဟာလန္ဒန္ဧရိယာေရြးေကာက္ပြဲမ်ားတြင္ ေရြးေကာက္ပြဲတရား
မွ်တမႈ (Electoral justice) ပိုရိွေသာ PR သို ့ေျပာင္းလဲက်င့္သံုးေနေပၿပီ။ အျခားအထင္ကရႏိုင္ငံမ်ားထည္းတြင္
အီတလီ - ဆြစ္ဇာလန္ - နယ္သာလန္ - နယူးဇီလန္ - ေတာင္အာဖရိက - ခ်က္ -အစၥေရး - ဘရာဇီး တို ့အျပင္
ၾသစေတ်းလ်ႏွင့္အိႏၵိယအထက္လႊတ္ေတာ္မ်ားစသည္တို ့ပါဝင္သည္။
တတိယေျမာက္ေဆာင္းပါးတြင္ PR စံနစ္ႏွင့္ပါတ္သက္၍အေသးစိတ္ပိုက်ေသာ အခ်က္အလက္မ်ားကိုဆက္
လက္တင္ျပယင္းျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္သည္၄င္း -ႏိုင္ငံေရးပါတီႀကီးငယ္မ်ားသည္၄င္း
မည့္သည့္အခ်က္မ်ားအတြက္စတင္ျပင္ဆင္ထားသင့္သည္ကိုတင္ျပပါဦးမည္။

.. www.MyanmarExpress.net
 

Posted in: ေရြးကာက္ပြဲသတင္း