From:ဦးရဲထြဋ္(သမၼတေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ)
ကၽြန္ေတာ့စားပြဲေပၚက အယ္လ္ဘမ္အေဟာင္းေလးထဲမွာ ဓာတ္ပံုတစ္ပံုရိွသည္။ ဓာတ္ပံုက အခမ္း အနားေတြ အျပီးမွာ ရိုက္ ေလ့ရိွသည့္ စုေပါင္းဓာတ္ပံု Group Photo ျဖစ္သည္။ ပံုထဲမွာ စစ္၀တ္စံု၀တ္ထား သူေတြ ပါသလို အရပ္၀တ္ အရပ္စား နဲ႕သူေတြလည္းပါသည္။ တစ္ခ်ိဳ႕ကထိုင္၍တစ္ ခ်ိဳ႕က ရပ္လွ်က္။ ႏွစ္ႏွစ္ဆယ္နီးပါးၾကာခဲ့ျပီျဖစ္သည့္အတြက္ ဓာတ္ပံု က အေရာင္ပ်က္ ခ်င္ခ်င္၊အရြယ္ အစားကလည္းဟိုတံုးကအသံုးမ်ားသည့္ပို႕စ္စကဒ္ဆိုက္ဆိုေတာ့မ်က္ႏွာေတြကမထင္ရွား။ တကယ္လို႕ ပံုၾကီးခ်ဲ႕ ၾကည့္ လိုက္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ ပံုထဲကလူေတြအားလံုးရဲ့ မ်က္၀န္းေတြထဲမွာ ၾကီးမားသည့္ လုပ္ငန္းတာ၀န္တစ္ခုကို ေအာင္ျမင္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ႏုိင္သူေတြဆီမွာ ေတြ႕ရျမဲျဖစ္သည့္ ေက်နပ္ျခင္း၊ ဂုဏ္ယူျခင္း အရိပ္လကၡဏာေတြကို ေတြ႕ရမည္မွာ ေသခ်ာပါသည္။
ဓာတ္ပံုရိုက္ကူးသည့္ေန႕မွာ ၁၉၉၄ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၂၂ ရက္ေန႕ျဖစ္သည္။ ပံုထဲက လူေတြက တပ္မေတာ္ႏွင့္ ေကအုိင္ အိုအဖြဲ႕အၾကားအပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး အတြက္ေဆြးေႏြးခဲ့ၾက သည့္ ႏွစ္ဘက္ ကိုယ္ စား လွယ္ အဖြဲ႕၀င္ေတြျဖစ္သည္။ အလယ္ က တုိက္ပံုအမဲႏွင့္ ပုဂၢိဳလ္ၾကီးက ေကအိုင္အို ဒုဥကၠဌ လည္းျဖစ္၊ စစ္ဦးခ်ဳပ္လည္း ျဖစ္သည့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေဇာ္မိုင္၊ သူ႕ေဘး၀ဲယာ က ေျမာက္ပိုင္းတုိင္းစစ္ဌာန ခ်ဳပ္တုိင္းမွဴး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေစာလြင္ႏွင့္ အေရွ႕ေျမာက္တုိင္းစစ္ဌာန ခ်ဳပ္တုိင္းမွဴး၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအးေက်ာ္၊ ေရွ႕တန္း ဘယ္အစြန္ဆံုးက ေျမာက္ပိုင္း တုိင္းစစ္ဌာနခ်ဳပ္ ဒုတိုင္းမွဴး ဗိုလ္မွဴးၾကီးေမာင္ဘုိ ( ေနာင္ ဒုတိယဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးေမာင္ဘို) ျဖစ္သည္။ အရပ္၀တ္ႏွင့္ ပုဂၢိဳလ္ အားလံုးက ေကအုိင္ အိုကိုယ္ စားလွယ္အဖြဲ႕ ၀င္မ်ားႏွင့္ ၾကားလူၾကီးမ်ားျဖစ္သည္။
မွတ္မိသေလာက္ဆို လွ်င္ ေကအုိင္အို ၊ေကအုိင္ ေအဘက္မွ ဒုဥကၠဌ ဦး လမုန္ တူးဂိိိ်ဳင္၊ ေဒါက္တာလဂ်ာ ၊ေဒါက္တာတူးဂ်ာ၊ ၾကားလူၾကီးမ်ားျဖစ္ သည့္ သံအမတ္ၾကီးေဟာင္း ဦလ၀မ္၊ ဦးခြန္ျမတ္၊ က်န္တာကေတာ့ တပ္မေတာ္ေထာက္လွမ္းေရးႏွင့္ တုိင္းစစ္ ဌာနခ်ဳပ္ႏွစ္ခုမွ ေဆြးေႏြး ပြဲအေထာက္ အကူျပဳ အဖြဲ႕မ်ားျဖစ္သည္။ စာေရးသူကၽြန္ေတာ္ က ေနာက္ဆံုးတန္း ယာဘက္ ဒုတိ ယ ေျမာက္ျဖစ္သည္။ ထို႕ေန႕မနက္မွာ တပ္မေတာ္ႏွ င့္ ေကအိုင္အို/ေကအိုင္ေအၾကား အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးႏွင့္ပတ္သက္ျပီး စာခ်ဳပ္ပါ အခ်က္ အလက္ မ်ားကို အျပီးသတ္ သေဘာတူ ခဲ့ၾကသည္။ ေနာက္ေန႕မွာ ထိုစဥ္က အတြင္းေရးမွဴး (၁) ဒုတိယဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး ခင္ညြန္႕လာျပီး ၎၏ေရွ႕ မွာ သေဘာတူလက္ မွတ္ေရးထိုး ရမည္ျဖစ္ သည္။ ထို႕ေၾကာင့္ မနက္ပိုင္းအစည္းအေ၀းျပီးခ်ိန္တြင္ ေအာင္ျမင္မႈ အထိမ္း အမွတ္ အျဖစ္ စုေပါင္းဓာတ္ပံုရိုက္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
တကယ္ေတာ့ ဒီလိုသေဘာတူဖို႕အတြက္လြယ္လြယ္ကူကူ ေဆာင္ရြက္နုိင္ခဲ့ျခင္းမဟုတ္။ ၁၉၉၃ခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီလ ၂၂ရက္ေန႕မွ လက္မွတ္ထိုးသည့္ ၁၉၉၄ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၂၄ ရက္ေန႕အထိ အၾကိမ္ၾကိမ္ေ တြ႕ ဆံုေဆြးေႏြး ခဲ့ျပီးမွ သေဘာတူႏုိင္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ ျပီးေတာ့ ေဆြးေႏြးပြဲ မစတင္ခင္က ပင္ ႏွစ္ ဘက္ လံုးက ယာယီအပစ္အခတ္ရပ္စဲထားဖို႕ ညိွရသည္။ သေဘာတူေတာ့ ႏွစ္ဘက္ တပ္မ်ားကို ညႊန္ၾကားရသည္။ ထိုအခ်ိန္တြင္ ႏွစ္ဘက္တပ္အားလံုးက လက္ရိွ ေနရာအတုိင္း ပိုေနျမဲက်ားေနျမဲေနၾက သည္။ အေၾကာင္းေၾကာင္း ေၾကာင့္ တပ္ေတြေရႊ႕ေျပာင္းသြားလာဖို႕ရွိရင္ ေအာက္ေျခ မွာဆက္သြယ္ျပီး သြားလာၾကသည္။ ဒီေတာ့ အပစ္အခတ္ရပ္စဲ ေရးအတြက္စတင္ေဆြးေႏြးခ်ိန္တြင္ ကခ်င္ျပည္နယ္မွာ ေသနတ္ သံေတြ၊ မိုင္းကြဲသံေတြယာယီအားျဖင့္ ဆိတ္သုဥ္းေနျပီ ျဖစ္သည္။ ဒီလို တင္းမာမႈေတြ၊ စစ္ရိွန္ေတြ ေလ်ာ့ပါး သြားျခင္းေၾကာင့္လည္း ေဆြးေႏြးပြဲစတင္ဖို႕ ပိုျပီးလြယ္ကူေစခဲ့သည္။
ဒါေတာင္မွ ေဆြးေႏြးပြဲမ်ားစတင္ခ်ိန္တြင္ ႏွစ္ဘက္ပုဂၢိဳလ္မ်ားအၾကားတြင္ ခပ္တန္းတန္းျဖစ္ေနဆဲျဖစ္သည္။ ဒါကလည္း သဘာ၀က်ပါသည္။ ကိုယ္စားလွယ္အမ်ားစုမွာ ႏွစ္ဘက္လံုးက စစ္ေရးေခါင္းေဆာင္ေတြျဖစ္ျပီး ႏွစ္ဘက္ တုိက္ပြဲေတြ ကိုယ္တုိင္ပါ၀င္တို္က္ခုိက္ခဲ့သူေတြျဖစ္ရာသူတို႕ အသီးသီးမွာ ပုဂၢလိကခံစား ခ်က္မ်ားရိွေနၾကသည္။ ဒါေပမယ့္ ကံေကာင္း တာက ေဆြးေႏြးပြဲမ်ားသည္ ယခု ေကအုိင္အိုႏွင့္ေဆြးေႏြး သလို တစ္ရက္ထဲေတြ႕ ဆံုျခင္းမဟုတ္။ ေကအိုင္အိုကိုယ္စား လွယ္မ်ားကို ရဟတ္ယာဥ္ႏွင့္ျမစ္ၾကီးနားျမိဳ႕ သို႕ပို႕ေဆာင္ျပီး တုိင္းစစ္ဌာနခ်ဳပ္မလိခဧည့္ရိပ္သာတြင္ တစ္ပတ္ ဆယ္ရက္ ေနကာ ေဆြးေႏြးၾကျခင္းျဖစ္ သည္။ ျပီးေတာ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေဇာ္မုိင္၊ ဒုဥကၠဌ ဦးလမုန္တူးဂ်ိဳင္၊ အေထြေထြအ တြင္းေရး မွဴး ဦးဇင္း ေဟရားစသည့္ အဆံုးအျဖတ္ေပးႏုိင္သည့္ေခါင္းေဆာင္ မ်ားကိုယ္တုိင္ ေဆြးေႏြး ပြဲျဖစ္ စဥ္ မ်ားတြင္အစထဲက ပါ၀င္လာခဲ့ ျခင္း ျဖစ္သည္။ ဥကၠဌၾကီးဦးဘရန္ ဆုိင္းပင္ ျမစ္ၾကီးနား သို႕လာေရာက္ရန္စီစဥ္ခဲ့ေသာ္လည္းေနာက္ပိုင္းတြင္ ဦးေဏွာက္ ေသြးေၾကာပိတ္ဆို႕ သည့္ ေရာဂါခံစား ရသျဖင့္ မလာႏုိင္ျခင္းျဖစ္သည္။
ထိုအခ်ိန္က မလိခရိပ္သာတြင္ ေကအုိင္အိုကိုယ္စားလွယ္အဖဲြ႕၊ အေရွ႕ေျမာက္တုိင္းစစ္ဌာနခ်ဳပ္တုိင္းမွဴးႏွင့္ ကို္ယ္စား လွယ္အဖြဲ႕၊ ၾကားလူၾကီးမ်ားႏွင့္ တပ္မေတာ္ေထာက္လွမ္းေရး အဖြဲ႕ေတြအားလံုးအတူေနၾက သည္။မ်ားေသာအားျဖင့္ နံနက္ စာ၊ ေန႕လည္စာ၊ ညစာအတူစားၾကသည္။ အိမ္ရွင္ ေျမာက္ပိုင္း တုိင္းစစ္ဌာနခ်ဳပ္တုိင္းမွဴးကလည္း လာစားသည္။ ဒီေတာ့ ႏွစ္ဘက္ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႕က လူၾကီးမ်ားသည္ ေဆြးေႏြးပြဲ အတြင္းသာမက စားေသာက္ခ်ိန္မ်ားမွာပါ အျပန္အလွန္ ေဆြးေႏြးၾကသည္။ လက္ရိွအေျခ အေနသာမက သမုိင္းေၾကာင္းေတြ၊ ယဥ္ေက်းမႈ ဓေလ့ထံုးစံေတြ၊ ႏုိင္ငံတကာေရးရာ ေတြ ပါေဆြးေႏြးၾက၊ အျမင္ခ်င္းဖလွယ္ၾကသည္။ မိသားစုေတြအေၾကာင္းလည္းေျပာၾကသည္။ သံအမတ္ၾကီး ဦးလ၀မ္ ဆိုလွ်င္ ပင္လံုစာခ်ဳပ္ကိုပါသိမီွလိုက္သူျဖစ္ေသာေၾကာင့္ သမိုင္းေနာက္ခံေတြကုိ စိတ္၀င္စား ဖြယ္ေျပာျပတတ္သည္။ ကၽြန္ေတာ္တို႕ လူငယ္ေတြက နားေထာင္သမားသက္သက္။ ဒီလိုေျပာရင္း ဆိုရင္းနဲ႕ ႏွစ္ဘက္ၾကားမွာ ရင္းႏီွးမႈ၊ ပြင့္လင္းမႈေတြပိုရလာ သည္။ တစ္ခ်ိန္က်ေတာ့ေဆြးေႏြး ပြဲတက္ေရာက္ သည့္ ေကအိုင္အိုေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးႏွင့္ တပ္မေတာ္ေခါင္းေဆာင္တစ္ဦး တို႕ မွာ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ ပဲခူးေဆာင္တြင္ အတူေနခဲ့ဖူးေၾကာင္း စကားစပ္မိသြားျပီး သူတို႕သိသည့္ သူငယ္ ခ်င္းေတြ အေၾကာင္းျပန္အစေဖာ္ကာ ေျပာမဆံုးႏုိ္င္ျဖစ္ သြားၾကသည္။ ေနာက္ေန႕ေတြ က်ေတာ့ တစ္ေယာက္ႏွင့္ တစ္ေယာက္ သူငယ္ခ်င္း ဟု အာလုပ္သံျဖင့္ စကားေျပာသည့္ အဆင့္သို႕ေရာက္ သြားေတာ့ သည္။ ဒီလိုနဲ႕ ဒုတိယအၾကိမ္၊ တတိယ အၾကိမ္ စသည္ျဖင့္ ေတြ႕ဆံု သည့္အၾကိမ္ေတြ မ်ားလာေလ ႏွစ္ဘက္ၾကားမွာ ႏွင္းခဲတို႕အရည္ေပ်ာ္တာျမန္ေလျဖစ္လာ ေတာ့သည္။
လက္ေတြ႕ေဆြးေႏြးရာတြင္လည္း ညိွရတာေတြအမ်ားၾကီးျဖစ္သည္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ လူငယ္ေတြမပါ ဘဲ ႏွစ္ဘက္ လူၾကီးမ်ား၊ ၾကားလူၾကီးမ်ားႏွင့္ တပ္မေတာ္ေထာက္လွမ္းေရးက အရာရိွၾကီးေတြပဲ တံခါးပိတ္ေဆြးေႏြးၾက သည္။ တစ္ခါ တစ္ေလေတာ့လည္း ေဆြးေႏြးပြဲအျပီးတြင္ ျပံဳးျပံဳးရႊင္ရႊင္၊ တစ္ခါ တစ္ေလေ တာ့ လည္း မ်က္ႏွာမသာမယာႏွင့္။ သိတ္ျပီး အျငင္းအခုန္ေတြမ်ားလာရင္ေတာ့ တစ္ရက္ႏွ စ္ရက္ နား၊ ျပီးေတာ့ျပန္ေဆြးေႏြး၊ အဆင့္တစ္ခုအတြက္ သေဘာတူျပီးဆိုလွ်င္ ေကအုိင္ အို ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႕ကလည္းဗဟိုကိုျပန္၊ ကၽြန္ေတာ္တို႕ဘက္ကလည္း ရန္ကုန္ကို သတင္းပို႕၊ ဒီလိုနဲ႕ ေဆြးေႏြး ပြဲေတြ ၾကိမ္ဖန္မ်ားစြာလုပ္ခဲ့ရသည္။
သို႕ေသာ္ ကံေကာင္းတာက ထိုအခ်ိန္က ဘယ္သူ႕ဘက္ကမွ ေဆြးေႏြးပြဲရပ္ပစ္ဖို႕၊ မျဖစ္ႏို္င္ေသာေတာင္း ဆိုခ်က္ေတြ တင္ျပဖို႕ မလုပ္ခဲ့၊ မျဖစ္ျဖစ္ေအာင္၊ မညီရင္ ညီေအာင္ ညိွမယ္ဆိုေသာ စိတ္ႏွင့္ ခရီးဆက္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ ခက္ခဲေသာ ကိစၥေတြကို ေဘးဖယ္ထားျပီး အလြယ္တကူသေဘာတူႏုိင္မည့္ ကိစၥမ်ားကို စျပီး ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္း ခဲ့ၾကသည္။ အေျခခံသေဘာတူညီခ်က္ေလးေတြရလာတာနဲ႕ လူတုိင္းစိတ္မွာ ေဆြးေႏြးပြဲ လုပ္ငန္းစဥ္ အေပၚ ပိုျပီး ယံုၾကည္မႈရိွလာသည္။ အတူေန အတူစား အတူေဆြးေႏြးျခင္းေၾကာင့္နားလည္မႈေတြပိုပိုရလာသည္။ ဒီလိုနဲ႕ ႏွစ္ဘက္ၾကား အပစ္အခတ္ရပ္ စဲေရးသေဘာတူညီခ်က္ကို လက္မွတ္ေရးထိုးႏုိင္ခဲ့သည္။ သေဘာတူညီခ်က္ရရိွေၾကာင္း တရား၀င္ ထုတ္ျပန္ ခ်ိန္တြင္ ကခ်င္ျပည္နယ္သူ၊ျပည္နယ္သားတို႕ ေပ်ာ္လုိက္ၾကပံုေတြကို ယခုထိ ျမင္ေယာင္ ေနမိပါေသး သည္။
ဓာတ္ပံုေဟာင္းေလးထဲက ပုဂၢိဳလ္အေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ကြယ္လြန္သြားခဲ့ၾကျပီျဖစ္သည္။ ဓာတ္ပံုမွာလည္း အေရာင္ပ်ယ္လု လုျဖစ္ေနျပီ။ သူတို႕တည္ေဆာက္ခဲ့သည့္ျငိမ္းခ်မ္းေရးမွာလည္း အသစ္ျပန္ျဖစ္လာသည့္ တိုက္ပြဲသစ္ေတြေၾကာင့္ ပ်က္ျပယ္ ခဲ့ရျပီ။ တစ္ေန႕က ကခ်င္ျပည္နယ္က ငယ္သူငယ္ခ်င္းနဲ႕ေတြ႕ေတာ့ သူက ျငိမ္းခ်မ္းေရးေတာ့ ဘယ္ေတာ့မွ ရမယ္ မထင္ ေတာ့ဘူးဟု စိတ္ပ်က္စကားဆိုသည္။ ကၽြန္ေတာ္ကေတာ့ သူ႕လိုမယူဆ။ ျငိမ္းခ်မ္းေရးသည္ ထင္သေလာက္အလွမ္းမေ၀း ဟု ယံုၾကည္သည္။ အဘယ္ေၾကာင့္နည္း။
၁၉၉၃- ၉၄ ကာလထက္စာလွ်င္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးတည္ေဆာက္ႏုိင္ဖို႕က ပိုျပီးအေျခအေနေကာင္းသည္။ ၁၉၉၃ ခုႏွစ္ ျငိမ္းခ်မ္း ေရးေဆြးေႏြးပြဲမ်ားစတင္ခ်ိန္တြင္ေကအုိင္အို/ေကအိုင္ေအႏွ င့္ျဖစ္ပြား ခဲ့သည့္ လက္နက္ ကိုင္ပဋိပကၡသည္ ၁၉၆၀ မွ ေရတြက္ ေသာ္ ႏွစ္သံုးဆယ္ေက်ာ္ခဲ့ျပီျဖစ္သည္။ ထို ႕ေၾကာင့္ ေဆြးေႏြး ပြဲတြင္ပါ၀င္ခဲ့သည့္ ႏွစ္ဘက္ေခါင္းေဆာင္မ်ားသည္ လက္နက္ ကိုင္ပဋိပကၡကာလ သက္သက္ ကိုသာျဖတ္သန္းခဲ့ရသည္ဟုဆိုနုိင္သည္။ ထိုႏွစ္ေပါင္းသံုးဆယ္ကာလအတြက္ တိုက္ပြဲ ၾကီး ငယ္ေတြမ်ားစြာရိွခဲ့သည္။
ႏွစ္ဘက္လံုးမွာ ၊ ျပည္သူေတြမွာထိခိုက္နစ္နာမႈေတြအမ်ားၾကီး၊ ပုဂၢိဳလ္ေရးခံစားခ်က္ေတြျဖစ္ဖို႕ အေၾကာင္း အရာေတြ က တစ္ပံုတစ္ပင္၊ သံသယေတြ၊နာၾကဥ္းမႈေတြက ႏွစ္ဘက္လံုးမွာ နက္နက္ရိႈင္းရိႈင္းရိွခဲ့သည္။ ဒါေပ မယ့္ဒါေတြအားလံုးကိုေက်ာ္လႊားႏုိင္ခဲ့သည္။အခု ပဋိပကၡသစ္ေတြျပန္ျဖစ္တာက တစ္ႏွစ္ေက်ာ္သာ ရိွေသးသည္။ ပတ္သက္ သူေတြက ျငိမ္းခ်မ္းေရးကာလေရာ၊ ပဋိပကၡကာလကိုေရာျဖတ္သန္း ခဲ့ၾကျပီ။အေကာင္း အဆိုး၊ သင္ခန္းစာယူစရာေတြ ေတြ႕ခဲ့၊ျမင္ခဲ့ၾကျပီ။ေဆာင္ရန္ေ ရွာင္ရန္ေတြ ကိုနားလည္ခဲ့ျပီ။ ဒါ့ေၾကာင့္ ျငိမ္းခ်မ္းေ ရးျပန္လည္ တည္ေဆာက္ ဖို႕က မခဲယဥ္း ဟုဆိုခ်င္သည္။
ထို႕ထက္အေရးၾကီးတာက ႏုိင္ငံေရးအေျခအေနျဖစ္သည္။ ၁၉၉၃ မွာေဆြးေႏြးတံုးက အပစ္ အခတ္ရပ္စဲေရးသက္သက္ ေဆြးေႏြးခဲ့သည္။ ႏုိင္ငံေရးအတြက္လံုး၀မေဆြးေႏြး။ ေနာက္အစိုးရတာ၀န္ယူခ်ိန္မွသာ ေဆြးေႏြးရန္ဟု တပ္မေတာ္ အစိုး ရဘက္က ရပ္တည္ခဲ့ သည္။ ေနာင္မွာ ေမွ်ာ္လင့္ သည့္ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးမႈ မ်ားျဖစ္မလာသည့္ အခါ ပဋိပကၡေတြဘက္ သို႕ ျပန္ေရာက္ သြားခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ယခုတစ္ၾကိမ္တြင္ေတာ့ တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕အားလံုးႏွင့္ အပစ္အခတ္ရပ္စဲ ေရးတည္ေဆာက္ျပီးသည့္ေနာက္ ထာ၀ရျငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ အားလံုးပါ၀င္သည့္ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးမႈမ်ား ျပဳလုပ္မည္ဟု သမၼတၾကီးက ကတိျပဳခဲ့ျပီးျဖစ္သည္။
ေနာက္ျပီးထိုေဆြးေႏြးပြဲတြင္ ပါ၀င္အားျဖည့္မည့္ ႏုိင္ငံေရးပါတီမ်ား၊ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ မ်ား၊ ျပည္နယ္အစိုးရမ်ားႏွင့္ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္မ်ား၊ အရပ္ဘက္လူမႈအဖြဲ႕ အစည္းမ်ား လည္း ရိွ ေနျပီ။ ျမန္မာႏုိင္ငံသည္လည္း ၁၉၉၃ ခုႏွစ္ကလို အထီးက်န္ႏုိင္ငံ မဟုတ္ေတာ့ ျငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြး ပြဲမ်ားကို အားျဖည့္ ကူညီေပးမည့္ ႏုိင္ငံတကာအသိုင္းအ၀န္းကလည္း ရိွေနျပီ။ ဒါေတြအားလံုးက ထာ၀စဥ္တည္တံ့မည့္ ျငိမ္းခ်မ္းေရး တည္ေဆာက္ႏုိင္ဖို႕အတြက္ လိုအပ္တဲ့ အေျခ ခံေကာင္းေ တြပဲျဖစ္သည္။ တစ္ခုသာက်န္ေတာ့သည္။
အဲဒါကေတာ့ေဆြးေႏြးပြဲစားပြဲ၀ိုင္းဆီကိုအေရာက္လာဖုိ႕ပဲျဖစ္သည္။ထိုစားပြဲ၀ိုင္းကိုလာရမည့္ခရီးကား စစ္တိုက္ သည္ ထက္ ပိုခက္ပါသည္။ ပုဂၢိဳလ္ေရးခံစားခ်က္ေတြ၊ နာၾကဥ္းခ်က္ေတြ ကို ေဘးဖယ္ထား ဖို႕လိုသည္ ။ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္စကား အတုိင္းဆိုရလွ်င္ ေမ့ပစ္ဖို႕မ ဟုတ္ ခြင့္လႊတ္ဖို႕၊ သင္ခန္းစာေဖာ္ထုတ္ႏုိင္ဖို ႕ျဖစ္သည္။ ေနာက္ျပီးျငိမ္း ခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးပြဲ ဟူ သည္ မိမိမွန္ေၾကာင္း တစ္ဘက္ က လက္ခံေအာင္ ျငင္းခုန္ေဆြးေႏြးဖို႕မဟုတ္၊ စကားစစ္ထုိးျခင္းမဟုတ္၊ ႏွစ္ဘက္ သေဘာ တူႏုိင္ မည့္ အခ်က္ေတြကို ရွာေဖြဖို႕ေဆြးေႏြးဖို႕ဆိုတာကို လက္ခံဖို႕လုိသည္။ ေဆြးေႏြးပြဲ လုပ္ငန္းစဥ္မွာ တစ္ရက္၊ တစ္မနက္ႏွင့္ မျပီး စိတ္ရွည္သည္းခံျပီးေရရွည္ေဆာင္ရြက္ရမည္ကို သေဘာေပါက္ဖို႕လိုပါသည္။ ဒါဆိုရင္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးက လက္တစ္ကမ္းမွာပဲရိွသည္။ ပထမဆံုးေျခတစ္လွမ္းကို စလွမ္းဖို႕ သာလိုပါသည္။
လြင့္ေမ်ာေနသည့္ အေတြးေတြကို ရပ္ျပီး ဓာတ္ပံုကို လက္ႏွင့္ဖြဖြေလးပြတ္ သပ္မိသည္။ ျငိမ္းခ်မ္းေရး ပ်က္ျပား သြားသည့္အတြက္ ကြယ္လြန္သြားရွာသူတို႕ကို အားနာမိသည္။ သို႕ေသာ္ ထာ၀စဥ္ တည္တံ့ မည့္ ျငိမ္းခ်မ္း ေရးကိုတည္ေဆာက္ျခင္းအားျဖင့္ သူတုိ႕ကိုျပန္ျပီးေက်းဇူးဆပ္ႏုိ င္ခြင့္ရိွေသးသည္ ဆိုသည့္ အေတြးေၾကာင့္ စိတ္ေျဖရာရခဲ့ သည္။
ေလာေလာဆယ္ဆယ္ေတာ့ ဒီဓာတ္ပံုေလးကို ပံုေဟာင္းျပင္၊ ပံုၾကီးခ်ဲ႕သည္ဆိုသည့္ ဓာတ္ပံုဆိုင္ကို ပို႕ျပီး ျပင္ဆင္ ပံုၾကီးခ်ဲ႕ ရဦးမည္။ ျငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ စိတ္ပူပန္ရတုိင္း ဓာတ္ပံုကိုၾကည့္ျပီး အားတင္းရဦး မည္။ အျခားသူမ်ားကိုလည္း မွ်ေ၀ေျပာ ျပရဦးမည္။ မေ၀းလွေသာအနာဂတ္ မွာေတာ့ ျမစ္ၾကီးနားျမိဳ႕ က ျငိမ္းခ်မ္းေရးျပတိုက္ၾကီးမွာ ဒီဓာတ္ပံုကိုခ်ိတ္ခြင့္ ရမည္ ထင္သည္။
www.MyanmarExpress.net
ကၽြန္ေတာ့စားပြဲေပၚက အယ္လ္ဘမ္အေဟာင္းေလးထဲမွာ ဓာတ္ပံုတစ္ပံုရိွသည္။ ဓာတ္ပံုက အခမ္း အနားေတြ အျပီးမွာ ရိုက္ ေလ့ရိွသည့္ စုေပါင္းဓာတ္ပံု Group Photo ျဖစ္သည္။ ပံုထဲမွာ စစ္၀တ္စံု၀တ္ထား သူေတြ ပါသလို အရပ္၀တ္ အရပ္စား နဲ႕သူေတြလည္းပါသည္။ တစ္ခ်ိဳ႕ကထိုင္၍တစ္ ခ်ိဳ႕က ရပ္လွ်က္။ ႏွစ္ႏွစ္ဆယ္နီးပါးၾကာခဲ့ျပီျဖစ္သည့္အတြက္ ဓာတ္ပံု က အေရာင္ပ်က္ ခ်င္ခ်င္၊အရြယ္ အစားကလည္းဟိုတံုးကအသံုးမ်ားသည့္ပို႕စ္စကဒ္ဆိုက္ဆိုေတာ့မ်က္ႏွာေတြကမထင္ရွား။ တကယ္လို႕ ပံုၾကီးခ်ဲ႕ ၾကည့္ လိုက္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ ပံုထဲကလူေတြအားလံုးရဲ့ မ်က္၀န္းေတြထဲမွာ ၾကီးမားသည့္ လုပ္ငန္းတာ၀န္တစ္ခုကို ေအာင္ျမင္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ႏုိင္သူေတြဆီမွာ ေတြ႕ရျမဲျဖစ္သည့္ ေက်နပ္ျခင္း၊ ဂုဏ္ယူျခင္း အရိပ္လကၡဏာေတြကို ေတြ႕ရမည္မွာ ေသခ်ာပါသည္။
ဓာတ္ပံုရိုက္ကူးသည့္ေန႕မွာ ၁၉၉၄ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၂၂ ရက္ေန႕ျဖစ္သည္။ ပံုထဲက လူေတြက တပ္မေတာ္ႏွင့္ ေကအုိင္ အိုအဖြဲ႕အၾကားအပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး အတြက္ေဆြးေႏြးခဲ့ၾက သည့္ ႏွစ္ဘက္ ကိုယ္ စား လွယ္ အဖြဲ႕၀င္ေတြျဖစ္သည္။ အလယ္ က တုိက္ပံုအမဲႏွင့္ ပုဂၢိဳလ္ၾကီးက ေကအိုင္အို ဒုဥကၠဌ လည္းျဖစ္၊ စစ္ဦးခ်ဳပ္လည္း ျဖစ္သည့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေဇာ္မိုင္၊ သူ႕ေဘး၀ဲယာ က ေျမာက္ပိုင္းတုိင္းစစ္ဌာန ခ်ဳပ္တုိင္းမွဴး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေစာလြင္ႏွင့္ အေရွ႕ေျမာက္တုိင္းစစ္ဌာန ခ်ဳပ္တုိင္းမွဴး၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအးေက်ာ္၊ ေရွ႕တန္း ဘယ္အစြန္ဆံုးက ေျမာက္ပိုင္း တုိင္းစစ္ဌာနခ်ဳပ္ ဒုတိုင္းမွဴး ဗိုလ္မွဴးၾကီးေမာင္ဘုိ ( ေနာင္ ဒုတိယဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးေမာင္ဘို) ျဖစ္သည္။ အရပ္၀တ္ႏွင့္ ပုဂၢိဳလ္ အားလံုးက ေကအုိင္ အိုကိုယ္ စားလွယ္အဖြဲ႕ ၀င္မ်ားႏွင့္ ၾကားလူၾကီးမ်ားျဖစ္သည္။
မွတ္မိသေလာက္ဆို လွ်င္ ေကအုိင္အို ၊ေကအုိင္ ေအဘက္မွ ဒုဥကၠဌ ဦး လမုန္ တူးဂိိိ်ဳင္၊ ေဒါက္တာလဂ်ာ ၊ေဒါက္တာတူးဂ်ာ၊ ၾကားလူၾကီးမ်ားျဖစ္ သည့္ သံအမတ္ၾကီးေဟာင္း ဦလ၀မ္၊ ဦးခြန္ျမတ္၊ က်န္တာကေတာ့ တပ္မေတာ္ေထာက္လွမ္းေရးႏွင့္ တုိင္းစစ္ ဌာနခ်ဳပ္ႏွစ္ခုမွ ေဆြးေႏြး ပြဲအေထာက္ အကူျပဳ အဖြဲ႕မ်ားျဖစ္သည္။ စာေရးသူကၽြန္ေတာ္ က ေနာက္ဆံုးတန္း ယာဘက္ ဒုတိ ယ ေျမာက္ျဖစ္သည္။ ထို႕ေန႕မနက္မွာ တပ္မေတာ္ႏွ င့္ ေကအိုင္အို/ေကအိုင္ေအၾကား အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးႏွင့္ပတ္သက္ျပီး စာခ်ဳပ္ပါ အခ်က္ အလက္ မ်ားကို အျပီးသတ္ သေဘာတူ ခဲ့ၾကသည္။ ေနာက္ေန႕မွာ ထိုစဥ္က အတြင္းေရးမွဴး (၁) ဒုတိယဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး ခင္ညြန္႕လာျပီး ၎၏ေရွ႕ မွာ သေဘာတူလက္ မွတ္ေရးထိုး ရမည္ျဖစ္ သည္။ ထို႕ေၾကာင့္ မနက္ပိုင္းအစည္းအေ၀းျပီးခ်ိန္တြင္ ေအာင္ျမင္မႈ အထိမ္း အမွတ္ အျဖစ္ စုေပါင္းဓာတ္ပံုရိုက္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
တကယ္ေတာ့ ဒီလိုသေဘာတူဖို႕အတြက္လြယ္လြယ္ကူကူ ေဆာင္ရြက္နုိင္ခဲ့ျခင္းမဟုတ္။ ၁၉၉၃ခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီလ ၂၂ရက္ေန႕မွ လက္မွတ္ထိုးသည့္ ၁၉၉၄ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၂၄ ရက္ေန႕အထိ အၾကိမ္ၾကိမ္ေ တြ႕ ဆံုေဆြးေႏြး ခဲ့ျပီးမွ သေဘာတူႏုိင္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ ျပီးေတာ့ ေဆြးေႏြးပြဲ မစတင္ခင္က ပင္ ႏွစ္ ဘက္ လံုးက ယာယီအပစ္အခတ္ရပ္စဲထားဖို႕ ညိွရသည္။ သေဘာတူေတာ့ ႏွစ္ဘက္ တပ္မ်ားကို ညႊန္ၾကားရသည္။ ထိုအခ်ိန္တြင္ ႏွစ္ဘက္တပ္အားလံုးက လက္ရိွ ေနရာအတုိင္း ပိုေနျမဲက်ားေနျမဲေနၾက သည္။ အေၾကာင္းေၾကာင္း ေၾကာင့္ တပ္ေတြေရႊ႕ေျပာင္းသြားလာဖို႕ရွိရင္ ေအာက္ေျခ မွာဆက္သြယ္ျပီး သြားလာၾကသည္။ ဒီေတာ့ အပစ္အခတ္ရပ္စဲ ေရးအတြက္စတင္ေဆြးေႏြးခ်ိန္တြင္ ကခ်င္ျပည္နယ္မွာ ေသနတ္ သံေတြ၊ မိုင္းကြဲသံေတြယာယီအားျဖင့္ ဆိတ္သုဥ္းေနျပီ ျဖစ္သည္။ ဒီလို တင္းမာမႈေတြ၊ စစ္ရိွန္ေတြ ေလ်ာ့ပါး သြားျခင္းေၾကာင့္လည္း ေဆြးေႏြးပြဲစတင္ဖို႕ ပိုျပီးလြယ္ကူေစခဲ့သည္။
ဒါေတာင္မွ ေဆြးေႏြးပြဲမ်ားစတင္ခ်ိန္တြင္ ႏွစ္ဘက္ပုဂၢိဳလ္မ်ားအၾကားတြင္ ခပ္တန္းတန္းျဖစ္ေနဆဲျဖစ္သည္။ ဒါကလည္း သဘာ၀က်ပါသည္။ ကိုယ္စားလွယ္အမ်ားစုမွာ ႏွစ္ဘက္လံုးက စစ္ေရးေခါင္းေဆာင္ေတြျဖစ္ျပီး ႏွစ္ဘက္ တုိက္ပြဲေတြ ကိုယ္တုိင္ပါ၀င္တို္က္ခုိက္ခဲ့သူေတြျဖစ္ရာသူတို႕ အသီးသီးမွာ ပုဂၢလိကခံစား ခ်က္မ်ားရိွေနၾကသည္။ ဒါေပမယ့္ ကံေကာင္း တာက ေဆြးေႏြးပြဲမ်ားသည္ ယခု ေကအုိင္အိုႏွင့္ေဆြးေႏြး သလို တစ္ရက္ထဲေတြ႕ ဆံုျခင္းမဟုတ္။ ေကအိုင္အိုကိုယ္စား လွယ္မ်ားကို ရဟတ္ယာဥ္ႏွင့္ျမစ္ၾကီးနားျမိဳ႕ သို႕ပို႕ေဆာင္ျပီး တုိင္းစစ္ဌာနခ်ဳပ္မလိခဧည့္ရိပ္သာတြင္ တစ္ပတ္ ဆယ္ရက္ ေနကာ ေဆြးေႏြးၾကျခင္းျဖစ္ သည္။ ျပီးေတာ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေဇာ္မုိင္၊ ဒုဥကၠဌ ဦးလမုန္တူးဂ်ိဳင္၊ အေထြေထြအ တြင္းေရး မွဴး ဦးဇင္း ေဟရားစသည့္ အဆံုးအျဖတ္ေပးႏုိင္သည့္ေခါင္းေဆာင္ မ်ားကိုယ္တုိင္ ေဆြးေႏြး ပြဲျဖစ္ စဥ္ မ်ားတြင္အစထဲက ပါ၀င္လာခဲ့ ျခင္း ျဖစ္သည္။ ဥကၠဌၾကီးဦးဘရန္ ဆုိင္းပင္ ျမစ္ၾကီးနား သို႕လာေရာက္ရန္စီစဥ္ခဲ့ေသာ္လည္းေနာက္ပိုင္းတြင္ ဦးေဏွာက္ ေသြးေၾကာပိတ္ဆို႕ သည့္ ေရာဂါခံစား ရသျဖင့္ မလာႏုိင္ျခင္းျဖစ္သည္။
ထိုအခ်ိန္က မလိခရိပ္သာတြင္ ေကအုိင္အိုကိုယ္စားလွယ္အဖဲြ႕၊ အေရွ႕ေျမာက္တုိင္းစစ္ဌာနခ်ဳပ္တုိင္းမွဴးႏွင့္ ကို္ယ္စား လွယ္အဖြဲ႕၊ ၾကားလူၾကီးမ်ားႏွင့္ တပ္မေတာ္ေထာက္လွမ္းေရး အဖြဲ႕ေတြအားလံုးအတူေနၾက သည္။မ်ားေသာအားျဖင့္ နံနက္ စာ၊ ေန႕လည္စာ၊ ညစာအတူစားၾကသည္။ အိမ္ရွင္ ေျမာက္ပိုင္း တုိင္းစစ္ဌာနခ်ဳပ္တုိင္းမွဴးကလည္း လာစားသည္။ ဒီေတာ့ ႏွစ္ဘက္ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႕က လူၾကီးမ်ားသည္ ေဆြးေႏြးပြဲ အတြင္းသာမက စားေသာက္ခ်ိန္မ်ားမွာပါ အျပန္အလွန္ ေဆြးေႏြးၾကသည္။ လက္ရိွအေျခ အေနသာမက သမုိင္းေၾကာင္းေတြ၊ ယဥ္ေက်းမႈ ဓေလ့ထံုးစံေတြ၊ ႏုိင္ငံတကာေရးရာ ေတြ ပါေဆြးေႏြးၾက၊ အျမင္ခ်င္းဖလွယ္ၾကသည္။ မိသားစုေတြအေၾကာင္းလည္းေျပာၾကသည္။ သံအမတ္ၾကီး ဦးလ၀မ္ ဆိုလွ်င္ ပင္လံုစာခ်ဳပ္ကိုပါသိမီွလိုက္သူျဖစ္ေသာေၾကာင့္ သမိုင္းေနာက္ခံေတြကုိ စိတ္၀င္စား ဖြယ္ေျပာျပတတ္သည္။ ကၽြန္ေတာ္တို႕ လူငယ္ေတြက နားေထာင္သမားသက္သက္။ ဒီလိုေျပာရင္း ဆိုရင္းနဲ႕ ႏွစ္ဘက္ၾကားမွာ ရင္းႏီွးမႈ၊ ပြင့္လင္းမႈေတြပိုရလာ သည္။ တစ္ခ်ိန္က်ေတာ့ေဆြးေႏြး ပြဲတက္ေရာက္ သည့္ ေကအိုင္အိုေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးႏွင့္ တပ္မေတာ္ေခါင္းေဆာင္တစ္ဦး တို႕ မွာ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ ပဲခူးေဆာင္တြင္ အတူေနခဲ့ဖူးေၾကာင္း စကားစပ္မိသြားျပီး သူတို႕သိသည့္ သူငယ္ ခ်င္းေတြ အေၾကာင္းျပန္အစေဖာ္ကာ ေျပာမဆံုးႏုိ္င္ျဖစ္ သြားၾကသည္။ ေနာက္ေန႕ေတြ က်ေတာ့ တစ္ေယာက္ႏွင့္ တစ္ေယာက္ သူငယ္ခ်င္း ဟု အာလုပ္သံျဖင့္ စကားေျပာသည့္ အဆင့္သို႕ေရာက္ သြားေတာ့ သည္။ ဒီလိုနဲ႕ ဒုတိယအၾကိမ္၊ တတိယ အၾကိမ္ စသည္ျဖင့္ ေတြ႕ဆံု သည့္အၾကိမ္ေတြ မ်ားလာေလ ႏွစ္ဘက္ၾကားမွာ ႏွင္းခဲတို႕အရည္ေပ်ာ္တာျမန္ေလျဖစ္လာ ေတာ့သည္။
လက္ေတြ႕ေဆြးေႏြးရာတြင္လည္း ညိွရတာေတြအမ်ားၾကီးျဖစ္သည္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ လူငယ္ေတြမပါ ဘဲ ႏွစ္ဘက္ လူၾကီးမ်ား၊ ၾကားလူၾကီးမ်ားႏွင့္ တပ္မေတာ္ေထာက္လွမ္းေရးက အရာရိွၾကီးေတြပဲ တံခါးပိတ္ေဆြးေႏြးၾက သည္။ တစ္ခါ တစ္ေလေတာ့လည္း ေဆြးေႏြးပြဲအျပီးတြင္ ျပံဳးျပံဳးရႊင္ရႊင္၊ တစ္ခါ တစ္ေလေ တာ့ လည္း မ်က္ႏွာမသာမယာႏွင့္။ သိတ္ျပီး အျငင္းအခုန္ေတြမ်ားလာရင္ေတာ့ တစ္ရက္ႏွ စ္ရက္ နား၊ ျပီးေတာ့ျပန္ေဆြးေႏြး၊ အဆင့္တစ္ခုအတြက္ သေဘာတူျပီးဆိုလွ်င္ ေကအုိင္ အို ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႕ကလည္းဗဟိုကိုျပန္၊ ကၽြန္ေတာ္တို႕ဘက္ကလည္း ရန္ကုန္ကို သတင္းပို႕၊ ဒီလိုနဲ႕ ေဆြးေႏြး ပြဲေတြ ၾကိမ္ဖန္မ်ားစြာလုပ္ခဲ့ရသည္။
သို႕ေသာ္ ကံေကာင္းတာက ထိုအခ်ိန္က ဘယ္သူ႕ဘက္ကမွ ေဆြးေႏြးပြဲရပ္ပစ္ဖို႕၊ မျဖစ္ႏို္င္ေသာေတာင္း ဆိုခ်က္ေတြ တင္ျပဖို႕ မလုပ္ခဲ့၊ မျဖစ္ျဖစ္ေအာင္၊ မညီရင္ ညီေအာင္ ညိွမယ္ဆိုေသာ စိတ္ႏွင့္ ခရီးဆက္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ ခက္ခဲေသာ ကိစၥေတြကို ေဘးဖယ္ထားျပီး အလြယ္တကူသေဘာတူႏုိင္မည့္ ကိစၥမ်ားကို စျပီး ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္း ခဲ့ၾကသည္။ အေျခခံသေဘာတူညီခ်က္ေလးေတြရလာတာနဲ႕ လူတုိင္းစိတ္မွာ ေဆြးေႏြးပြဲ လုပ္ငန္းစဥ္ အေပၚ ပိုျပီး ယံုၾကည္မႈရိွလာသည္။ အတူေန အတူစား အတူေဆြးေႏြးျခင္းေၾကာင့္နားလည္မႈေတြပိုပိုရလာသည္။ ဒီလိုနဲ႕ ႏွစ္ဘက္ၾကား အပစ္အခတ္ရပ္ စဲေရးသေဘာတူညီခ်က္ကို လက္မွတ္ေရးထိုးႏုိင္ခဲ့သည္။ သေဘာတူညီခ်က္ရရိွေၾကာင္း တရား၀င္ ထုတ္ျပန္ ခ်ိန္တြင္ ကခ်င္ျပည္နယ္သူ၊ျပည္နယ္သားတို႕ ေပ်ာ္လုိက္ၾကပံုေတြကို ယခုထိ ျမင္ေယာင္ ေနမိပါေသး သည္။
ဓာတ္ပံုေဟာင္းေလးထဲက ပုဂၢိဳလ္အေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ကြယ္လြန္သြားခဲ့ၾကျပီျဖစ္သည္။ ဓာတ္ပံုမွာလည္း အေရာင္ပ်ယ္လု လုျဖစ္ေနျပီ။ သူတို႕တည္ေဆာက္ခဲ့သည့္ျငိမ္းခ်မ္းေရးမွာလည္း အသစ္ျပန္ျဖစ္လာသည့္ တိုက္ပြဲသစ္ေတြေၾကာင့္ ပ်က္ျပယ္ ခဲ့ရျပီ။ တစ္ေန႕က ကခ်င္ျပည္နယ္က ငယ္သူငယ္ခ်င္းနဲ႕ေတြ႕ေတာ့ သူက ျငိမ္းခ်မ္းေရးေတာ့ ဘယ္ေတာ့မွ ရမယ္ မထင္ ေတာ့ဘူးဟု စိတ္ပ်က္စကားဆိုသည္။ ကၽြန္ေတာ္ကေတာ့ သူ႕လိုမယူဆ။ ျငိမ္းခ်မ္းေရးသည္ ထင္သေလာက္အလွမ္းမေ၀း ဟု ယံုၾကည္သည္။ အဘယ္ေၾကာင့္နည္း။
၁၉၉၃- ၉၄ ကာလထက္စာလွ်င္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးတည္ေဆာက္ႏုိင္ဖို႕က ပိုျပီးအေျခအေနေကာင္းသည္။ ၁၉၉၃ ခုႏွစ္ ျငိမ္းခ်မ္း ေရးေဆြးေႏြးပြဲမ်ားစတင္ခ်ိန္တြင္ေကအုိင္အို/ေကအိုင္ေအႏွ င့္ျဖစ္ပြား ခဲ့သည့္ လက္နက္ ကိုင္ပဋိပကၡသည္ ၁၉၆၀ မွ ေရတြက္ ေသာ္ ႏွစ္သံုးဆယ္ေက်ာ္ခဲ့ျပီျဖစ္သည္။ ထို ႕ေၾကာင့္ ေဆြးေႏြး ပြဲတြင္ပါ၀င္ခဲ့သည့္ ႏွစ္ဘက္ေခါင္းေဆာင္မ်ားသည္ လက္နက္ ကိုင္ပဋိပကၡကာလ သက္သက္ ကိုသာျဖတ္သန္းခဲ့ရသည္ဟုဆိုနုိင္သည္။ ထိုႏွစ္ေပါင္းသံုးဆယ္ကာလအတြက္ တိုက္ပြဲ ၾကီး ငယ္ေတြမ်ားစြာရိွခဲ့သည္။
ႏွစ္ဘက္လံုးမွာ ၊ ျပည္သူေတြမွာထိခိုက္နစ္နာမႈေတြအမ်ားၾကီး၊ ပုဂၢိဳလ္ေရးခံစားခ်က္ေတြျဖစ္ဖို႕ အေၾကာင္း အရာေတြ က တစ္ပံုတစ္ပင္၊ သံသယေတြ၊နာၾကဥ္းမႈေတြက ႏွစ္ဘက္လံုးမွာ နက္နက္ရိႈင္းရိႈင္းရိွခဲ့သည္။ ဒါေပ မယ့္ဒါေတြအားလံုးကိုေက်ာ္လႊားႏုိင္ခဲ့သည္။အခု ပဋိပကၡသစ္ေတြျပန္ျဖစ္တာက တစ္ႏွစ္ေက်ာ္သာ ရိွေသးသည္။ ပတ္သက္ သူေတြက ျငိမ္းခ်မ္းေရးကာလေရာ၊ ပဋိပကၡကာလကိုေရာျဖတ္သန္း ခဲ့ၾကျပီ။အေကာင္း အဆိုး၊ သင္ခန္းစာယူစရာေတြ ေတြ႕ခဲ့၊ျမင္ခဲ့ၾကျပီ။ေဆာင္ရန္ေ ရွာင္ရန္ေတြ ကိုနားလည္ခဲ့ျပီ။ ဒါ့ေၾကာင့္ ျငိမ္းခ်မ္းေ ရးျပန္လည္ တည္ေဆာက္ ဖို႕က မခဲယဥ္း ဟုဆိုခ်င္သည္။
ထို႕ထက္အေရးၾကီးတာက ႏုိင္ငံေရးအေျခအေနျဖစ္သည္။ ၁၉၉၃ မွာေဆြးေႏြးတံုးက အပစ္ အခတ္ရပ္စဲေရးသက္သက္ ေဆြးေႏြးခဲ့သည္။ ႏုိင္ငံေရးအတြက္လံုး၀မေဆြးေႏြး။ ေနာက္အစိုးရတာ၀န္ယူခ်ိန္မွသာ ေဆြးေႏြးရန္ဟု တပ္မေတာ္ အစိုး ရဘက္က ရပ္တည္ခဲ့ သည္။ ေနာင္မွာ ေမွ်ာ္လင့္ သည့္ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးမႈ မ်ားျဖစ္မလာသည့္ အခါ ပဋိပကၡေတြဘက္ သို႕ ျပန္ေရာက္ သြားခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ယခုတစ္ၾကိမ္တြင္ေတာ့ တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕အားလံုးႏွင့္ အပစ္အခတ္ရပ္စဲ ေရးတည္ေဆာက္ျပီးသည့္ေနာက္ ထာ၀ရျငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ အားလံုးပါ၀င္သည့္ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးမႈမ်ား ျပဳလုပ္မည္ဟု သမၼတၾကီးက ကတိျပဳခဲ့ျပီးျဖစ္သည္။
ေနာက္ျပီးထိုေဆြးေႏြးပြဲတြင္ ပါ၀င္အားျဖည့္မည့္ ႏုိင္ငံေရးပါတီမ်ား၊ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ မ်ား၊ ျပည္နယ္အစိုးရမ်ားႏွင့္ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္မ်ား၊ အရပ္ဘက္လူမႈအဖြဲ႕ အစည္းမ်ား လည္း ရိွ ေနျပီ။ ျမန္မာႏုိင္ငံသည္လည္း ၁၉၉၃ ခုႏွစ္ကလို အထီးက်န္ႏုိင္ငံ မဟုတ္ေတာ့ ျငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြး ပြဲမ်ားကို အားျဖည့္ ကူညီေပးမည့္ ႏုိင္ငံတကာအသိုင္းအ၀န္းကလည္း ရိွေနျပီ။ ဒါေတြအားလံုးက ထာ၀စဥ္တည္တံ့မည့္ ျငိမ္းခ်မ္းေရး တည္ေဆာက္ႏုိင္ဖို႕အတြက္ လိုအပ္တဲ့ အေျခ ခံေကာင္းေ တြပဲျဖစ္သည္။ တစ္ခုသာက်န္ေတာ့သည္။
အဲဒါကေတာ့ေဆြးေႏြးပြဲစားပြဲ၀ိုင္းဆီကိုအေရာက္လာဖုိ႕ပဲျဖစ္သည္။ထိုစားပြဲ၀ိုင္းကိုလာရမည့္ခရီးကား စစ္တိုက္ သည္ ထက္ ပိုခက္ပါသည္။ ပုဂၢိဳလ္ေရးခံစားခ်က္ေတြ၊ နာၾကဥ္းခ်က္ေတြ ကို ေဘးဖယ္ထား ဖို႕လိုသည္ ။ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္စကား အတုိင္းဆိုရလွ်င္ ေမ့ပစ္ဖို႕မ ဟုတ္ ခြင့္လႊတ္ဖို႕၊ သင္ခန္းစာေဖာ္ထုတ္ႏုိင္ဖို ႕ျဖစ္သည္။ ေနာက္ျပီးျငိမ္း ခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးပြဲ ဟူ သည္ မိမိမွန္ေၾကာင္း တစ္ဘက္ က လက္ခံေအာင္ ျငင္းခုန္ေဆြးေႏြးဖို႕မဟုတ္၊ စကားစစ္ထုိးျခင္းမဟုတ္၊ ႏွစ္ဘက္ သေဘာ တူႏုိင္ မည့္ အခ်က္ေတြကို ရွာေဖြဖို႕ေဆြးေႏြးဖို႕ဆိုတာကို လက္ခံဖို႕လုိသည္။ ေဆြးေႏြးပြဲ လုပ္ငန္းစဥ္မွာ တစ္ရက္၊ တစ္မနက္ႏွင့္ မျပီး စိတ္ရွည္သည္းခံျပီးေရရွည္ေဆာင္ရြက္ရမည္ကို သေဘာေပါက္ဖို႕လိုပါသည္။ ဒါဆိုရင္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးက လက္တစ္ကမ္းမွာပဲရိွသည္။ ပထမဆံုးေျခတစ္လွမ္းကို စလွမ္းဖို႕ သာလိုပါသည္။
လြင့္ေမ်ာေနသည့္ အေတြးေတြကို ရပ္ျပီး ဓာတ္ပံုကို လက္ႏွင့္ဖြဖြေလးပြတ္ သပ္မိသည္။ ျငိမ္းခ်မ္းေရး ပ်က္ျပား သြားသည့္အတြက္ ကြယ္လြန္သြားရွာသူတို႕ကို အားနာမိသည္။ သို႕ေသာ္ ထာ၀စဥ္ တည္တံ့ မည့္ ျငိမ္းခ်မ္း ေရးကိုတည္ေဆာက္ျခင္းအားျဖင့္ သူတုိ႕ကိုျပန္ျပီးေက်းဇူးဆပ္ႏုိ င္ခြင့္ရိွေသးသည္ ဆိုသည့္ အေတြးေၾကာင့္ စိတ္ေျဖရာရခဲ့ သည္။
ေလာေလာဆယ္ဆယ္ေတာ့ ဒီဓာတ္ပံုေလးကို ပံုေဟာင္းျပင္၊ ပံုၾကီးခ်ဲ႕သည္ဆိုသည့္ ဓာတ္ပံုဆိုင္ကို ပို႕ျပီး ျပင္ဆင္ ပံုၾကီးခ်ဲ႕ ရဦးမည္။ ျငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ စိတ္ပူပန္ရတုိင္း ဓာတ္ပံုကိုၾကည့္ျပီး အားတင္းရဦး မည္။ အျခားသူမ်ားကိုလည္း မွ်ေ၀ေျပာ ျပရဦးမည္။ မေ၀းလွေသာအနာဂတ္ မွာေတာ့ ျမစ္ၾကီးနားျမိဳ႕ က ျငိမ္းခ်မ္းေရးျပတိုက္ၾကီးမွာ ဒီဓာတ္ပံုကိုခ်ိတ္ခြင့္ ရမည္ ထင္သည္။
www.MyanmarExpress.net
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
0 comments:
Post a Comment
https://www.facebook.com/MyanmarExpress တြင္ သတင္းမ်ား ဆက္လက္ဖတ္ရႈရန္